“Ülkeyi yeniden inşa etme kabinesi” olarak açıklanan geçici Suriye Hükümeti, yemin ederek göreve başladı. Kabinede Kürt, Dürzi, Alevi ve Hristiyanlara toplumsal temsiliyet yerine bireysel görev verilmesi, ülkedeki etnik kimlikler tarafından tepki çekti. Kabinenin açıklanması sonrası Suriye geçici yönetiminin cumhurbaşkanı olarak ilan edilen Muhammed Colani'ye (Ahmed el Şara) tepkisini yüz yüze, “Sizden önceki gibi marjinalleştirip dışladınız” sözleri ile ifade ederken, Kuzeydoğu Suriye’de Kürtler, büyük kongreyi topladıktan sonra Şam’a ortak çıkarma yapmak için harekete geçti. Açıklanan 24 kişilik yeni kabinede sadece bir kadına görev verildi. Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı olan Hind Kabawat, Hristiyan toplumundan ve feminist kimliği, LGBTİ+ savunuculuğu ile tanınıyor. Kabinede, Esad yönetimi döneminde görev yapan isimlere de yer verilmesi dikkat çekti.
Dün gece açıklanan yeni Suriye hükümet kabinesinde görev alan bakanlar, yemin ederek göreve başladı. Suriye geçici Devlet Başkanı Şara, yeni geçiş hükümetinin kuruluşunu “yeni bir dönemin başlangıcı” sözleri ile açıklarken, yeni hükümetin ilk etapta devlet kurumlarını yeniden inşa etmek, ekonomiyi canlandırmak ve istikrarı sağlamakla görevli olacağı belirtti.
Suriye’de yeni geçici kabine belli oldu: Kürt, Dürzi, Alevi ve Hristiyan toplumundan kimse yer almadı; Şam'ı boykot tartışılıyor
Kabinede Esad izi
Yeni hükümet kabinesinde ülkede yaşayan etnik ve dinsel kimlikleri temsilen görev verilmemesi dikkat çekti. Hükümete Kürt, Alevi, Dürzi ve Hristiyan üyeler ile çeşitli alanlarda uzmanlıkları nedeniyle seçilen birçok teknokrat, bireysel olarak dahil edildi. Hükümet kabinesine ilişkin olarak Suriye medyasına yansıyan haberlerde, 7 bakan daha önce İdlib’de Şara’nın başkanlığını yaptığı Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) yönetimindeki Suriye Kurtuluş Hükümeti’nde (SSG), 5 bakanın yanı sıra Esad yönetimi döneminde görev almış isimlerden oluşuyor. 9 bakanın ise daha önce hiçbir hükümet organında görev almadığı ifade edildi.
“Yeni devlet inşa etme beyanı”
Şam’daki Halk Sarayı’nda açıklama yapan Şara, hükümetin şeffaflık, hesap verebilirlik ve yolsuzlukla mücadele taahhüdünü vurgularken, “Ulusal yolculuğumuzda yeni bir aşamanın doğuşuna tanık oluyoruz. Bu hükümet, yeni bir devlet inşa etme ortak irademizin bir beyanıdır” dedi.
Suriye’yi istikrara kavuşturmayı ve savaştan harap olmuş altyapısını yeniden inşa etmek için bir dizi ekonomik ve sosyal reform planını uygulamaya geçireceklerini belirten Şara, hükümetin planı arasında yurt dışındaki Suriye sermayesini ülkeye çekmek, para birimini güçlendirmek ve ekonomik manipülasyonu önlemenin yer alacağını söyledi, “Sanayiyi iyileştirmek, ulusal ürünleri korumak ve yatırıma elverişli bir ortam yaratmak için çaba göstereceğiz” diye konuştu. Şara, enerji sektöründeki reformların vatandaşlara 24 saat kesintisiz elektrik sağlayacağını da sözlerine ekledi.
Yemin edip makamlarına oturarak göreve başlayan birçok bakan, önceliklerini notlar halinde sıraladı. Savunma Bakanı Ebu Kasra, Suriye ordusunu birleşik bir doktrinle yeniden inşa edeceklerini ifade ederken, İçişleri Bakanı Hattab, güvenlik kurumlarını ileri teknoloji kullanarak modernize edeceklerini söyledi.
Adalet Bakanı Veys, yolsuzlukla mücadeleye ağırlık vereceklerini, Ekonomi Bakanı Nidal Şaar, istihdam yaratmak için yatırımcıları ülkeye çekeceklerini, Sağlık Bakanı Musab Nezzal Ali ise hastaneleri iyileştirme ve sağlık hizmetlerine erişimi genişletme sözü verdi.
Yeni kabinenin tek kadın bakanı Hind Kabawat kimdir?
Erbil merkezli Rudaw TV’nin haberine göre, Suriye geçici hükümetinin 24 kişiden oluşan yeni kabinesinde en dikkat çekici isim, Hristiyan toplumunda tanınan ve feminist kimliğiyle bilinen Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Kabawat oldu. Kabawat, 2015 yılında da Facebook profil fotoğrafını LGBTİ+ topluluğuna destek için gökkuşağı formatında değiştirmişti.
1974'te Hindistan'da doğan Kabawat, Suriye'de büyüdü. Suriye asıllı Kanadalı bir hukukçu ve barış aktivisti olan Kabawat, Şara kabinesinin en dikkat çeken ismi oldu. Kabawat, George Mason Üniversitesinde Dinlerarası Diyalog ve Barış Çalışmaları Direktörü olarak görev yapıyor. Aynı zamanda Suriye Müzakere Komisyonu'nun Cenevre Ofisi'nde başkan yardımcılığı görevinde bulundu, Suriye barış müzakerelerinde aktif rol oynadı.
Şam Üniversitesi'nde okudu
Şam Üniversitesi'nde ekonomi eğitimi aldıktan sonra Beyrut Arap Üniversitesi'nde hukuk, Tufts Üniversitesi'nde ise uluslararası ilişkiler yüksek lisansı yapan Kabawat, Toronto Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi'nde müzakere ve liderlik programlarına katıldı.
"Barış yoluyla dönüşüm" yaklaşımıyla tanınıyor
2004'ten bu yana Suriye'de dinler arası diyalog ve kadın hakları üzerine çalışmalar yürüten Kabawat, mülteci kamplarında kadınlara ve barış gönüllülerine eğitimler verdi. Tastakel adlı kadın merkezinin kurucuları arasında yer alan Kabawat, "barış yoluyla dönüşüm" yaklaşımıyla tanınıyor. 2007 yılında Tanenbaum Merkezi tarafından "Eylemde Barış Yapıcı" ödülüne layık görülen Kabawat, 2009'da George Mason Üniversitesi'nden Kamu Diplomasisi Ödülü'nü aldı.
Yıllar önce LGBTİ+'ya destek vermiş
Kabawat, LGBTİ+ haklarına verdiği destekle biliniyor. Öyle ki, 2015 yılında Facebook profil fotoğrafını LGBTİ+ topluluğuna destek için gökkuşağı formatında değiştirdi. Bu durum Suriye tarihinde bir ilk olarak değerlendiriliyor.
Diğer isimler
Dürzi nüfusun yoğunlukla yaşadığı Süveyda'dan Tarım Bakanı Emced Bedr, Afrin bölgesi Kürtlerinden Eğitim Bakanı Muhammed Abdurrahman Turko ile Alevi nüfus ağırlıklı Lazkiye bölgesinden 2006-2011 yılları arasında da Ulaştırma Bakanı olarak görev yapan Yarub Bedir, toplumun farklı kesimlerini temsil eden isimler oldu.
Kabinede yükseköğretim bakanı olarak görev verilen Mervan El-Halebi Kürt olarak biliniyor ve Esad rejimi döneminde de kabinede yer aldığı belirtiliyor.
“Dışlandık”
Öte yandan açıklanan yeni hükümet kabinesinde ülkedeki etnik kimlik temsilcilerine yer verilmemesi tepki çekti. Tepki, Cumhurbaşkanı Şara’nın kabineyi açıklaması sonrası yüz yüze ifade edildi. Süveyda'daki Şenabile aşiretinin şeyhi Suud Nayif el-Nimr, Şara'ya tepkisini, “Biz ilk dönemde de sizin döneminizde de dışlandık/marjinalleştirildik” sözleri ile ifade etti.
Dürzi, Alevi ve Hristiyanların yanı sıra ülkede Araplardan sonra ikinci etnik kimliği oluşturan Kürtler de tepkilerini açıklamalarla dile getirdi. Kürtler, yeni kabinenin boykot edilmesi de dahil birçok seçeneği tartışmaya başladı.
Kürtler kongre toplayacak
PYD Eş Başkanı Salih Müslim, yeni Suriye yönetimini, “tek renk yönetim” olarak eleştirerek, yeni hükümet kabinesinin ülkede yaşayan hiçbir etnik kimliğe danışmadan belirlendiğini söyledi. Şam yönetimi ile yaptıkları anlaşma kapsamında yakın zamanda komisyonlar oluşturacaklarını ifade eden Müslim, bu kapsamda Kürt partileri arasında yapılan çok sayıda görüşmenin ardından bir taslak hazırlandığını anlattı. Müslim, bayramdan sonra kongre toplayacaklarını da açıkladı, taslağın kongrede onaylanmasının ardından geçici Şam yönetimi ile görüşmelerin başlayacağını kaydetti.
“Yeni hükümetin verdiği kararları uygulamayacağız”
Kuzeydoğu Suriye yönetimi de yeni Suriye hükümet kabinesine tepki gösterdi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Şam'da ilan edilen hükümet, selefine çok benziyor. Suriye halkının tüm unsurlarının adil ve gerçek temsili sağlanamadı. Şam hükümetinin ısrarla sürdürdüğü politikalar bizi yine başladığımız noktaya getiriyor. Suriye'deki çeşitliliği ve çoğulculuğu yansıtmayan herhangi bir hükümetin ülkeyi gerektiği gibi yönetemeyeceğini ve krizden çıkaramayacağını, aksine krizi daha da derinleştireceğini vurguluyoruz. Yeni hükümetin verdiği kararları uygulamayacağız ve icrasıyla ilgilenmeyeceğiz. Demokratik, katılımcı, adem-i merkeziyetçi bir Suriye'nin inşasına yönelik temel taleplere bağlıyız.”
