Türk siyasetinde uzun yıllar tartışmalara neden olan, Ak Parti iktidarı döneminde Başbakan ile Milli Savunma Bakanı’nın şerh düştüğü Yüksek Askeri Şûra kararı ile askeri personelin ahlâksızlık, bölücülük ve irticai faaliyet gibi gerekçelerle Türk Silahlı Kuvvetleri’nden (TSK) ayrılması sisteminde köklü değişiklik yapıldı. Yeni çıkarılan yönetmelikle TSK içinde ayırma yetkisine sahip yeni yüksek disiplin kurulları oluşturulurken; Yüksek Askeri Şura’ya (YAŞ) gönderilecek dosyalarla ilgili hüküm içeren düzenleme yürürlükten kaldırıldı.
7 yönetmelik düzenlendi
YAŞ kararları nedeniyle siyasi, ahlâksızlık iddialarıyla TSK’dan atılan bazı kadın subayların intiharları dolayısıyla da sosyal tartışmalara neden olan askeri personelin TSK’dan ihraç edilmesi sisteminde köklü değişiklikler yapıldı. Değişiklikler; 31 Aralık 2013’te çıkan yasaya dayanılarak, dün Resmi gazete’de yayımlanan 7 yönetmelikle düzenlendi. TSK Yüksek Disiplin Kurulları Yönetmeliği, çerçevesinde yeni yüksek disiplin kurulları oluşturuldu.
Askeri hâkimler dışında subaylar ve astsubaylar, uzman Jandarmalar, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erleri kapsayacak yönetmeliğe göre, bu kişiler hakkında TSK’dan ayırma cezası ile ilgili karar vermek üzere Genelkurmay Başkanlığı ile kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda birer yüksek disiplin kurulu teşkil edilecek. Genelkurmay Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu; Genelkurmay Başkanı başkanlığında Kara Kuvvetleri Komutanı, Deniz Kuvvetleri Komutanı, Hava Kuvvetleri Komutanı, Jandarma Genel Komutanı, Genelkurmay İkinci Başkanı, Genelkurmay Personel Başkanı ve Genelkurmay Adli Müşaviri’nden oluşacak.
General ve amirallere, Genelkurmay Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erleri ise mensup oldukları kuvvet komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda teşkil edilecek yüksek disiplin kurulları, Silahlı Kuvvetler’den ayırma cezası ile ilgili karar verecek.
‘İrticai’ ifadesi çıkarıldı
Yüksek disiplin kurulları tarafından verilen TSK’dan ayırma cezalarına karşı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne iptal davası açılabilecek. Subay Sicil Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile de, eski yönetmeliğini “Disiplinsizlik veya Ahlâki Durum Nedeniyle Ayırma” konusunu düzenleyen 91. ve 92. maddeleri yürürlükten kaldırıldı.
91. maddede TSK’dan ayırma nedenleri arasında, “Tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasî, yıkıcı, bölücü, irticaî ve ideolojik görüşleri benimsediği, bu gibi faaliyetlerde bulunduğu veya karıştığı anlaşılanlar” hükmü de yer alıyordu.
YAŞ hükmü kaldırıldı
92. madde de ise ihraç edilecek olanların dosyalarının YAŞ’a sunulması konusunda şu hüküm bulunuyordu:
“Genelkurmay’a gelen bu emeklilik istemleri, personel başkanlığınca adlî müşavirlikle koordine edilerek, Yüksek Askerî Şûra kararına sunulup sunulmaması yönünden incelenir ve Genelkurmay Başkanı’nın tasvibine sunulur. Genelkurmay Başkanı tarafından durumları YAŞ’da görüşülmesi gerekli görülenlerin hakkındaki istemler, ilk Y AŞ toplantısında gündeme alınarak, hakkında kesin karara varılır ve işlemleri tamamlanır.”
Onay gerekiyor
Yönetmelik çerçevesinde yeni disiplin dosyası formu da oluşturuldu. General ve amirallerin dosyalarının ele alınacağı Genelkurmay Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu’nun başkanı Genelkurmay Başkanı olacak. Kuvvetlerdeki disiplin kurullarının kararı ise personelin görev yaptığı yere bağlı olarak kuvvet komutanı, jandarma genel komutanı veya sahil güvenlik komutanının onayı ile hayata geçecek.
TSK’dan ayırma nedenleri
Yönetmelikte; TSK’dan ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler şöyle sıralandı:
- Aşırı borçlanma: Aşırı derecede borçlanmaya düşkün olmak ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmektir.
- Ahlâki zayıflık: Görevine, sosyal ve aile yaşantısına zarar verecek derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olmak veya TSK’nın itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel ahlâk yapısına aykırı fiillerde bulunmaktır.
- Hizmete engel davranışlar: Devletin ve TSK’nın itibarına zarar verecek nitelikte tutum ve davranışlarda veya ağır suç veya disiplinsizlik teşkil eden fiillerde bulunmaktır.
- Gizli bilgileri açıklamak: Yetkisi olmadığı halde, devletin güvenliği ile iç ve dış siyasi yararlarına ilişkin elde ettiği gizli bilgileri yetkisiz kişi ve kuruluşlara vermek, ulaştırmak veya açıklamaktır.
- İdeolojik veya siyasi faaliyetlere karışmak: Siyasi partilere girmek, ideolojik veya siyasi faaliyetlere karışmak.
- Firar etmek: Geçerli bir mazereti olmaksızın kesintisiz olarak bir yıldan fazla süre ile izin süresini geçirmek veya firar halinde bulunmaktır.
- Disiplinsizliği alışkanlık haline getirmek: Disiplini bozucu tavır ve davranışlarda bulunmayı alışkanlık haline getirmek.
- İffetsiz biriyle evlenmek: İffetsizliği anlaşılmış olan bir kimse ile bilerek evlenen veya böyle bir kimseyi yanında bulundurmakta veya karı koca gibi herhangi bir kimse ile nikâhsız olarak devamlı surette yaşamakta ısrar etmektir.
- Gayri tabii mukarenette bulunmak: Bir kimseyle gayri tabii mukarenette bulunmak yahut bu fiili kendisine rızasıyla yaptırmaktır.
