Sinop'ta 2017 yılından bu yana yapılan araştırmalara göre başta balıkçı ağları olmak üzere çeşitli sebeplerle ölen 130 yunusun karaya vurduğu belirlendi.
Deniz memelilerinin yaşam alanı olduğu kadar önemli bir balıkçı kenti de olan Sinop'ta, yunus popülasyonundaki değişimler yakından takip ediliyor.
Bilimsel çalışma kapsamında yapılan sayıma göre kıyılarında yaklaşık 1500 yunusun yaşam sürdüğü kentte, karaya vuran yunusların ölüm sebeplerinin belirlenmesine yönelik Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlanma ve İşleme Teknolojisi Bölümü'nde görevli akademisyenlerce çalışma yürütülüyor.
Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlanma ve İşleme Teknolojisi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Uğur Özsandıkçı, muhabirine, Sinop'ta 2017 yılından bu yana karaya vuran ölü yunuslarla ilgili araştırmalar yaptıklarını söyledi.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfının bu çalışmayı uzun yıllardır yaptığını ancak kendilerinin bu ağa 2017 yılında dahil olduğunu ve çalışmanın uzun yıllar sürmesinin beklendiğini anlatan Özsandıkçı, söz konusu araştırmanın yunusların geleceği açısından çok önemli olduğunu dile getirdi.
Yunusların ölüm nedenlerinde balıkçı ağları öne çıkıyor
Sinop'un coğrafi yapısı gereği deniz memelilerinin önemli yaşam merkezleri arasında yer aldığını ifade eden Özsandıkçı, özellikle nisan ve haziran ayları arasında bölgede yunus ölümleri ile karşılaştıklarını belirtti.
Özsandıkçı, ölü yunuslar üzerinde yapılan araştırma ve gözlemlere göre balıkçı ağlarına takılarak ölen yunus sayısının öne çıktığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi olarak 2017 yılından itibaren yunuslar üzerinde çalışmalar yürütüyoruz. Bu kapsamda 2017'den beri yaklaşık 130 bireyin Sinop sahillerinde bizim kayıtlarımıza göre karaya vurduğunu söyleyebilirim. Tabii bu hayvanların uzman araştırmacılar tarafından yapılmış nekropsi (hayvanların kadavralarına veteriner hekimlerce uygulanan inceleme işlemi) olmadan kesin ölüm sebeplerini söylememiz mümkün değil ancak biz muhtemel ölüm sebeplerini belirliyoruz. Bunların arasında yaptıklarımız da oldu. 2021 yılında bir hafta içinde 15'e yakın birey karaya vurmuştu. O zaman bir nekropsi yapmış ve balıkçılık etkileşimi sonucu öldüklerini belirlemiştik. Genel anlamda 130 bireyin yüzde 30'nun ölüm sebebinin balıkçılık etkileşimi olduğunu söylemek mümkün."
Yunusların balıkçı ağlarının yanı sıra hastalık veya kendi aralarındaki "kavgalar" nedeniyle de öldüklerini kaydeden Özsandıkçı, karaya vuran ölü yunus sayısında yıllar bazında anormal denebilecek farklılıklar bulunmadığını, sadece mevsimsel olarak artışlar yaşandığını söyledi.
"Denizlerimizde yaşayan bu canlıları nasıl koruyabiliriz, bunları düşünmemiz lazım"
Özellikle ilkbahar aylarında farklı sebeplere bağlı olarak yunus ölümleri sayısında artış olduğunu anlatan Özsandıkçı, "Sinop önemli bir deniz memelisi bölgesi ki Dünya Doğa Koruma Birliği de bunu böyle tanımlıyor. Dolayısıyla Sinop'ta bir yunus bireyinin karaya vurması olağan bir durum. Bizim burada daha çok üzerinde düşünmemiz gereken denizlerimizde yaşayan bu canlıları nasıl koruyabiliriz, bunları düşünmemiz lazım. Bu anlamda da karaya vuran ölü yunus bireylerinin örneklenmesi önemli bir veri kaynağı." diye konuştu.
Çalışmayla yunus ölümlerinin nedenlerini ortaya koyarak çözüm yolları üretmek istediklerini ifade eden Uğur Özsandıkçı, vatandaşlardan gördükleri ölü yunuslara dokunmamalarını isteyerek, gerekli verinin alınabilmesi için böyle bir durumda en kısa sürede yetkililerle irtibata geçilmesinin önemli olduğunu sözlerine ekledi. (AA)
