Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Paradise Papers veya Türkçe adıyla Cennet Belgeleri'nde adı geçen dönemin başbakanı Binali Yıldırım ve oğullarının Malta'da off-shore olarak şirket kurduğu bilgisini haberleştirdiği için "iftira ve hakaret" suçlamasıyla 1 yıl 1 ay 15 gün hapis ve 8 bin 860 lira para cezasına mahkûm olan eski Cumhuriyet gazetesi muhabiri Pelin Ünker’in bugün gerçekleşecek duruşması öncesinde bir açıklama yaparak “Ünker’in suçlamalardan aklanması ve baskı altında kalmaksızın işini yapmaya devam etmesi” çağrısında bulundu. Ünker, Dünyada en fazla tehdit alan gazetecileri gündeme getirmeyi amaçlayan One Free Press Coalition (Bir Özgür Basın Koalisyonu) tarafından en fazla tehdit alan 10 gazeteciden biri olarak gösterilmişti.
IPI tarafından konuya ilişkin olarak yapılan açıklama şöyle:
Gazeteci Pelin Ünker, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ile ortak yürütülen araştırma sonucu yayınlanan Paradise Papers (Cennet Belgeleri) raporları sebebiyle Perşembe günü duruşmaya çıkacak. Kasım 2017’de Cumhuriyet gazetesinde yayınlanan raporlar, Ekonomi ve Hazine Bakanı Berat Albayrak ile dönemin Başbakanı Binali Yıldırım ve yakınlarının dahil olduğu dünyadan bir dizi siyasetçi ve işadamının Malta’daki deniz aşırı banka hesaplarının sızdırıldığı belgeleri haberleştirmişti.
Belgelerin yayınlanmasının ardından Albayrak ve Yıldırım aileleri tarafından, Ünker de dahil olmak üzere belgeleri Türkiye’de haberleştiren gazetecilere “iftira” ve “hakaret” gibi suçlamalardan çeşitli davalar açıldı.
Perşembe günkü duruşma öncesi Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), bir kez daha Ünker’e ve Paradise Papers raporlarından ötürü dava açılan diğer tüm gazetecilere yönelik suçlamaların düşürülmesi çağrısında bulunuyor.
2017’den bu yana Ünker, hem Albayrak hem de Yıldırım tarafından açılan iki ayrı davada yargılanıyor.
Belgeler yayınlandıktan sonraki bir basın toplantısında, Malta’da oğullarının yöneticisi olduğu şirketlerin varlığını kabul eden Binali Yıldırım kısa süre sonra Ünker’e “hakaret” ve “iftira” suçlamalarıyla dava açtı. Dava sonucunda 8 Ocak 2019’da Ünker, “kamu görevlisine hakaretten” 8 bin 660 TL para cezasına ve “iftira” suçundan 1 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı. İstinaf mahkemesine taşınan hüküm, uluslararası kamuoyunda pek çok tepki çekerken, Avrupa Parlamentosunun Malta Üyesi Dava Casa, Ünker ile dayanışma göstererek cezayı kınadı ve yetkilelere davanın düşürülmesi çağrısında bulundu.
28 Mart Perşembe günü ise Ekonomi Bakanı ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı olan Berat Albayrak tarafından açılan davanın 4. duruşması görülecek.
Albayrak ve kardeşinin birlikte Çalık Holding’in yöneticisi olduğu dönemde Malta’da deniz aşırı açılan hesaplarının belgelenmesi devlette yolsuzluk tartışmalarına yol açmıştı. Ardından benzer suçlamalarla Albayraklar tarafından açılan davada Ünker’in 4 yıla kadar hapsi isteniyor. 28 Mart’ta görülecek duruşma, bu nedenle uluslararası hak ve basın özgürlüğü grupları tarafından yakından takip ediliyor.
Davanın görülen son duruşmasında Ünker şu ifadeleri kullandı: “Bu belgeler dünyada çok sayıda ülkede yayınlanmış belgelerdir. 126 politikacı ve 47 ülkeyle ilgili. Haberlere dair dava açan iki politikacı söz konusu, ikisi de Türkiye’den.”
IPI’ın son dönemde yayınladığı raporlar, Türk yargı sisteminin bağımsızlığını yitirdiğinin ve özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan gibi siyasi figürlerin ciddi etkisi altında olduğunun altını çiziyor. Aynı zamanda, Erdoğan 2014’te cumhurbaşkanı seçildiğinden bu yana, “cumhurbaşkanına hakaret” davalarındaki hızlı artış ise bir çok raporakonu olmaya devam ediyor. Dava konusu şikayetlerin bir çoğu Erdoğan’ın kendi avukatlarından direk geliyor.
IPI’ın Savunu Direktörü Ravi R. Prasad, Ünker’e yöneltilen suçlamaları şiddetle kınarken, Paradise Papers belgelerinin tüm dünyada pek çok prestijli basın kuruluşu tarafından yayınlandığına vurgu yaptı:
Bu belgeler, kamu yararına olan çok önemli bir meseleye dikkat çeken belgeler.
Açılan bu davalar ise bize şunu söylüyor:
Pelin Ünker, tam da bir gazetecinin yapması gerekeni yaptığı – iktidardakilerin eylemlerini eleştirel bir yaklaşımla haberleştirdiği için cezalandırılmaya çalışılıyor.
Bu durum, Türkiye medyasına yöneltilen amansız baskının ardındaki politik nedenleri açıkça gözler önüne seriyor.
Pelin Ünker suçlamalardan aklanmalı ve baskı altında kalmaksızın işini yapmaya devam etmeli.”
