Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV)'in hazırladığı Ortadoğu'da Türkiye Algısı 2013 Raporu'nun sonuçları açıklandı. 15 Ağustos-13 Eylül 2013 tarihleri arasında TESEV ve KA Araştırma Şirketi tarafından yürütülen çalışmayı Mensur Akgün ile Sabiha Senyücel Gündoğar yürüttü.
16 ülkede, toplam 2800 kişi ile yapılan görüşmelerde Mısır, Ürdün, Lübnan, Filistin, Suudi Arabistan, Suriye, Irak, İran, Tunus, Umman, Bahreyn, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Kuveyt, Yemen ve Libya'nın olduğu ülke vatandaşlarına Türkiye ve Ortadoğu'nun durumu hakkında detaylı sorular yöneltildi. İlk olarak 2009 yılında yapılan araştırmanın bu yıl son kez gerçekleştirildiği ifade edilirken, Türkiye'nin son 2 yılda Mısır, Suriye ve Ortadoğu'daki politik tercihleri nedeniyle bölgenin en sevilen ülkesi olma özelliğini kaybettiği ortaya çıktı.
TESEV'in hazırladığı Ortadoğu'da Türkiye Algısı 2013 Raporu'nda öne çıkan sonuçlar şöyle:
- Türkiye’nin Ortadoğu’daki rolüne destek: Katılımcıların yüzde 60’ı Türkiye’nin Ortadoğu’da daha büyük bir rol oynamasını desteklerken, yüzde 64’ü her geçen gün daha etkili olduğunu belirtiyor. Mısır ve Suriye haricinde tüm ülkelerde Türkiye’nin daha fazla rol oynamasına yüzde 60’ın üzerinde destek var.
- Türkiye ve Suudi Arabistan bölgenin siyasi gücü olarak görülüyor. Açık uçlu olarak sorulan soruda katılımcılar Türkiye ve Suudi Arabistan’ı bölgenin eş değerde siyasi güçleri olarak işaret ediyor. Ekonomik olarak ise Suudi Arabistan ilk, Türkiye ikinci sırada geliyor. Askeri güç söz konusu olduğunda sıralama Mısır, İran, Türkiye şeklinde.
- Bölge genelinde en sevilen ülke artık Türkiye değil, Birleşik Arap Emirlikleri. Birleşik Arap Emirlikleri yüzde 67 ile bölgenin hakkında en olumlu düşünülen ülkesi. Suudi Arabistan yüzde 60 ile ikinci, Türkiye yüzde 59 ile üçüncü sırada. 2011-12 yıllarında Türkiye ilk sırada yer almıştı.
- Türkiye model olarak görülmeye devam ediyor. Türkiye’yi model olarak görenlerin oranı bölge genelinde yüzde 51. Suriye, Mısır, Irak ve İran dışındaki ülkelerde Türkiye’yi model olarak görme oranı yüksek. Bu ülkelerden Suriye’de yüzde 22 ile en düşük. Türkiye’yi model olarak görenler en çok konomisini ve demokratik bir rejime sahip olmasını işaret ediyor.5. Türkiye iç siyasetine ilgi:Türkiye’nin Kürt barış sürecine ilgi beklenin altında; katılımcıların yüzde 31’i süreçten haberdar. Haberdar olanların destekleme oranı yüzde 85. Gezi Parkı olarak adlandırılan protestoları katılımcıların yüzde 71’i takip etmiş; bunların yüzde 50’si Türkiye demokrasisine olumlu katkı yaptığını düşünüyor.
- Mezhebe dayalı siyaset izlendiği algısı artıyor. 2012 yılına oranla Türkiye’nin mezhebe dayalı dış politika izlediği algısı artıyor. 2012 yılında katılımcıların yüzde 28’i Türkiye’nin mezhebe dayalı dış politika izlediğini söylerken bu yıl yüzde 39’u aynı görüşte. Irak yüzde 65, Suriye yüzde 62 ve İran yüzde 61 ile en çok mezhebe dayalı siyaset izlediği düşünülen ülkeler.
- Gelecek beklentisi: Bölgelerinde yaşananları göz önüne alarak cevap vermeleri istendiğinde katılımcıların yüzde 59’u gelecekten umutlu olduğunu söylüyor. Geleceğe dair umudu bir yıl öncesine göre en çok artan ülke İran. Suriye’de gelecekten umutlu olma oranı yüzde 64. Bu oranın en düşük olduğu yer yüzde 22 ile Irak. Bölgenin en önemli sorunu olarak ekonomi ön plana çıkıyor.8. Bölgeye en büyük tehdidin İsrail ve ABD olduğu düşünülüyor. Tehdit algısı sorusunda cevap 2011 yılından itibaren değişmiyor; katılımcılar ilk sırada İsrail’i, ikinci sırada ABD’yi tehdit olarak görüyor. İran yüzde 10 ile üçüncü sırada.
Hukukun kaynağı din
-Araştırmaya katılanların yüzde 76’sı “hukuk meşruiyetini dinden alır” görüşüne katılıyor. Bu görüş Yemen, Libya ve Suudi Arabistan’da yüzde 85’in üzerinde kabul görüyor.
- Mısır’daki askeri darbeye destek.Katılımcıların yüzde 43’ü darbenin Mısır için iyi olduğunu, yüzde 46’sı kötü olduğunu düşünüyor. Mısır’da darbeyi olumlama oranı yüzde 67.
