Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası artan güvenlik tehditlerinin ardından Avrupa'da birçok ülke savunma yatırımlarını artırma kararı alırken, kıtanın silah ithalatı 2020-2024 döneminde yüzde 155 arttı.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) küresel silah transferlerine ilişkin raporuna göre, Avrupa'da savaş uçakları, uçaksavar, tanklar ve denizaltılar gibi silah ithalatı 2020-2024 döneminde 2015-2019 dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 155 arttı. Avrupa, 2015-2019 döneminde küresel silah ithalatının yüzde 11'ini gerçekleştirirken, bu oran 2020-2024 döneminde yüzde 28'e yükseldi.
Avrupalı NATO üyelerinin silah ithalatı da 2020-2024 döneminde önceki 5 yıla kıyasla yüzde 105 artarken, bu silahların yüzde 64'ü ABD tarafından sağlandı. Bu oran 2015-2019 döneminde yüzde 52 olarak kayıtlara geçmişti.
Avrupa'daki en büyük ithalatçı, küresel toplam silah ithalatının yüzde 8,8’i gerçekleştiren Ukrayna oldu. Rusya ile savaşta olan ülkenin ithalatı söz konusu dönemde yaklaşık 100 kat arttı.
Rusya-Ukrayna Savaşı küresel silah pazarını önemli ölçüde değiştirdi. Ukrayna için en önemli 2 ihracat ülkesi, ithal edilen malların yüzde 45’ini sağlayan ABD ve yüzde 12’sini tedarik eden Almanya oldu.
SIPRI Silah Transferleri Programı'nın kıdemli araştırmacısı Pieter Wezeman, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "Giderek daha saldırgan hale gelen Rusya ve ABD’de Donald Trump'ın ilk başkanlığı döneminde gerilen transatlantik ilişkiler nedeniyle Avrupalı NATO ülkeleri silah ithalatına bağımlılıklarını azaltmak ve Avrupa silah endüstrisini güçlendirmek için adımlar attı.” ifadelerini kullandı.
Transatlantik silah tedarik ilişkisinin derin kökleri olduğunu belirten Wezeman, ABD'den yapılan ithalatın arttığını, Avrupa'daki NATO ülkelerinin ABD'den sipariş ettiği yaklaşık 500 savaş uçağı ve daha pek çok silah bulunduğunu kaydetti.
ABD en büyük küresel silah ihracatçısı
ABD, 2020-2024 döneminde silah ihracatını 2015-2019 dönemine göre yüzde 21 artırarak, bu alandaki liderliğini korudu.
Aynı dönemde Rusya'dan yapılan silah teslimatları ise yüzde 64 düştü. ABD, 2020-2024 döneminde 107 ülkeye silah satarken, Rusya ise 33 ülkeye önemli silahlar ihraç etti.
ABD şirketlerinin 2015-2019'da yüzde 35 olan küresel silah ihracatındaki payı, 2020-2024'te yüzde 43'e yükseldi. Rus şirketlerinin küresel silah ihracatındaki pay ise yüzde 21’den yüzde 7,8’e geriledi.
ABD, savaş uçakları gibi gelişmiş uzun menzilli saldırı kabiliyetleri için tercih edilen tedarikçi olmaya devam etti.
Rusya, en büyük iki silah tedarikçisinden biri ünvanını yeniden Fransa'ya kaptırdı.
Fransa, 2020-2024 döneminde 65 ülkeye silah sağlayarak dünyanın en büyük ikinci silah tedarikçisi oldu. Fransa, küresel silah ihracatının yüzde 7,8'ini gerçekleştirdi.
ABD, Avrupa'nın silah ithalatının yüzde 50'sinden fazlasını karşılıyor
ABD, 2020-2024 döneminde Avrupa'nın silah ithalatının yüzde 50'sinden fazlasını karşılarken, İngiltere, Hollanda ve Norveç'in ABD silahlarının en büyük alıcıları arasında yer alması dikkati çekti.
Yirmi yıldır ilk kez, Avrupa 2020-2024 döneminde yüzde 35 ile ABD'nin silah ihracatında en büyük payı aldı. Orta Doğu ise yüzde 33 ile ikinci sıraya geriledi.
Suudi Arabistan yüzde 12 pay ile ABD silahlarının en büyük alıcısı oldu.
Asya ve Okyanusya'nın silah ithalatının ise dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin'in kendi silahlarını daha fazla üretmesi nedeniyle yüzde 21 gerilemesi de dikkati çekti.
Çin, 2020-2024 döneminde küresel silah ihracatının yüzde 5,9'unu gerçekleştirerek en büyük dördüncü silah ihracatçısı oldu. Çin'in ithalatı ise son 5 yılda yüzde 64 geriledi.
Orta Doğu'daki ülkelerin 2020-2024 döneminde silah ithalatı da 2015-2019 dönemine göre yüzde 20 azaldı.
Almanya İsrail’in silah ithalatının yüzde 33'ünü gerçekleştirdi
Küresel silah ihracatındaki payı yüzde 2,6 ile komşusu Fransa’ya göre düşük olan Almanya'nın, İsrail’in silah ithalatının yüzde 33'unu gerçekleştirdiği görüldü. ABD, 2020-2024 döneminde İsrail'in silah ithalatında yüzde 66 ile en büyük payı aldı.
Hindistan da dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı oldu. Bu ülkenin silah ithalatı yüzde 9,3 geriledi. (AA)
