Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda “dörtlü uzlaşma” arayışı üçüncü toplantıda bitti. CHP’li üyelerin “kurucu ilkeler ve parlamenter sistemden ödün vermeyeceklerine” dönük tavırları üzerine Başkan İsmail Kahraman, “Bu komisyon nihayete ermiştir” dedi ve toplantıyı sonlandırdı. Hızla “B planı” arayışına giren AKP'de Başbakan Ahmet Davutoğlu komisyon üyeleriyle acil toplandı. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, yeni anayasa çalışmasını HDP ve MHP ile yürütmeye hazır olduklarını söyledi. HDP ve MHP yönetimleri, yetkili kurullarını toplayarak yeni süreçle ilgili tavırlarını belirleyecek.
Komisyonun dün basına kapalı olarak 5 saat süren toplantısında çalışma ilkelerine geçilmeden önce “adı ve görev tanımı” tartışıldı. Hürriyet'ten Bülent Sarıoğlu'nun haberine göre, liderlerin süreçle ilgili tutumlarını, irade beyanlarını vurgulayan Kahraman, komisyonun adının “gayesini” de ortaya koyacağını vurguladı. Komisyonun adının “Darbe hukukundan arınmayı” da kapsamasını öneren CHP, diğer üç partinin “Bunun için başka bir komisyon kurulabilir” tavrı üzerine bunda ısrarlı olmadı. CHP’li üyeler, diğer şartlar olarak “Bir rejim tartışmasına girmeyiz. Kurucu ilkeleri tartıştırmayız. Anayasa’nın ilk 3 maddesi, onu koruyan 4’üncü madde, 6’ncı madde ve 175’inci maddeye dokunulamaz. Kurucu iradenin bizi sınırlayan hükümleri var. Parlamenter rejimi güçlendirelim” görüşünü dile getirdiler. CHP, “25 aylık çalışma iki noktada tıkandı; birincisi başkanlık, ikincisi yerel yönetim. Daha önce anlaşılan 60 maddeye yargı bölümünü ekleyerek çıkaralım” önerisinde bulundu.
Ön şart olmaz
AKP Ankara Milletvekili Cemil Çiçek, “Ön şart olmaz. Burası bir fikri platformdur, her şey tartışılmalı. Ehem ve mühim şeyler öncelikle görüşülmeli” derken, AKP Genel Sekreteri Abdülhamit Gül, “Başkanlık rejimi mutlaka gelmeli. Türkiye artık 7 Haziran’daki krizleri yaşamamalı. Yeni anayasa yapılacaksa hiçbir ön şart olamaz” dedi. MHP’li üyeler ise “esasa” ilişkin tartışmaya erken girilmesini onaylamayarak, “Biz de bu konularda hassasız, ama bunlar ileride konuşulacak konulardır” görüşünü dile getirdiler. HDP’li üyeler, “Bu komisyonun devam etmesi Türkiye’nin tüm sorunlarının masada konuşulacağının göstergesi olacaktır. Masayı dağıtmayalım” diyerek Kahraman’a bir liderler turu yapmasını önerdiler. CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça ise “Kamuoyunu oyalamayalım. 6 ay sonra masadan kalkacaksak toplumun güven duygusunu daha fazla zedelemeyelim” dedi. Alınan bilgiye göre toplantının son dakikaları özetle şöyle gerçekleşti:
Kahraman: Gelinen safhada mutabakat olmadığı anlaşılıyor.
CHP: Eve gidin düşünün, yarın devam edelim. Veya genel başkanlara bir sorun, istişare edin. Başkanlık sistemiyle devam etsin diyorsanız üç parti devam edin.
Kahraman: Bu şekilde çalışmanın manası yok.
CHP: Biz konu mankeni değiliz. Komisyonun devam edip etmeyeceğine ilişkin oylama yapın.
HDP: Yarın kaçta toplanıyoruz.
Kahraman: Yarın toplantı yok, komisyon nihayete ermiştir.
MHP: Dağıtan AKP’dir
Toplantının ardından CHP Muğla Milletvekili Ömer Süha Aldan, “Biz masadan kalkmış değiliz, başkan bitirdi” dedi. CHP’li Tezcan da, “Yürüyen planın parçası olamayız. Samimi olmayan bir tutum var. Yan kol faaliyeti olarak devam eden bir komisyonun parçası olamayız” diye konuştu. MHP Bursa Milletvekili Kadir Koçdemir, “Komisyon, anayasa, mutabakat gibi bir derdi olmayan, bir kişi için başkanlık isteyen AKP’nin uzlaşma arayışına girmemesiyle dağıldı. Burada esas sorunlu iktidar partisi. CHP’nin itirazları karşısında sanki bunu bekliyormuş gibi davrandılar. Kimse orada ‘Öyleyse bu iş yürümez kardeşim’ cevabını beklemiyordu. O açıdan masayı dağıtan AKP’dir. Anormal bir tavırdı” dedi.
HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, “CHP, parlamenter sistem dışında hiçbir şeyi tartışmayacağını ve bunun ilkelere yazılması gerektiğini söyleyince Başkan komisyonu sonlandırdı. Masa dağıldı” dedi.
Ömer Çelik: CHP sabote etti
AKP Ömer Çelik, Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun dağılmasıyla ilgili olarak, “Süreç bir kere daha CHP tarafından sabote edilmiştir” dedi. AKP Genel Merkezi’nde, MYK toplantısı devam ederken açıklama yapan Çelik, şunları söyledi:
“Bu Meclis’in yeni anayasa yapamayacağı ancak anayasayı yenileyebileceği şeklindeki bir şey Meclis’in kurucu irade vasfına saldırıdır. Komisyonun iki temel şey yapması gerekiyor. Anayasa yapım sürecini yönetmek, ikincisi anayasa taslağını hazırlamak. Maalesef siyasi tarihimizde çoğu kez gördüğümüz gibi bir kere daha milletin talebiyle başlayan, millet adına yetkili olan siyasi partilerin yürüttüğü süreç siyasi hayatımızın geçmişte defalarca gördüğümüz gibi yine millet adına yürütülen bir süreç bir kere daha CHP tarafından sabote edilmiştir.
Gerekçeleri nedir? Diyorlar ki ‘başkanlık sistemi tartışılamaz, tartışıldığı andan itibaren biz bu masada oturmayız.’ Adı siyasi parti olan bir organizasyon meşru bir sistemi tartışmaktan kaçıyor. Parlamenter sistem ne kadar meşru ise başkanlık sistemi de o kadar meşrudur. Tartışmaktan bile kaçan bir parti, başkanlık sistemi komisyon masasına getirildiği için ‘ben masadan kalkarım’ diyor. Birincisi bu siyasetin doğasına aykırı bir tutumdur. AK Parti anayasa hukuku içerisindeki meşru bir sistemi getirip ben bunu tartışmam demek CHP’nin hala tek parti zihniyeti içerisinde son kararı kendisini vereceğini zannetmesidir bu zihniyetten kurtulamıyorlar. Milletin yararına olacak bir şey yine CHP tarafından sabote edilmiştir.
Bugünkü komisyondaki konuşmalarının tutanaklarının açıklanmasını talep ediyoruz. Sayın genel başkanımız anayasa çalışmalarının aynı şekilde devam etmesi gerektiğini herhangi bir şekilde AK Parti açısından bir akamete uğramaması gerektiğini ifade etti. Biz çalışmaları sürdürmeye devam edeceğiz. CHP sözcüleri sanki Meclis Başkanı toplantıyı sona erdirmiş gibi ifade kullanıyorlar, halbuki kendi kendileri açıkça söylediler, ‘başkanlık sistemi tartışılırsa biz bu masada oturmayız’ diye bir kere daha süreci sabote ettiklerini açıkça ortaya koymuş oldular.”
