Heyet Tahrir Şam (HTŞ) desteğindeki silahlı gruplar, Humus ve Şam’a ulaşan Suriye hükümetinin stratejik önemdeki en önemli kenti ve bölgenin sigortası olarak görülen Hama kentine giriş yapmaya başladı. Hama için stratejik önemde bulunan Zeynelabdin Dağı ve kentin çevresini kuşatan HTŞ gruplarına iki gün direnebilen Suriye ordu güçleri, kent merkezinin iç kesimleri ile Humus bölgesine çekilmeye başladı. Halep’in kontrol altına alınması sonrası kent merkezine çıkarma yaparak tarihi kalede namaz kılan HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Culani, Halep şehrini geçici bir kurulun yöneteceğini, bölgede düzenin sağlanması halinde HTŞ’nin kendini feshedebileceğini açıkladı.
HTŞ destekli silahlı grupların Hama bölgesini ele geçirmek için iki gün önce başlattığı kapsamlı saldırıya Suriye ordusu iki gün boyunca karşı koydu. Kenti savunmak için karşı saldırıya geçen ordu güçleri, HTŞ gruplarını 10 kilometre geriletti. Hama şehrine bitişik Erze, Şeyha, Şeraya Tepesi, Şer’aye ve Keferet-Tun tepelerini kontrol eden HTŞ grupları, saldırılarını kentin çevresinde ve stratejik önemde bulunan Zeynelabdin Tepesi’ne yönelik arttırdı. Dün gece yaşanan çatışmalarda Zeynelabdin Tepesi’nin düşmemesi üzerine, hilal taktifi uygulayan HTŞ, şehri kuşatma altına alarak ilerledi. Hama’nın doğusunda bulunan el-Hamra köyü ve çevresinde bulunan Suriye ordusuna bağlı 66. Tugayı ele geçiren HTŞ, sabah saatlerinde Hama’nın dış kesiminde bulunan el-Kurs mahallesine girdi. Kuşatma altına alınan birçok noktadan kent merkezine ilerleyen HTŞ, Zeynelabdin Dağı’nı da kontrol altına aldı. HTŞ gruplarını etkisiz hale getirmek amacıyla kent merkezi üzerinde dolaşan ordu güçlerine ait iki helikopter düşürülürken kent merkezindeki hapishane de HTŞ’nin eline geçti. Hapishanede bulunan sayıları üç bin olarak açıklanan mahkumlar, cezaevinin kapısı açılarak serbest bırakıldı.
HTŞ destekli silahlı grupların komutanı Yarbay Hasan Abdulgani, Suriye ordusu generali Süheyl Hasan’a bağlı 25’nci tümenin tamamen yok edildiğini ve geri kalanların bölgeden kaçtığını ileri sürdü. Hama’ın iç kesimlerine çekilen Suriye ordu güçlerinin, kenti hızlıca terk etmeye başladığı ve Humus ile Şam’a doğru çekildikleri ileri sürülüyor. Askeri Hama Havaalanı’nı da ele geçiren HTŞ gruplarının, Doğu Hama kırsalının tamamını ele geçirmeye yakın olduğu bildirildi. Bölgenin tamamen ele geçirilmesi halinde Humus’a doğru kapsamlı bir saldırıya geçileceği, bu kapsamda hazırlıklar yapıldığı yönünde açıklamalar yapıldı.
Haşdi Şabi, Suriye sınırına büyük güç yığdı
Suriye’de ordu güçleri ile HTŞ ve bağlı gruplar arasında savaşın gittikçe kızışması ve Esad yönetiminin sıkışması üzerine Irak'taki Haşdi Şabi güçleri harekete geçti. Musul’daki Haşdi Şabi Operasyon Komutanlığı çok sayıda asker ve zırhlı araç ve ağır silahları Suriye sınırına sevk etti. Haşdi Şabi Musul Güçleri Komutan Yardımcısı Selam Aziz, 600 kilometrelik Suriye sınırına yapılan sevkiyatı, "Haşdi Şabi güçleri Irak ve Suriye sınırında bulunuyor ve sınırın bu tarafının güvenliğini sağlıyorlar. IŞİD'in geçişini engellemek ve Suriye sınırındaki güçlere destek vermek için oradayız” gerekçesi ile açıkladı.
Selam Aziz'in verdiği bilgiye göre, sınırda konuşlanmak üzere 6 komando birliği hazırlandı. Haşdi Şabi yetkilisi Ziyad Red de sınırda 60 kilometre boyunca kontrol noktaları kurmaya hazırlandıklarını belirtti.
Esad, Irak’tan destek istedi iddiası
Haşdi Şabi güçlerinin Suriye yönetimine destek olmak amacıyla harekete geçerek Suriye içlerine girdiği iddiaları Haşdi Şabi Konseyi Başkanı Falih Feyaz tarafından yalanlanırken Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Irak'tan askeri destek istediği ileri sürüldü. Al-Arabi Al-Jadeed gazetesi, Suriye rejiminin başı Beşar Esad'ın, Suriye muhalefetinin ek şehirleri kontrol etmesini önlemek için Irak'tan doğrudan destek istediğini bildirdi. Yardım talebi Beşar Esad ile Irak Başbakanı Muhammed Şiya es- Sudani arasındaki bir telefon görüşmesi sırasında geldi. Kaynakların iddiasına göre, Esad'ın yardım talebinin, muhalif grupların ilerleyişini durdurmak için nitelikli silahlar sağlamayı amaçlıyor.
Meclis Güvenlik ve Savunma Komisyonu üyesi olduğu belirtilen Iraklı bir kaynak ise, Suriye rejimine destek sağlama konusunda siyasi liderler arasında keskin görüş ayrılıklarının bulunduğu, bu nedenle konunun hükümette tartışma konusu olduğunu aktardı.
“Irak’a uzanmak gibi bir amacımız yok”
Haşdi Şabi birliklerinin Suriye sınırında hareketlenmesi Hama bölgesinde ilerleyişini sürdüren HTŞ gruplarını rahatsız etti. Bu gelişme üzerine Irak Başbakanı Sudani’ye görüntülü bir mesajla seslenerek, “Suriye devriminin Irak’a uzanmak gibi bir amacının olmadığını, bilakis komşu ülkelerle iyi ilişkiler geliştirmek istediklerini” belirtti.
“Halep şehrini geçici bir kurul yönetecek”
Silahlı gruplar, Hama’nın alınması sonrası yönünü Humus ve Şam’a çevirirken dün Halep’e çıkarma yapan HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Culani çarpıcı bir açıklama yaparak, kendi grubunun "Halep'i yönetme niyetinde olmadığını" ve şehrin yönetiminin "geçiş dönemi"nin sorumluluğunda olacağını söyledi. Culani, "Otorite, sivil yapılar ile ordu arasındaki entegrasyonu teşvik etmek amacıyla HTŞ’nin kendisini feshetmeyi ciddi şekilde düşündüğünü açıkladı.
Başta Halep olmak üzere ele geçirilen bölgelerde düzenin sağlanması sonrası silahlı güçlerin yerleşim birimlerinden çekileceği ve bu bölgelerin siyasi otoritenin denetimine bırakılacağı ifade edildi.
15 bin kişi bekletiliyor iddiası
PYD/DSG’nin Fırat’ın batısındaki son kalesi olarak bilinen Mühbiç’e yönelik ise Suriye Milli Ordusu’nun(SMO) saldırıları sürerken bölgeye yönelik askeri sevkiyatlar yoğunlaştı. Bölgedeki köylere yönelik saldırılara karşılık verilmesi sonrası birçok köy çevresinde çatışmalar devam ediyor. Fırat’ın batısından doğusuna geçmek için yola çıkan binlerce sivil, Kobani, Rakka, ve Kamışlı bölgelerine doğru hareketi sürüyor. Halep’in kuzeyindeki Afrin, Tel Rıfat ve Münbiç bölgelerinden Fırat’ın doğusuna geçmek isteyen ve sayıları 15 bin olarak açıklanan ailelerin içinde olduğu 120 araçlık konvoyun Şeyh Nacar köyünde SMO güçleri tarafından bekletildiği ileri sürüldü.
Hama şehrinin jeostratejik konumu
Hama, Suriye'nin orta bölgesinde stratejik bir ulaşım noktası olarak önemli bir şehir olarak kabul edilmektedir. Hama, kuzeyde Halep, kuzeybatıda İdlib, batıda Lazkiye ve Tartus, güneyde ve doğuda Humus, kuzey doğuda ise Rakka ile bağlantılıdır. Aynı zamanda başkent Şam'ı, kuzeydeki şehirlerle bağlayan önemli bir ulaşım noktasıdır. Hama'nın kontrol altına alınması, büyük bir coğrafi alanın HTŞ ve bağlı örgütlerin kontrolüne geçmesi anlamına gelmektedir. İdlib'in yüzölçümü yaklaşık 6 bin km², Halep'in 18 bin km², Hama'nın ise 9 bin km² olarak biliniyor. Hama, 2012 yılından bu yana ilk defa HTŞ ve bağlı gruplar tarafından alınıyor. Bu bölgede silahlı gruplarla birleşmeye hazır büyük bir nüfus kaynağı bulunuyor.
Halep ile Hama arasındaki mesafenin 150 kilometre olması Suriye ordu gücünün etkili bir karşı saldırı yapmasını zorlaştırıyor. HTŞ’nin Hama'dan Humus'a doğru beklenen ilerleyişi, Şam'ı güney Suriye ile, kuzey ve sahil bölgeleriyle bağlayan tek kara yolunun kesilme tehlikesini doğuruyor. Askeri açıdan, şehir, Suriye'deki en önemli askeri üslerden bazılarını barındırmaktadır; bunlar arasında Hama Askeri Havaalanı, Zırhlı Okulu (25. Tümen Komutanlığı'nın merkezi), 87. Tugay ve Zeynel Abidin Dağı yer almakta olup, Suriye yönetimi bu bölgeleri, kuzeyde silahlı grupların kontrolündeki bölgelere asker sevk etmek ve ikmal sağlamak amacıyla kullanmaktaydı.
|
