Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'nın açılışı yapıldı

Eyüp KELEBEK- Kemal ATLAN- Hakan TÜRKTAN/ESKİŞEHİR, (DHA)- AZERBAYCAN doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak, toplam uzunluğu bin 850 kilometre olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan, Ukrayna, Sırbistan ve KKTC liderlerinin katıldığı törenle açıldı. Erdoğan, \"TANAP ile Türkiye, transit bir ülke olmaktan çıkıp üreticiden nihai tüketiciye uzanan değer zincirinin her aşamasında rol oynayan kritik bir konuma geldi. Ülkemiz bölgesel enerji hatlarının merkezi vizyonuna TANAP ile bir adım daha yaklaştı\" dedi.
Eskişehir\'in Seyitgazi ilçesindeki kompresör istasyonunda gerçekleştirilen törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın yanısıra ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Yıldırım Demirören de katıldı.
BAKAN ALBAYRAK: YÜZ YILIN PROJESİ
Törende konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, 100 yılın projesi olarak nitelendirdiği TANAP’ın, Türkiye ve Azerbaycan’ın izlediği aktif enerji politikalarının bir yansıması olduğunu kaydetti. Projenin, aynı zamanda kardeşliğe yapılan yatırım olduğunu vurgulayan Albayrak, şöyle dedi:
“Bu proje iki devlet, bir millet ülküsünün sınırları aşarak yeni coğrafyalara, yeni kıtalara, yeni insanlara ulaşmasıdır. İki ülke arasındaki hakiki dostluğun ve muhabbetin geleceğe bırakacağı en büyük mirastır. Enerjinin ipek yolu, Türkiye’nin ve ulaştığı bütün ülkelerin enerji arz güveliğine çok büyük katkılar sağlayacaktır. Türkiye’nin enerjideki anahtar ülke konumunu pekiştirecektir. ‘Avrupa’nın arz güvenliği Türkiye’den başlar’ tezimizin en önemli göstergesi olacaktır. Bu proje, Azerbaycan’ın tedarikçi ülke pozisyonuna çok büyük güç katacaktır;  yeni pazarlara açılmasını sağlayacaktır. Avrupa’nın kaynak ülke ve güzergah çeşitliliğini daha da artıracaktır. Kazan kazan ilkesiyle projedeki bütün tarafların bölgesel ve küresel huzurun, istikrarın kazanacağı dünyadaki ender projelerden biri olacaktır. TANAP, başka ülkelerin de katılımıyla gelişmeye ve büyümeye açık bir proje olacaktır. Türkiye ve Azerbaycan’ın yaktığı ateş, yıllar içinde büyüyerek farklı medeniyetler arasındaki bağı da kuvvetlendirecektir. Biz herkes için enerji diyoruz. Enerjide barış için paylaş diyoruz.”
ALİYEV: ASRIN ENERJİ TARİHİNİ YAZIYORUZ
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de TANAP’ın, Türkiye ve Azerbaycan’ın zaferi olduğunu söyleyerek, “Bugün dünyada birbirine bu kadar yakın olan, bu kadar birbirini destekleyen başka iki ülke yoktur. Türkiye-Azerbaycan birliği, başka ülkeler ve bölgemiz için, Avrasya için önemlidir. Türkiye ve Azerbaycan, asrın enerji tarihini birlikte yazıyoruz. Bu tarih; işbirliği, istikrar tarihidir. Bugün tarihi bir gündür. Bugünün mümkünlüğü ancak güçlü siyaset iradesinde olmuştur. Türkiye, Azerbaycan birliği olmasaydı bu proje kağıt üzerinde kalabilirdi. Türkiye yabancı sermaye için çok güzel ülke” diye konuştu.
ERDOĞAN: TARİHİ BİR ADIM ATTIK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da konuşmasında, \'Enerjinin İpek Yolu\' olarak adlandırılan TANAP ile tarihi bir adım attıklarını söyledi. Erdoğan, \"Bu projenin gerçekleşmesi her şeyden önce Türkye ve Azerbaycan arasındaki karşılıklı güvene dayalı ilişkiler sayesinde mümkün olmuştur. TANAP, aynı zamanda çok taraflı işbirliğin nişanesididir. Enerjiyi çatışma değil, işbirliği zemini olarak gören anlayışımız TANAP sayesinde ete, kemiğe bürünmüştür. TANAP ile Hazar gazı ilk kez Avrupa’ya ulaşmış oluyor\" dedi.
\'ORTAK VİZYONUMUZUN MEYVESİ\'
Hazar havzasındaki geniş enerji kaynaklarının Avrupa’ya taşınması firkinin yeni olmadığını ifade eden Erdoğan, şöyle konuştu:
\"Daha önce bu amaçla bir dizi dev projeyi hayata geçirmiştik. Bu yola Bakü-Tifli-Ceyhan petrol boru hattının inşasıyla başladık. Asrın projesi olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan hattı daha sonraki çalışmaların da öncüsü oldu. Azerbaycan ve Gürcistan ile stratejik yol arkadaşlığımız, ülkemize ilk kez Azeri gazını getiren Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hattı projesiyle devam etti. İşbirliğimiz enreji ile sınırlı kalmadı. Son olarak ulaştırma alanında stratejik öneme haiz Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin açılışını da gerçekleştirdik. Böylece Londra’dan Çin’e kesintisiz demiryolu bağlantısı kurmayı başardık. TANAP, ortak vizyonumuzun en son meyvesidir. Enerji piyalasalarında yaşanan değişime ve ihtiyaca cevap veren TANAP, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda devreye alacağımız yeni projelerin de müjdesi niteliğindedir.”
İLK GAZ TESLİMATI HAZİRAN 2019
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 56 inçlik boru çapı ve bin 850 kilometrelik uzunluğuyla TANAP’ın Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun doğalgaz boru hattı olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti:
“TANAP, 20 il, 67 ilçe ve Çanakkale Boğazı’nı geçen bir güzergaha sahiptir. Bu projenin başlangıç kapasitesi yıllık 16 milyar metreküp doğalgazdır. Bunun 6 milyar metreküpü Türkiye’ye, 10 milyar metreküpü ise Avrupa’ya taşınıyor. Talebe bağlı olarak bu kapasiteyi önce 22 milyar metreküpe, akabinde ilave yatırımlarla 31 milyar metreküpe çıkarmayı hedefliyoruz. Yunanistan sınırına ilk gaz teslimatını ise Haziran 2019’da gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. TANAP sadece arz güvenliği açısından değil, Hazar bölgesinden Avrupa’ya kadar tüm rota üzerindeki ülkelerin refah ve istihdamına da katkı verecektir. Bunun meyvelerini daha yatırım aşamasında almaya başladık. Yatırım döneminde boru hattı güzergahında 20 ilde yaklaşık 10 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam oluşturduk. Bu illerde başta KOBİ\'ler olmak üzere çok sayıda müesseseye yeni iş imkanı sağladık. Ayrıca TANAP ile Türkiye, transit bir ülke olmaktan çıkıp üreticiden nihai tüketiciye uzanan değer zincirinin her aşamasında rol oynayan kritik bir konuma geldi. Ülkemiz bölgesel enerji hatlarının merkezi vizyonuna TANAP ile bir adım daha yaklaştı.”
\'SİYASİ VE EKONOMİK İSTİKRARIN ÜRÜNÜ\'
TANAP’ın, siyasi irade yanında ekonomik istikrarın da ürünü olduğunu vurgulayan Erdoğan, şöyle konuştu:
“TANAP gibi büyük bir uluslararası alt yapı projesinin kısa sürede hayata geçmesinde Türkiye’nin son 16 yılda sağladığı siyasi ve ekonomik istikrarın çok önemli rolü var. Ülkemiz; bölgesindeki tüm sıkıntılara, çatışmalara, terör olaylarına, hatta FETÖ ihanet çetesinin kanlı darbe girişimine rağmen 16 yıldır istikrarını korumayı başarmıştır. Bu süreçte Türkiye; ulaşım, ticaret, yatırım, enerji gibi çok farklı alanlarda pek çok önemli projeyi de gerçeğe dönüştürmüştür. Özellikle enerji alanında arz güvenliğimizi sağlamak ve kendi enerji kaynaklarımızı en verimli şekilde kullanmak için ciddi yatırımlar yaptık. Milli enerji ve maden politikamızı oluşturarak arz güvenliği yerlileştirme ve öngörülebilir piyasa koşularıyla ülkemizin yatırımlar için güvenli bir liman ve istikrar adası olduğunu gösterdik. Arz güvenliği için, alt yapı güçlendirme projeleri yanında; doğalgaz ve petrol aramada da yeni bir dönemi başlattık. Yerli ve milli ilk sondaj gemimiz olan Fatih’i, Akdeniz’e uğurladık. Son 16 yılda elektrik enerjisi kurulu gücümüzü 31 bin 845 megavattan 81 bin megavata yükselttik. Yenilebilir enerji kaynakları kurulu gücümüzü 12 bin 305 megavattan 40 bin 838 megavata getirdik. Rüzgar, jeotermal ve güneş enerjisi önemli elektrik kaynakları haline geldi. Yeni bir enerji kaynağı olarak nükleer enerjiyi de sepetimize dahil edeceğiz. Akkuyu ve Sinop nükleer enerji santrali projelerini önümüzdeki yıllarda etap etap devreye alacağız.”
AVUSTURYA BAŞBAKANINA TEPKİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Avusturya’daki bazı camileri kapatma kararı alan Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’a da tepki göstererek şunları söyledi:
\"Bizler enerji gibi tarih boyunca rekabetin, gerilimin merkezi olmuş meseleyi işbirliği alanına çevirirken, Avrupa’da din, inanç ve ibadet hürriyetinin yeni bir çatışma alanına dönüştürülmeye çalışıldığını görüyoruz. Avrupa ülkelerinde son yıllarda artan ırkçı, yabancı karşıtı ve İslam düşmanı akımlar maalesef giderek sosyal ve politik hayatı daha çok zehirliyor. Kısa vadeli çıkarlar uğruna kimi Avrupalı siyasetçiler de adeta yangına körükle gidiyor. 6 milyonu aşkın vatandaşı Avrupa ülkelerinde yaşayan bir ülke olarak bu kötü gidişattan son derece rahatsızız. Müslümanları hedef göstermenin, yabancı düşmanlığını kışkırtmanın, ibadethanelerin kapısına kilit vurmanın hiç kimseye faydası yoktur. Gerilim politikalarından siyasi rant devşirmeye çalışmak basitliktir, basiretsizliktir, ateşle oynamaktır. 2. Dünya Savaşında museviler, romanlar ve sintilerin çektiği acılar, yaşadıkları katliam ve işkenceler bu tür sorumsuz politikaların ne gibi utanç sahnelerine sebep olabileceğini açıkça göstermiştir. Avrupa’daki toy siyasetçiler; insanların sinir uçlarına dokunan manevralar yapmadan önce kendi tarihlerindeki derse baksınlar ve oradan da ders alsınlar. Aşırılıkla mücadele; meşru, legal yapıların kapısına kilit vurmakla olmaz. Terörle mücadele; müslümanların inanç ve ibadet hürriyetlerini kısıtlayarak da olmaz. Bu tür provokatif adımlar sadece DEAŞ gibi, El-Kaide gibi terör örgütlerine yeni istismar alanları sunar. Terör örgütü PKK’nın Avrupa başkentlerinde cirit attığı, her yıl milyonlarca euro haraç topladığı bir manzarada cami ve mescitleri terör yuvası gibi göstermek bir akıl tutulmasıdır. Türkiye olarak Avusturya hükümetinin yanlışta ısrar etmek yerine bir an önce aklı selime dönmesinde fayda görüyoruz. Vatandaşlarımızın hak, hukuk ve menfaatlerinin korunması hususunda hiçbir müsamahamızın olmadığını da bilinmesini istiyoruz.”
Konuşmaların ardından Erdoğan ve liderler, temsili olarak vanayı çevirerek doğalgaz boru hattının açılışını yaptı.
TANAP HAKKINDA
TANAP, Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan’ın Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ, Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak. Türkiye’de bugüne kadar yapılan en büyük çap ve uzunluğa sahip boru hattı olan proje ile Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazın Türkiye ve Avrupa’ya taşınması hedefleniyor. Proje kapsamında biri Eskişehir, diğeri Trakya’da ulusal doğalgaz iletim şebekesine bağlantı için iki çıkış noktası yer alacak.
Avrupa’ya gaz dağıtımının 2020’nin ilk çeyreğinde başlaması ve yıllara göre artması öngörülüyor. İlk aşamada 16 milyar metreküp taşıma kapasitesi oluşacak. İlk olarak 10 milyar metreküp doğalgazın Avrupa’ya, 6 milyar metreküp doğalgazın da Türkiye içinde dağıtımı planlanıyor. Taşıma kapasitesinin 2023’te 24 milyar metreküp, 2026’da 31 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor.
TANAP, 19 kilometresi Marmara Denizi geçişi olmak üzere bin 850 kilometre ana hat ile yer üstü tesislerden oluşuyor. Hat kapsamında 7 kompresör istasyonu, 4 ölçüm istasyonu, 11 pig istasyonu, 49 blok vana istasyonu ve Türkiye’deki ulusal doğalgaz şebekesini beslemek üzere 2 adet gaz çıkış istasyonu bulunuyor. TANAP’ın temel atma töreni, Erdoğan ve Aliyev’in katılımıyla 10 Eylül 2015 tarihinde gerçekleştirilmişti.

FOTOĞRAFLI