Hatice Kamer
İstanbul Keldani Kilisesi Papazı Remzi Diril'in, Şırnak Beytüşşebap'a bağlı Kovankaya köyünde yaşayan anne ve babası 65 yaşındaki Hurmuz Diril ve 71 yaşındaki Şimoni Diril'den 11 Ocak'tan beri haber alınamıyor.
Şırnak Valiliği yaptığı bir basın duyurusu ile kayıp çifti bulmak için Jandarma Özel Harekât timlerinin katılımıyla havadan ve karadan arama faaliyetlerinin sürdüğünü açıkladı.
Valilik açıklamasında "Kardan dolayı kapalı olan köy yolunun 16 Ocak 2020 günü açılması çalışmalarına tekrar başlanmış olup çığ tehlikesi nedeniyle yol açma çalışmaları yavaş ilerlemektedir. Kayıp şahısların bulunması maksadıyla arama ve kurtarma faaliyetlerine olumsuz hava şartlarına rağmen kararlılıkla devam edilmektedir" dendi.
Anne ve babasını aramak için Beytüşşebab'a giden İstanbul Keldani Kilisesi Papazı Remzi Diril, yedi gündür somut herhangi bir ize rastlamadıklarını söyledi.
BBC Türkçe'ye konuşan Diril, "Hepimizin ifadesi alındı ve soruşturma gizli yürütülüyor. Şimdiye kadar öldüklerine dair bir ibareye rastlanılmadığı için hayatta olduklarını umuyoruz" dedi.
Papaz Diril, "Tek isteğimiz kimse kulaktan dolma bilgilerle haber yapmasın, bilgi kirliliği yaratılmasın, bu konuda insanlardan hassasiyet bekliyoruz. Biz kendi halinde yaşamak isteyen Keldani bir aileyiz. Biz de bu coğrafyanın bir parçası olduğumuz için bölgede yaşayan her kesin yaşayabileceği sıkıntıları biz de yaşayabiliyoruz" diye konuştu.
6'sı kız, 5'i erkek 11 çocukları olan Hurmuz ve Şimoni Diril çifti, beş yıl önce İstanbul'dan temelli olarak köye taşındı.
Köyde sürekli olarak ikamet eden bir başka Keldani aile daha var ama kış aylarında o aileden de sadece yaşlı bir erkek kalıyor.
Remzi Diril, Asurice adı Mehri olan Kovankaya Köyü ile en yakın köyün arasındaki mesafenin 25 km olduğunu söyledi:
"Bizim köy mahrumiyet bölgesi diye tarif edebileceğimiz bir yer. Şırnak ve Siirt sınırında ulaşım zorluğu olan bir köy. Elektrik ve alt yapı sıkıntısı var. Devlet oraya hizmet götürmekte sıkıntı çekiyor."
Köylü çiftin kaybolması ile ilgili ortaya çeşitli iddialar atıldı. Bazı haberlerde çiftin fidye için kaçırıldığı iddia edildi. Remzi Diril bu iddiaya karşı çıkıyor ve bu tür söylentilerin bilgi kirliliğine neden olduğunu belirtiyor. Diril, olayla ilgili bir diğer iddianın da 'Keldani çiftini PKK'nın kaçırdığı' yönünde olduğunu ifade ediyor.
Remzi Diril'in anlattığına göre 1989'da köyleri boşaltıldığında İstanbul'a taşınan Diril ailesi, 1992'de köye geri döndü ama köy 1994'te tekrar boşaltıldı.
Diril, "O tarihten sonra 2011'de köye gidip ilkbahar ve yaz aylarında yaklaşık beş ay orada kalmaya başladık. 2014'ten beri de köyde yerleşik olmaya başladık, anne ve babam o tarihten beri yaz kış hep köyde yaşıyor. Yazın köydeki hane sayısı beş altıya yükseliyor ama orada kalıcı olan anne, babam ve bir komşumuz" diyor.
Kovankaya'da 1990lar
Kovankaya, köy boşaltmalar sonrası kayıp vakalarının da yaşandığı bir yer.
Şimoni Diril'in amcasının torunları da 1994'ten bu yana kayıp. 1994 yılında 12 yaşında olan İlyas Diril ve 16 yaşında olan Zeki Diril'den gözaltına alındıktan sonra bir daha haber alınamamıştı. Kayıp iki çocuğun hikâyesi, Cumartesi Anneleri'nin 628. haftasında da kamuoyuyla paylaşılmıştı.
Cumartesi Anneleri, İlyas ve Zeki'nin, 1989'da köyleri boşaltılınca İstanbul'a taşındığını, daha sonra kazandıkları parayı eve götürmek üzere 2 Mayıs 1994'te İstanbul'dan Şırnak'a doğru giderken gözaltına alındıklarını ve daha sonra kendilerinden haber alınamadığını duyurmuştu.
Her iki çocuk için başlatılan soruşturma takipsizlikle kapatıldı, Zeki Diril'in ailesi AİHM'e başvurdu ve Zeki'nin kaybolmasından devletin sorumlu olduğuna karar vererek Türkiye'yi oybirliği ile mahkûm etti.
Keldaniler kimdir?
Türkiye'de özellikle ülke dışına göçlerle sayıları azalan Keldaniler, tarihte Babil İmparatorluğu'nun hâkim sınıfı olarak biliniyor. Batı Sami kavimlerinden Aramilerin bir kolu olan, Asurlular ve Süryanilerle aynı kavimden olan Keldaniler, bazı bilimsel araştırmalarda Doğu Süryanileri olarak adlandırılıyor.
Süryani olup, 431 yılında toplanan 'Efes Konsülü' kararını tanımayan ve aforoz edilen dönemin İstanbul Patriği Nestorius'un görüşünü kabul edenlere Nesturi ya da Asurî deniliyor.
1553 yılı itibarı ile Nasturilerin bir bölümü Katolikliği benimser ve Papa'nın otoritesini kabul ederler. Katolikliği benimseyen Doğu Kilisesi Hristiyanlarına Keldani deniyor. Bazı kaynaklarda ise Keldani adının Güney Mezopotamya halkı olan Kaldeilerden geldiği yazılıyor.
Şırnak Üniveristesi Araştırma öğretim görevlisi Kasım Ertaş'ın araştırmasına göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Keldanilere ait dokuz köy bulunuyor ve sekizi Şırnak ili sınırları içerisinde yer alıyor. Geznex, Hozi ve Mehri (Mer) Köyü ise Beytüşşebap ilçesine bağlı köyler.
https://www.youtube.com/watch?v=XCESHaz6EkQ
