Dünya

SMO Afrin bölgesinde saldırıya geçti, Tel Rıfat’ın giriş kapısına ulaştı; PYD/DSG cepheleri ateş altına alınıyor

Bölgede şiddetli çatışmalar yaşanıyor; Suriye ordusu ağır silah, uçak, İHA, radar ve elektronik harp sistemlerini de geride bıraktı

01 Aralık 2024 15:08

Güncelleme: 02 Aralık 2024 00:15

Suriye ordusunun Halep'teki son askerî kalelerini kontrol ettikten sonra önemli merkezlerden Hama’ya giren, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin “terör organizasyonları” listesinde bulunan cihatçı örgüt Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı gruplar, yönünü PYD/DSG’nin kontrolünde bulunan Afrin bölgesi ile Tel Rıfat’a çevirdi. Bölgeye yönelik ağır bombardıman sonrası Suriye Milli Ordusu’na (SMO) bağlı çok sayıda silahlı grup, saldırıya geçti. Saldırılara karşılık verilmesi üzerine bölgede şiddetli çatışmalar yaşanıyor. SMO grupları, Tel Rıfat çevresine kuşatma uygulamaya başladı. SMO grupları Minnag havaalanını aldıktan sonra öğleden sonra Tel Rıfat’ın giriş kapısına ulaştı.

Suriye'de Beşar Esad yönetimine muhalif olan silahlı "Askerî Harekât Dairesi" grupları, son iki gün içinde şehre girip mahallelerin büyük bir bölümünü kontrol altına aldıktan sonra pazar günü Halep Valiliği'nde ilerleyişini sürdürdü.

HTŞ liderliğindeki gruplar tarafından oluşturulan Askerî Harekât Yönetim Odası, Suriye ordusunun Halep’ten çekilmesi sonrası kent merkezindeki askerî akademi ile şehrin güneyindeki Ramusah bölgesindeki askerî okullar ve önemli merkezlerden sanayi bölgesinin tamamen kontrol altına alındığını duyurdu. Bugün sabah saatlerinde ise Halep’teki merkez cezaevinin de bu grupların kontrolüne geçtiği açıklandı.

Kuzeybatı Suriye’de şiddetli çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e yoğun bombardıman

HTŞ liderliğindeki gruplar bir kez daha şehrin kapılarına dayandı; Halep’e 5 kilometre yaklaştılar 

HTŞ liderliğindeki gruplar Halep’in dış mahallelerine girdi, merkeze ilerliyor: Şam-Halep karayolu da kontrollerine girdi

Rus savaş uçakları Halep'i vurdu: HTŞ destekli gruplar, YPG’nin kontrolündeki havaalanına saldırı hazırlığı yapıyor

İdlib tamamen HTŞ liderliğindeki silahlı grupların kontrolüne girdi, istikamet Hama: Gruplar kente girmeye başladı

 

Hama’da kontrol genişliyor

Hama kent merkezi ile kuzey kırsalı, İdlib vilayetinin tamamı, Halep’in batı kırsalı ve kentin büyük kısmında kontrolü sağlayan Askerî Harekât Yönetim Odası grupları, bugün Hama şehrinin dış mahallelerine de ulaştı. Söz konusu gruplar, kontrollerini İdlib'in güneyindeki Han Şeyhun kentinde genişletirken bölgedeki Taybat el-İmam, Kafr Zitah, Kafr Nabudah, Halfaya, el-Hama kırsalındaki köy ve kasabalar ile Lataminah, Soran, Kalat el-Madiq, Karnaz, Maardas, el-Hamamiyat ve Tramla bölgeleri dahil Halep-Şam uluslararası yolu (M5) üzerinde yer alan stratejik Murak bölgesinin kontrolünü de tamamen ele geçirdi.

Hama bölgesinden çekilerek Humus’a konuşlanan Suriye ordusu, olası saldırılara karşılık vermek amacıyla Şam’dan bölgeye yoğun askerî takviye yapmaya başladı. Humus bölgesinde savunma hattı oluşturan Suriye ordusunun silahlı grupların ilerlediği noktalara konuşlanmaya başladığı haber veriliyor.

SMO tarafından bugün yapılan açıklamada, Halep'in doğusundaki Kuweires askerî havaalanında büyük silah depolarının ele geçirildiğini duyurdu. İdlib ve Halep bölgesinde Suriye ordusuna karşı başlatılan harekât kapsamında askeri merkezler ile cephelerde aralarında tank, obüs topları, savaş uçakları, helikopter ve bir orduyu donatacak kadar silah ve cephane ele geçirildi. HTŞ liderliğindeki gruplar tarafından ele geçirilen silah ve malzemeler arasında İran yapımı Ebabil 3 İHA’ları, elektronik harp sistemleri ve radarlar da bulunuyor.

Ele geçirilen ağı ve özel harp silahları
(Suriye ordusundan ele geçirilen pantsir; Rus yapımı)

SMO, PYD/DSG’ye saldırı başlattı

Halep’in doğusunda kalan ve PYD/DSG bölgeleri çevresindeki Suriye ordusunun kontrolünde bulunan bölgelere harekât başlatan Suriye Milli Ordusu (SMO), Deir Hafer şehrini almak için saldırılarını arttırdı.  "Özgürlük Şafağı" adıyla başlatılan harekât kapsamında El Safira kenti ve Halep'in doğusundaki termik istasyonun kontrolünün ele geçirildiği açıklandı. YPG’nin ulaşım hatlarını kesmek amacıyla bölgede  ilerleyişini sürdüren SMO gruplarının, PYD/DSG’nin kontrolündeki Rakka ile Halep arasındaki karayolunun yolunu kontrol altına alarak ulaşımı kestiği ileri sürüldü.

SMO’nun da içinde yer aldığı Şam’a muhalif Suriye Kurtuluş Hükûmeti'nin İçişleri Bakanlığı, bir bildiri yayımlayarak bölgeden Halep şehrine gidilmemesi konusunda halkı uyardı. Şehrin bazı mahallelerinde PYD/DSG ve Suriye ordusu güçlerinin konuşlandığına dikkat çekilen açıklamada, "Kurtarılmış bölgelerdeki halkın güvenliğinin sağlanması amacıyla askerî ve güvenlik çalışmaları tamamen tamamlanana kadar Halep şehrine gitmemeleri” istendi.

SMO Tel Rıfat sınırında

HTŞ öncülüğündeki silahlı grupların, Hama bölgesinde ilerleyişi sürerken Ankara’nın kontrolündeki SMO grupları da stratejik önemi bulunan Tel Rıfat ve Menbiç bölgelerinde PYD/DSG’ye  “Özgürlük Şafağı” adıyla başlattığı harekât kapsamında saldırılarını arttırdı. Saldırılar, Suriye ordusunun bölgeden çekilmesi sonrası YPG’nin kontrolündeki Suriye’nin kuzeydoğusundan Tel Rıfat'a doğru açmayı planladığı koridor çevresinde yoğunlaşıyor. Bu kapsamda SMO’nun Rakka-Halep arasındaki yolu keserek, “YPG'nin Tel Rıfat ile Suriye'nin kuzeydoğusu arasında bir koridor oluşturmasına engel olduğu” ileri sürüldü.

Bölgedeki kaynaklara göre, SMO ile YPG grupları arasındaki çatışmalar, Şehba olarak adlandırılan bölgenin Tel Rıfat ile Afrin bölgesinde yoğunlaşıyor. Afrin’in Tel Cican, Tel Medik ile Şerava bölgesindeki  Bene köylerine yönelik yoğun top atışları yapılırken Tel Rıfat ve El Bab hattında birçok noktada yoğun çatışmalar yaşanıyor. Bu bölgedeki çatışmalar Radar ve Şelale köylerinde etkili oluyor. SMO kaynakları, iki köyün YPG’den alındığını ileri sürdü.

Çatışmalar Tel Rıfat ve Menbiç’in yanı sıra Til Temir bölgesinde artarak sürüyor. Fırat nehrinin batısındaki çatışmalarda her iki taraftan da ölü ve yaralı olduğu bildiriliyor.

Tel Rıfat’ın önemi

Afrin'in 25 kilometre güneydoğusunda yer alan Tel Rıfat, Şubat 2016'da SMO gruplarından alınmıştı. TSK’nın Afrin’e yönelik operasyonun ardından çok sayıda Afrinli aile, bölgeye göç etmişti. Aileler bölgede 5 kampta yaşamlarını sürdürüyor. Tel Rıfat, DSG’nin bulunduğu Şehba bölgesinde Türkiye sınırına en yakın kasaba olduğu için stratejik olarak değerlendiriliyor. Ayrıca Mıniğ Askeri Havaalanı da Tel Rıfat’ın kuzeybatısında yer alıyor. Tel Rıfat, Halep’i kontrol eden HTŞ, SMO ve diğer silahlı gruplar tarafından kuşatılmış durumda.

TIKLAYIN - İdlib tamamen HTŞ liderliğindeki silahlı grupların kontrolüne girdi, istikamet Hama: Gruplar kente girmeye başladı

TIKLAYIN - Halep'te kontrolü ele geçiren HTŞ hakkında ne biliyoruz?

Minnağ havaalanı SMO’ya geçti

YPG ile SMO güçleri arasında yaşanan çatışmalar öğleden sonra bir çok bölgeye sıçradı. Çatışmalar kapsamında stratejik Minnağ havaalanı SMO güçlerinin kontrolüne geçti.

Bölgede çatışmalar kapsamında İdlib ve Halep bölgesinde birçok merkez Rus savaş uçakları tarafından bombalandı. Bombalama İdlib bölgesinde etkili oluyor. Kent merkezinin vurulması sonrası birçok sivil yaşamını yitirdi ve yaralandı.

Irak sınırı hareketli

Suriye ile Irak arasında yer alan ve lojistik malzemelerin geçişi için kullanılan Albukemal Sınır Kapısı’dan Irak’a çıkmak için bölgeden yoğun göç başladı. Yerel "Furat Post" haber ağı, Pazar sabahı Albukamal-Al-Qaim sınır kapısında yoğun bir kalabalığın yaşandığını bu bölgeden Irak’a yaralı İran ve Suriye askerlerinin taşındığını bildirdi. Geçiş, Irak ve Suriye üzerinden Tahran'dan Lübnan'a uzanan "İran koridoru" olarak bilinen bölgede bir bağlantı oluşturması nedeniyle stratejik öneme sahip. Irak merkezi yönetimi ise olası büyük göçleri engellemek için sınırlarını kapattığını duyurdu.

24 saat içinde ele geçirilen havaalanları

HTŞ ve SMO silahlı gruplarının Suriye ordusu ve YPG’den ele geçirilen hava alanları ve üsleri ise şöyle sıralandı:

-Halep Uluslararası Havaalanı

-Neyrap Askeri Havaalanı

-Kuveyris Askeri Havaalanı

-Abu Zuhr Askeri Havaalanı

-Minnağ Askeri Havaalanı(Suriye ordusu tarafından kullanılıyordu)

SMO grupları Minnag havaalanını aldıktan sonra öğleden sonra Tel Rıfat’ın giriş kapısına ulaştı.

 

 

Halep'te neler oluyor?

Suriye'nin Hatay sınırındaki İdlib kentini kontrol eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ‘terör organizasyonları’ listesinde bulunan cihatçı örgüt Heyet Tahrir Şam (HTŞ) önderliğindeki silahlı gruplar, 27 Kasım'da Şam yönetimi kontrolündeki Halep'e geniş bir harekât başlattıklarını duyurdu. İdlib ile Halep birbirine sınır iki kent. Suriye'nin ikinci büyük kenti olması yanı sıra iç savaş öncesinde ülke ekonomisinin kalbi olarak bilinen Halep'te 2016'dan bu yana ilk kez kendisine muhalif silahlı gruplarla Şam yönetimi arasında çatışma yaşanıyor. Harekâta Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin aktardığına göre Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) da destek veriyor. 

Mart 2020'de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde ateşkes ilan etmiş; iki ülke ordularının bölgede ortak devriyeler gerçekleştireceği açıklanmıştı.

Şu anda bölgede Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait çok sayıda gözlem noktası bulunuyor.

Bölgede silahlı gruplarla Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Bölgeden aktarılan bilgilere göre söz konusu silahlı gruplar, ilk 48 saatte 20 kilometreye yakın mesafe kat etti. 29 Kasım'da ise HTŞ liderliğindeki grupların Halep'in kalbine girdiği iddia edildi. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi hem silahlı gruplardan hem de Suriye ordusundan çok sayıda kişinin öldüğünü bildirdi. Gözlemevi'ne göre ilk iki günde 120'den fazla HTŞ militanı ve yaklaşık 20 SMO üyesi öldü, Suriye ordusu da 60'tan fazla kayıp verdi.

Türkiye temkinli ama Şam'ı işaret ediyor

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova'nın, silahlı grupların saldırısını "Suriye'nin egemenliğinin ihlali" olarak gördüğünü açıkladı. Peskov, "Biz Suriyeli yetkililerin bölgeye bir an önce düzen getirmesinden ve anayasal düzeni yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi. 

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep'te yaşanan çatışmalarla ilgili açıklamasında "İdlib'e yönelik son dönemdeki saldırıların" altını çizdi ve "son günlerde yaşanan çatışmaların bölgedeki gerginliği istenmeyen şekilde artırdığına" dikkat çekti. "Yeni ve daha büyük istikrarsızlıklara yol açılmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye bakımından büyük önem teşkil etmektedir" diyen Keçeli, "Gelişmeleri, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne atfettiğimiz önem ve terörle mücadeleye verdiğimiz öncelik çerçevesinde çok yakından takip ediyoruz" ifadelerini kullandı. 

Kritik önemdeki M5 yolu hedefte

Resmî kaynaklara göre, silahlı gruplar, Halep ile başkent Şam arasındaki ana karayolu kavşağı olan M5'in bir bölümünü kontrol altına almayı başardı. M5, Suriye'nin Ürdün sınırı yakınlarında başlayan ve Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep'e kadar uzanan otoyol. 

İdlib vilayetini boydan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep'i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye'nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep'i de besliyor.

Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari işlemlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye'nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesimlerine buğday ve pamuk taşımacılığı için kullanılıyor. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor.

Bölgede hangi güçler bulunuyor?

Suriye, Rusya ve İran; yeni saldırı dalgasının HTŞ destekli silahlı grupların Halep'in kontrolünü tamamen ele geçirmesine yol açabileceğinden endişe ediyor.

İran Devrim Muhafızları'nın önemli komutanlarından Kioumar Pourashemi'nin Halep'teki çatışmaların ilk saatlerinde öldürüldüğü bildirilirken, Rus hava saldırıları özellikle Suriye ordusunun önemli bir akaryakıt üssünün bulunduğu Han Al-Asal'da yoğunlaştı.

Şam yönetimi, Rusya tarafından eğitilen ve eskiden "Kaplan Kuvvetleri" olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni'ni bölgeye konuşlandırdı. Şam tarafından konuşlandırılan birlikler arasında Filistin Kudüs Tugayı ve Rus yapımı modern T-90 tankları ve T-72'nin geliştirilmiş versiyonlarıyla donanmış 4. Suriye Tümeni yer alıyor.

Yıllardır İdlib'i kontrol eden ve eski adı El-Nusra Cephesi olan, kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin "terör organizasyonları" listesinde bulunuyor. Türkiye de HTŞ'yi "terör örgütü" olarak kabul ediyor. 

Türkiye-Suriye normalleşme çabaları

Saldırılar, Türkiye ile Suriye arasında normalleşme çabalarının hızlandığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme isteğinin dile getirildiği bir dönemde gerçekleşiyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak Suudi Arabistan ve Azerbaycan'a yaptığı ziyaretlerin ardından uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada “Hâlâ Esad ile görüşmeyi umuyorum. Çünkü Suriye ile Türkiye arasındaki terör yapılarını yok etmemiz gerekiyor. Suriye’de adil ve kalıcı bir barışın temeli var. Bunu sağlamak için atılacak adımlar net ve açıktır. Normalleşme için Suriye tarafına elimizi uzattık. Bu normalleşmenin Suriye topraklarında barış ve huzurun kapılarını açacağına inanıyoruz" demişti. 

Rusya ile Türkiye arasında anlaşmazlık mı var?

Kremlin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, geçtiğimiz haftalarda yapılan Astana22 toplantısı sırasında Rus haber ajansı Tass’a verdiği röportajda Türkiye’ye Suriye'de "işgalci güç" demişti. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askerî varlıkları "işgalci" olarak tanımlıyor fakat Astana ortaklığı Moskova'nın Ankara'yı açıktan bu şekilde tanımlamaktan uzak durmasını sağlıyordu.