TÜİK verilerine göre 2023 yılında Türkiye'de doğurganlık hızı 1,51 çocuk seviyesine düşerek tarihi dip seviyesine indi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılına ait Doğum İstatistikleri bültenini yayımladı.
Buna göre Türkiye'de 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı 958 bin 408 oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 51,3'ü erkek, yüzde 48,7'si kız oldu.
Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2023 yılında 1,51 çocuk olarak gerçekleşti. Yani, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2023 yılında 1,51 oldu. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10'un altında kaldığını gösterdi.
Doğurganlık hızının en yüksek olduğu iller
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 2023 yılında 3,27 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,72 çocuk ile Şırnak, 2,40 çocuk ile Mardin izledi.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1,13 çocuk ile Bartın oldu. Bu ili 1,14 çocuk ile Zonguldak ve Karabük, 1,16 çocuk ile Kütahya izledi.
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin 1,79 çocuk ile Fransa olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1,08 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık hızı 2022 yılında binde 1,63 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında 5. sırada yer aldı.
Kaba doğum hızı binde 11,2
Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2023 yılında binde 11,2 oldu. Diğer bir ifade ile 2001 yılında bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2023 yılında 11,2 doğum düştü.
Kaba doğum hızı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında kaba doğum hızının en yüksek olduğu il binde 24,8 ile Şanlıurfa oldu. Bu ili binde 22,0 ile Şırnak, binde 19,3 ile Mardin izledi.
Kaba doğum hızının en düşük olduğu il ise binde 6,9 ile Zonguldak oldu. Bu ili binde 7,2 ile Bartın, binde 7,6 ile Karabük izledi.
Türkiye'nin kaba doğum hızının Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızlarından daha yüksek olduğu görüldü. Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek kaba doğum hızına sahip olan ülkenin binde 11,2 ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olduğu, en düşük kaba doğum hızına sahip olan ülkenin ise binde 6,7 ile İtalya olduğu görüldü.
Doğurganlık hızının en çok olduğu yaş grubu
Belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eden yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2023 yılında binde 101 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eden adölesan doğurganlık hızı, 2001 yılında binde 49 iken 2023 yılında binde 11'e düştü. Diğer bir ifadeyle, 2023 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 11 doğum düştü.
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin adölesan doğurganlık hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke binde 37 ile Bulgaristan, en düşük adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke ise binde 1 ile Danimarka oldu. Adölesan doğurganlık hızı 2022 yılında binde 12 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi 7 ülke ile beraber Avrupa Birliği ortalamasının üzerinde yer aldı.
Annelerin yaş ortalaması 29,2 oldu
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2023 yılında 29,2 oldu. İlk doğumunu 2023 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,0 oldu.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu il 29,0 ile Artvin ve Tunceli oldu. Bu illeri 28,6 yaş ile İstanbul, 28,4 yaş ile Trabzon ve Rize izledi.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu il ise 24,2 ile Muş ve Ağrı oldu. Bu illeri 24,4 yaş ile Şanlıurfa, 24,8 yaş ile Gaziantep izledi.
Doğumların 2023 yılında yüzde 3,3'ü çoğul doğum olarak gerçekleşirken, bu doğumların yüzde 95,6'sı ikiz, yüzde 4,2'si üçüz ve yüzde 0,2'si dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
Doğum sırasına göre doğumlar incelendiğinde, 2023 yılında doğumların yüzde 40,6'sının ilk, yüzde 30,4'ünün ikinci, yüzde 16,5'inin üçüncü, yüzde 11,9'unun ise dördüncü ve üzeri doğum olarak gerçekleştiği görüldü.
