Sözleşme tutarı 140 milyar liraya ulaşan Kamu-Özel İşbirliği ve Yap-İşlet-Devret projelerini eleştiren CHP Genel Başkan Başdanışmanı Erdoğan Toprak, KÖİ projelerinin Türkiye'nin 25 yılını ipotek altına aldığını belirterek, "Bu para hepimizin cebinden çıkacak” dedi.
Son olarak Sağlık Bakanlığı'nın kiraladığı iki ambulans uçak için günlük 2 saat “Uçuş garantisi'' verildiği ortaya çıktı. Bu uçaklara uçsa da uçmasa da her gün iki saat uçmuş gibi ‘'Garanti parası'' ödeniyor. Kamu Özel İşbirliği projelerine verilen Hazine garantileri ekonominin gelecek 25 yılını da etkiliyor. CHP Genel Başkan Başdanışmanı Erdoğan Toprak Sözcü'den Başak Kaya'ya yaptığı açıklamada KÖİ projelerinin Türkiye'nin 25 yılını ipotek altına aldığını söyledi. KÖİ projelerinin maliyet ve garanti bedelleri şu şekilde:
31 dolarlık fiyat ABD'deki enflasyon kadar artıyor
Osmangazi Köprüsü: Bu köprünün maliyeti 1,2 milyar dolar ve otoyollarla birlikte toplam maliyet 6,5 milyar dolar olarak hesaplandı. Günde 40 bin araç geçiş garantisi verilen köprü için başlangıçtaki 31 dolarlık fiyat, her yıl ABD'deki enflasyon kadar artıyor. Osmangazi Köprüsü'nün, 15 yıl 7 ay olan işletme süresince garanti geliri 7,8 milyar dolar olacak. 2035 yılına kadar işletilecek köprüden 2019'da 8 milyon 486 bin araç geçti. Geçmeyen araç sayısı 5 milyon 754 bin oldu. Hazine'ye maliyeti 2019 için 2 milyar 35 milyon liraya ulaştı.
Avrasya Tüneli: Günlük 70 bin araç geçişi ve araç başına 4 dolar ücret garantisi verilen Avrasya Tüneli'nin 25 yıllık işletme süresince, geçen ve geçmeyen araçlar nedeniyle firmanın devletten alacağı tutar 2,6 milyar doları buluyor. Avrasya Tünelinin maliyeti 1,4 milyar dolar oldu. Tünelin 25 yılda kazanacağı parayla iki tane daha inşa edilebilirdi. Tünel için yıllık 25 milyon 125 bin araç garantisi verildi. 2019'da 17 milyon 514 bin araç geçerken geçmeyen araç sayısı 7 milyon 611 bin oldu. Hazine'ye maliyeti bir yılda 244 milyon liraya ulaştı.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü: 2,5 milyar dolarlık Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve 115 km otoyol için tek yön günlük 135 bin araç geçişi garanti edildi. Köprü için 3 dolar, otoyol için de kilometre başına 0.08 dolar ücret garantisi verildi. Fiili geçiş sayısı bu rakamlara ulaşmadığında devlet farkı şirkete ödüyor. 7 yıl 8 ay 20 gün işletme süresinde geçen araçlardan alınan ve geçmeyen araçlar nedeniyle devletin ödeyeceği tutar 1,2 milyar dolar, otoyol için de 6,9 milyar dolar olacağı hesaplanıyor. Firma bu sürede 8,1 milyar dolar kazanacak.
17 sene için tam garanti
Ankara Garı: 2037 yılına kadar işletilecek olan gar için 106 milyon yolcu garantisi verildi. Her biri için 1,5 dolar, bunun üzerindeki her yolcu için 0.5 dolar ödenecek. 106 milyon yolcunun bedeli 159 milyon dolar olacak. Hem gelen yolcular hem de garantinin üzerindeki yolcular için YHT'de devlet kasasından 3 yılda, 14 milyon 996 bin dolar çıktı.
ÖTV-KDV yok
Yeni Havalimanı: İstanbul Yeni Havalimanı Yap – İşlet- Devret modeli ile ve 25 yıllık işletme süresi için 22 milyar 152 milyon Euro artı KDV ile ihale edildi. Devlet yüzde 61'lik garanti verdi. ÖTV, KDV, gümrük muafiyeti sağlandı. Devletin kasasından gelen her yolcu için dış hatlarda 20 Euro, iç hatlarda 5 Euro çıkıyor. Şirket hep kazanıyor.
10 şehir hastanesi için 31 milyar TL ödenecek
Başakşehir Şehir Hastanesi: KÖİ modeliyle yaptırılan Şehir hastaneleri için ödenen ve ödenecek kira bedelleri ile 10 şehir hastanesi daha yapılabiliyor. 10 şehir hastanesinin kullanım bedeli olarak üç yılda yapılacak ödeme 31 milyar 45 milyon lira olarak gösteriliyor ve bu tutarın 4 milyar 349 milyon liralık kısmı 2017-2019 yıllarında ödendi. 2020 yılı için de 5 milyar 679 milyon lira özel ödenek ayrıldı. 2017-2022 yılları arasında yapılan ve yapılacak şehir hastaneleri için 30 milyar 530 milyon liralık kira ve hizmet bedeli ödeniyor.
Sağlık Bakanlığı'nın, Katar merkezli bir şirketten kiralandığı 2 ambulans uçak için günlük 2 saat uçuş garantisi verildi. Uçaklar 4 yıl için 126 milyon TL'ye kiralandı. Şirkete günlük iki saatlik garanti verildi. Uçaklar uçmasa da günde 2 saatlik ücret alacak.
Garanti verilen kadar nüfus yok
Zafer Havalimanı: 28 yıllığına işletilecek olan Zafer Havalimanı'nda verilen yolcu garantisi sayısı, 1,6 milyon kişinin yaşadığı bölgedeki Kütahya, Afyon ve Uşak'ın nüfusuna yaklaşıyor. Yıllık yolcu garantisinin de sadece yüzde 5'i gerçekleşiyor. 2019'da 5 milyon Euro ödendi.
