Soğuk bir tül örtüyorlar yüzümüze,
Sanki ölmek için beyaz bir uykusuzluk;
Belki utanmasak bizi bırakacaklar,
Terliyoruz, tırnaklarımdan damlıyor kan
Onun üstüne,
Soğuk bir tül örtüyorlar üstümüze.
İkinci Yeni'nin en genç şairi, dizelerinde ironi ve çocuksu duyarlılığı bir araya getiren Türk Edebiyatı'nın en büyük şairlerinden Ülkü Tamer, 81 yaşında hayatını kaybetti. Bodrum'a bağlı Turgutreis Mahallesi'nde yaşamını sürdüren Tamer'in, geçirdiği rahatsızlık nedeniyle evinde yaşamını yitirdiği açıklandı.
Soğuk Otların Altında, Gök Onları Yanıltmaz, Ezra ile Gary, Virgülün Başından Geçenler, İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür gibi şiirlerin şairi Tamer, İkinci Yeni şiir akımının Sezai Karakoç ile beraber son temsilcisiydi.
Arkasında bıraktığı onlarca şiirle beraber Ülkü Tamer, çevirdiği eserler, öyküler ve masallarla da edebiyat tarihimize adını altın harflerle yazdırmıştı.
“Güneş topla benim için” şiiri Zülfü Livaneli tarafından bestelenerek milyonlara ulaşan Tamer'in ölüm haberini senarist ve şair Barış Pirhasan Twitter'dan , "Ülkü Tamer'i kaybettik... Şu anda düşünmek, konuşmak, yazmak gelmiyor içimden..." mesajıyla duyurdu.
Dizesi vecize oldu: Hem dersini bilmiyor, hem de şişman herkesten
Cemal Süreya, Ülkü Tamer'den şöyle bahseder:
“Nuh’un gemisi gibiydi Ülkü Tamer’in ilk şiirleri: kalabalık, şenlikli, her türlü imgenin erkeğini ve dişisini barındıran, terzilerle, dülgerlerle, tilkilerle, kirpilerle, sansarlarla ve her şeyle dolu. hayatın, ölümün ve her şeyin amatörüydü ülkü tamer bu şiirlerde… Baştan itibaren ikinci yeni’nin önemli gelişme halkalarından biri de o oldu… En soyut anlatımını bile çok yalın bir dille yapan bir şairdir o… Kısa şiirlerinin çoğu karnaval bileti gibidir, sevinçle doludur; uzunları ise hemen her zaman tirajik öğelerle çalışır.”
Ülkü Tamer'den: Konuşma
Aman, kendini asmış yüz kiloluk bir zenci,
Üstelik gece inmiş, ses gelmiyor kümesten;
Ben olsam utanırım, bu ne biçim öğrenci?
Hem dersini bilmiyor, hem de şişman herkesten.
İyi nişan alırdı kendini asan zenci,
Bira içmez ağlardı, babası değirmenci,
Sizden iyi olmasın, boşanmada birinci…
Çok canım sıkılıyor, kuş vuralım istersen.
Cenazesinin detayları belli oldu
Ülkü Tamer'in cenazesinin, yarın Turgutreis Merkez Camisinde kılınacak cenaze namazı sonrası Gümüşlük Mahallesi'ndeki mezarlıkta toprağa verileceği öğrenildi.
Ülkü Tamer kimdir?
20 Şubat 1937'te Gaziantep'te doğdu. Ortaöğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1958'de Robert Kolej'i bitirdi. Bir süre İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü'nde okudu. 1964-1968 arasında özel tiyatrolarda oyunculuk yaptı. Tiyatroyu bıraktı, çeviri çalışmalarına ağırlık verdi.
Milliyet Yayınları'nı, Milliyet Çocuk, Milliyet Sanat Dergisi ve Sanat Olayı dergisini yönetti.
İlk şiiri 1954'te "Kaynak" dergisinde yayınlandı. Pazar Postası, Yelken, Yeditepe, "a" gibi dergilerde çıkan şiirleriyle tanındı.
1959'da basılan ilk şiir kitabı "Soğuk Otların Altında" ile başlayarak İkinci Yeni duyarlılığını yansıtan soyutlamalara yönelik, yoğun ve özgün bir imge anlayışı geliştirdi.
Yalın bir dil kullandığı şiirlerinde giderek toplumsal kaygılar ve düşünce öğeleri ağırlık kazandı.
Her dönemde kendine özgü olmayı başardı.
Türkü, koşma tadında, masalları, doğa görüntülerini, çocuksu duyarlılığını yansıtan özgür çağrışımların beslediği neşeli, humor yüklü şiirler yazdı.
Ülkü Tamer, ilk evliliğini Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Tomris Uyar ile yaptı. Tomris Uyar daha sonra Tamer'den ayrılarak Cemal Süreya ile birlikte oldu.
Ülkü Tamer'in Eserleri:
Şiir:
Soğuk Otların Altında (1959)
Gök Onları Yanıltmaz (1960)
Ezra ile Gary (1962)
Virgülün Başından Geçenler (1965)
İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür (1966)
Sıragöller (1974)
Seçme Şiirler (1981)
Yanardağın Üstündeki Kuş (1986, toplu şiirler)
Antoloji:
Çağdaş Latin Amerika Şiiri Antolojisi (1982)
Öykü:
Alleben Öyküleri (1991 Yunus Nadi Öykü Armağanı)
Çocukluğumdaki Bayramlar(Alleben Öyküleri)
Anı:
Yaşamak Hatırlamaktır
Ülkü Tamer bunların dışında yetmişin üstünde kitap çevirdi; şiir antolojileri hazırladı.
Ödülleri:
1965 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü Edith Hamiltondan Mitologya çevirisi ile
1967 Yeditepe Şiir Armağanı İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür ile
2014 Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü
