Makine Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) Genel Müdürü Ahmet Taşkın, kurumun hesaplarının görüşüldüğü TBMM KİT Komisyonu’nda 2012 yılında teslim aldığı ve uyum sorunu yaşanan 40 milimetre otomatik Bomba Atar (OBA) konusunda üyeleri bilgilendirdi. Bilgilendirmenin ardından AKP’liler ‘testlerin bittiği’ gerekçesiyle izlemeden çıkarılması talebi muhalefet tarafından ‘testler var’ tepkisine neden oldu. Sayıştay, ‘izlemede kalması’ talebinde bulundu. Pakistan meselesinde MKE izlemede tutulacak.
Taşkın, söz konusu silahların teslimat testlerinde başarılı olmasına rağmen Pakistan’a gidip ürünler kullanılmaya başladıktan sonra belli sıkıntılar ve şikâyetler çıktığının kendilerine iletildiğine dikkati çekti. Taşkın, 8 -14 Nisan tarihleri arasında kurumdan bir ekibin Pakistan’a silahları götürüp burada yeniden testlerini yapacaklarını bildirdi.
TBMM KİT Komisyonu’nun son toplantılarında Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğünün 2015-2016 yılın ilişkin görüşmeleri şöyle:
MKE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÖNETİM KURULU BAŞKANI AHMET TAŞKIN – Efendim, 40 mm bomba atar Kale Kalıp alt yükleniciliğinde üretilerek Pakistan’a verilmiştir, 2012 yılından başlayan bir süreç. Burada ilk parti teslimat yapılmış ancak burada teslimat testlerinde başarılı olmasına rağmen Pakistan’a gidip Pakistan’daki ürünler kullanılmaya başladıktan sonra belli sıkıntılar, belli şikâyetler olduğu tarafımıza ifade edilmiştir. Bunun üzerine yaptığımız incelemeler ve çalışmalarda gördük ki silah ile Pakistan’ın kullanmakta olduğu mühimmat arasında bir uyumsuzluk söz konusu. Normal şartlarda kabulü yapılmış olan, teslim alınmış olan bir ürünün daha sonradan bu türlü bir şikâyet neticesinde kabulünün yapılmaması gibi bir noktaya gelinmesi başka bir ülkeyle olmuş olsa uluslararası ticarette kabul edilebilecek bir husus değildir. Ancak, ülkemizin Pakistan’la olan yakın ilişkileri nedeniyle biz bu konunun kurumumuz tarafından, kurumumuz uhdesinde çözümüyle ilgili çabalar gösterdik. Bugüne kadar da geldiğimiz noktada artık son aşamaya gelmiş durumdayız ve inşallah bu sene içerisindebu konu çözümlenmiş olacak. Şöyle ki: Mühimmattan kaynaklanan uyum sorununu tespit ettikten sonra farklı mühimmatlarda da çalı şabilmesine yönelik olarak 5 tane silahı Pakistan’dan getirerek kurumumuzda iyileştirmelerini yaptık, testlerini yaptık. Sadece -40 derecede yapılan atışlarda bir sıkıntı gördük. Bu arada, Pakistan’ın öngördüğü test kriterleri NATO test kriterlerinin çok daha sıkılaştırılmış hâli, çok daha zor hâli. Yani iki ülke arasındaki iyi niyet yaklaşımlarının yanında bir de kurumumuzu iki arada bir derede bırakan böyle bir zorluk var.
Sonuç itibarıyla, yıl başında Pakistan’da yapılan testlerde başarı sağlandı. Sadece, biraz önce belirttiğim gibi eksi derecelerde atılan mühimmatlarda bir sıkıntı görüldü. Bunu da düzelttik. Önümüzdeki hafta 8 Nisan-14 Nisan tarihleri arasında ekibimiz Pakistan’a silahları götürüp burada yeniden testlerini yapacağız. Biz bu testlerle sürecin tamamlanacağını ümit ediyoruz. Pakistan makamlarıyla da yaptığımız görüşmeler neticesinde aslında silahtan memnun olduklarını ancak başlangıçta kriterleri çok sıkı belirlemek suretiyle ve kontrolsüz NATO klasifikasyonunda olmayan mühimmatları da ucuz olduğu için kullanmak suretiyle böyle bir sıkıntıya neden olunduğunu kendileri de bilincindedirler.
SAYIŞTAY TEMSİLCİSİ - Efendim, mal teslimatı tamamlanıncaya kadar izleyelim arzu ediyoruz.
BAŞKAN - Değerli arkadaşlar, hemen hemen süreçler tamamlanmış.
SAYIŞTAY TEMSİLCİSİ – Tamamlanmış değil testler var efendim yurtdışındaki, son testler var.
BAŞKAN – Testler de başarıyla tamamlandığına göre veya…
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Konuşmadık ama, bunlar bir defa dışarıya yaptırılıyor. İki…
BAŞKAN – Ne dışarı yaptırılmış?
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Farklı bir firmaya yaptırılmış. Bunu Makine ve Kimya pazarlamış. Makina ve Kimya bunun doğru testlerini yapmamış, çok soru var.
BAŞKAN – Evet, Sayın Genel Müdürüm…
Efendim?
MEHMET ERDOĞAN (Muğla) - Silahların modernizasyonu için ne kadar ilave harcama yapılmış?
Sayın Genel Müdürüm, şimdi bu silahların o testleri geçmesi için siz bunun üzerinde yeni çalışmalar yaptınız, bunun kurma maliyeti nedir? Aradaki farkı kurum mu karşılayacak yüklenici firma mı karşılayacak, bunu da bir izah edebilirseniz mutlu oluruz.
ZEKERİYA BİRKAN (Bursa) - Sayın Başkanım, burada Sayın Genel Müdürüm açıklamaları yaptı. Yani buradaki satılan ülkenin kalitesiz malzeme kullanmasından kaynaklı yoksa makinede bir şey yok, mühimmatta bir sorun var. Bununla ilgili de yine NATO standartlarının ötesinde bazı şeyler talep edilmiş, onlarla ilgili de çalışma yapmışlar. Kaldı ki Pakistan bizim bir dost ülkemiz, bence bu tür şeyde kâr/zarardan çok, sıkıntının giderildikten sonra görüşmelerle, sulh yoluyla bu işin çözümlenmesi gerekiyor. Bunda da son aşamaya gelinmiş. Zaten Genel Müdürümüz kendi kurumunun menfaatlerini zaten bu koruyan bir durumda. Bana göre bir kâr/zarar hesabı da olmaması lazım yani bizim bunları Pakistan’a vermiş olmamız da en son bir eksi kırk derecede bir sorun çıkmış, onu da halletmişler. Bana göre gündeminden çıkarılması gerekiyor. “Testler bitmiş.” diyor zaten.
(“Testler var” sesleri)
BAŞKAN – Evet, testler var. Komisyon üyelerimiz arasında tabii gündemden çıkarılmasını isteyenler var, izlemede kalmasını isteyenler var ama çoğunlukla izlenmesi yönünde bir talep var. Ben de Komisyon üyelerimizin talebi doğrultusunda önerinin izlenmesini oylarınıza sunuyorum, Sayıştayın görüşü de bu noktada. Kabul edenler… Kabul etmeyenler…
MEHMET ERDOĞAN (Muğla) – Sorularımız…
BAŞKAN – Sayın Erdoğan, Sayın Genel Müdürümüz soruları alıyor, sorular bittikten sonra Komisyon öneriler gündemden…
HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Sayın Başkan, öneriyi görüşürken öneriyle ilgili bir soru sorulduğunda…
BAŞKAN – Sayın Akar, şimdi aslında konu açık. Ben Komisyon üyelerini talebi doğrultusunda görüş bildirdim, öyle oyladık ama zaten testler tamamlanmış. Zekeriya Bey'in ifade ettiği gibi Makina ve Kimyanın burada zerre kadar bir eksiği yok, sadece Pakistan’ın eksik veya ucuz malzeme kullanmasından dolayı, NATO standartlarında kullanmadığından dolayı bu silahlardan istedikleri verimi alamamışlar. Ama biz Pakistan'la olan ikili ilişkilerden dolayı Makina ve Kimya sesini çıkarmamış, itiraz etmemiş tekrar onların istediği şekilde, Pakistan’ın istediği şekilde veya her türlü mühimmatta kullanılacak şekilde silahları revize etmiş, göndermiş, bu hafta da tamamlanacak zannedersem. Ama içimizde bir şey kalmasın Komisyon üyelerimizin de talebi doğusunda, Sayıştayın talebi doğrusunda izlemede bırakalım dedik.
BAŞKAN - İzlemede kalmasını oyladık Sayın Akar. İzlemede kalıyor zaten
MKE GENEL MÜDÜRÜ AHMET TAŞKIN – Efendim, konuşmamda da arz ettiğim üzere Pakistan’a ilk sevkiyatı yapılan ürünler Türkiye'de test edildiği zaman, Türkiye’deki kullanılan mühimmatla test edildiği zaman herhangi bir problemle karşılaşılmamıştır. Test kriterlerinin tamamını Türkiye'de yapılan testleri de başarıyla geçmiştir. Ancak daha sonraki kullanımlarda Pakistan birimlerinin farklı mühimmat kullanmaları ve NATO standardına uygun olmayan mühimmatlar kullanmaları nedeniyle bu sorun çıkmıştır. Aslında normal bir ticari faaliyet olarak baktığımızda biz im bu şikâyeti hiç dikkate almamız gerekirdi. Ancak iki ülke arasındaki iyi ilişkileri dikkate aldığımız için bu şikâyeti biz dikkate aldık ve çözümlemeye çalıştık. Şu anda da sürekli olarak Pakistan’a verdiğimiz diğer silah ve mühimmatlarımız var, bunlarda herhangi bir sorunla karşılaşmıyoruz.
Ayrıca bu iyi ilişkilerin yanında kurum olarak da bu satış ilişkilerimizden kaynaklı sebeplerle müşteri ilişkilerimizi kaybetmemek adına da biz bu sorunu bu şekilde çözme yoluna gittik . Zararı kimin karşılayacağını ilgili bir husus sorulmuştu . Efendim, bu konuda alt yüklenicimizle görüşmelerimiz devam ediyor. Belki sonuçta mahkemelik bir durum ortaya çıkacak büyük bir ihtimalle . Biz tabii böyle birmahkemelik durumu ortaya çıkmadan konunun çözülmesi için de gayret gösteriyoruz.
