İstanbul, 25 Eylül (DHA) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye’de en çok buğday ve domates tüketildiğine dikkat çekerek, beslenmenin temelini \"ekmek, sebze ve meyve\"nin oluşturduğunu, \"et, et ürünleri ile ve içme sütü ve su ürünleri\"nin yetersiz kaldığı uyarısı yaptı.
Yazılı bir açıklama yapan Bayraktar, \"kişi başına yıllık tüketimimiz buğdayda 182.9, domateste 118.6 kilogramı buluyor\" dedi ve ekledi:
\"Türkiye’de yıllık kişi başına Avrupa ülkelerinin 3 katına yakın 140 kilogram ekmek tüketiliyor.
\"Bu iki ürünü 52.3 kilogramla patates, 43.3 kilogramla karpuz, 36.2 kilogramla et, 30 kilogramla yoğurt, 26.3 kilogramla üzüm, 26.2’şer kilogramla şeker, 25 kilogramla içme sütü izliyor.\"
Türkiye’de tahıl, meyve ve sebze tüketim miktarların yüksek olduğunu, buna karşın içme sütü, et ve et ürünlerinde tüketim rakamlarının gelişmiş ülkelere göre düşük kaldığını vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
\"Tahıl, meyve ve sebzede tüketimimiz hayli fazla.
\"Buğday tüketimimiz Avrupa ortalamasının iki katına yaklaşıyor.
\"Türkiye’de ekmek tüketimi kişi başına 140 kilogramı buluyor.
\"Çoğu Avrupa ülkesinde bu rakam 50 kilogram civarında.
\"Sebze tüketimimiz Avrupa’nın iki katı.
\"Meyve tüketiminde de Avrupa’nın önündeyiz.
\"36.2 kilogram olan yıllık kişi başına et tüketimimiz yetersiz.
\"Et tüketimi Bangladeş, Hindistan gibi ülkelerde yıllık kişi başına 4 kilogramlara kadar düşerken, Avustralya, Kuveyt, ABD gibi ülkelerde 110-120 kilogramı buluyor.
\"İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya gibi Avrupa ülkelerinde 80-90 kilogramlar civarında seyrediyor.
\"Su ürünleri tüketimi dünyada 16-17, Avrupa Birliği’nde 23, Güney Kore’de 60, Japonya’da 70, İzlanda’da 90, Maldivler’de 139 kilogramı bulurken, Türkiye’de 7,7 kilogramda kalıyor.
\"Süt ürünleri tüketimimiz gayet iyi durumda. Yalnız içme sütünde gerideyiz.
\"İçme sütü tüketimi İtalya, Fransa gibi ülkelerde 60-70, İngiltere’de 100, Finlandiya’da 139 kilograma ulaşırken, ülkemizde 25 kilogramı ancak buluyor.
\"Öncelikle içme sütü, et, su ürünleri tüketimimizi artırmamız gerekiyor.
\"Üç tarafı denizlerle çevrili iki yarımadadan oluşan ve 4 denize kıyısı olan ülkemizin balık tüketimin dünya ortalamasının yarısında kalması bize yakışmıyor.\"
Bayraktar, 2015-2016 döneminde sebze tüketiminin 280 kilograma, meyve tüketimin ise 140 kilograma yakın olduğuna işaret ederek, bunun dışında 200 kilograma yakın tahıl, 14.2 kilogram kuru baklagil, 9.5 kilogram pirinç, 52.3 kilogram patates tüketildiğini vurguladı ve ekledi:
\"Tüketim, kişi başına yıllık, biberde 23.7, elmada 23, kuru soğanda 21, salatalıkta ve kavunda 19, peynirde 16.5, portakalda 15.8, mısırda 13.1, yumurtada 11, pirinçte 9.5, ayranda 9, patlıcanda 8.8, lahanada 8.4, su ürünlerinde 7.8, taze fasulyede 7.1, mandalinada 6.9, şeftalide 6.6, muzda 5.6, havuçta 5.2, nohutta 5.2, zeytinde 4.2, çayda 3.5, dondurmada 3.0, zeytinyağda 1.9, tereyağda 1.5, balda 1.1 kilogramı buluyor. Kişi başına yıllık tüketim, kiraz ve marulda 4.9, kırmızı mercimek ve armutta 4.8, çilekte 3.9, limonda 3.5, kuru fasulyede 3.4, sakız kabakta 3.2, narda 3.1, cevizde 3, pırasada 2.5, erik, ıspanak ve turpta 2.3, vişnede 2.0, kayısıda 1.6, Antep fıstığı, çavdar ve taze soğanda 1.5, fındık ve yulafta 1.3, taze bezelyede 1.2, ayva ve bademde 1.1, arpada 1.0, kuru sarımsakta 0.9, dut ve kestanede 0.7, incir ve greyfurtta 0.6, yeşil mercimekte 0.5, taze baklada 0.4, bamyada 0.3, semiz otunda 0.1 kilogram düzeyinde yer alıyor.\"
Şemsi Bayraktar, bunların dışında işlenip yağ gibi yiyecek maddesi haline getirilmemiş ürünlerde toplam tüketimin nüfusa bölünmesiyle bulunan kişi başına tüketimin, ayçiçeğinde 26.2, soyada 14.6, pamuk çiğidinde 13.9, kolzada 5.5 olduğunu belirtti ve ekledi:
\"Tabii bu rakamlar kişi başına yıllık tüketimler. Toplam tüketim rakamları sebzede 22 milyon tonu, meyvede 11 milyon tonu aşıyor. Yıllık tüketim tahılda 15.7, patateste 4.1, ayçiçeğinde 2.06, şekerde 2.06, soyada 1.15, kuru baklagillerde 1,12, pamuk çiğidinde 1,1 milyon ton, pirinçte 750, kolzada 430 bin ton. Bunların dışında ülkemizde yıllık 2,85 milyon ton et, 870 bin ton yumurta, 700 bin tonu aşkın ayran, 90 bin ton dolaylarında bal tüketiliyor. Tahminlere göre, sanayi dışı üretim dahil yaklaşık 2,35 milyon ton yoğurt, 2 milyon tona yakın süt, 1.3 milyon ton peynir, 120 bin ton tereyağı tüketimi var. Yoğurt, süt, peynir, tereyağı gibi ürünlerde kayıt dışı üretim de hayli fazla. Kayıtlı sanayi üretim rakamları bu ürünlerde gerçek tüketimin yarısını ancak buluyor” dedi.
