Uluslararası Ceza Mahkemesi, Rohingya Müslümanlarının Myanmar’dan zorla sınır dışı edilmelerinin savaş suçu veya insanlığa karşı işlenmiş suç olarak kabul edilip edilemeyeceğini soruşturmaya başladı.
Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Fatou Bensouda, Salı günü yaptığı açıklamada Myanmar’dan Bangladeş’e zorla sürgün edilen Rohingya Müslümanlara yapılanlar konusunda tam teşekküllü bir soruşturma başlatılması için yeterli kanıt olup olmadığına dair bir ön tahkikat başlattığını açıkladı.
Bensouda, Rohingyalara uygulandığı iddiaları bulunan zorlayıcı edimlerle ilgili raporları inceleyeceğini belirtti. Bensouda bu edimler arasında Rohingyaların zorunlu olarak yerlerinden olması, temel haklarından mahrum edilmeleri, öldürülmeleri, cinsel şiddete maruz kalmaları, zorla kaybolmaları, ev ve eşyalarının tahrip edilmesi ve yağmalanmasını saydı.
BM'den Myanmar ordusuna ağır suçlama
BM'nin kurduğu Uluslararası Myanmar Araştırma Misyonu'nun Rohingya Müslümanlarının durumunu inceleyen raporu da Salı günü açıklandı. Ağustos ayında kısa versiyonu açıklanan raporda Myanmar ordusu (Tatmadaw) geçen yıl 10 bin kişinin ölümü, 37 bin evin yıkılması ve 750 bin kişinin komşu Bangladeş'e kaçmak zorunda kalmasından sorumlu tutuldu. Raporda Myanmar ordusunun, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği belirtilerek, soykırım yapıldığına yönelik de işaretler bulunduğu belirtildi.
"Uluslararası mahkemede yargılanmalılar"
Uluslararası Myanmar Araştırma Misyonu Başkanı Marzuki Darusman BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin internet sayfasında yer alan açıklamasında, "Myanmar Ordusu (Tatmadaw) yasaların üstünde olduğu sürece barış gelmeyecektir. Ordu, Rohingya Müslümanlarına ve Myanmar’ın kuzeyinde daha çok Hristiyanların yaşadığı savaş bölgesi Kaçin'de insan hakları ihlalleri ve şiddetten sorumludur" dedi. "Araştırdığımız her vakanın, her insan hakları ihlalinin merkezinde Myanmar ordusunun aşırı derecede zorbalığı ve acımasızlığı vardı" diye konuşan BM temsilcisi, araştırmaların Myanmar’da ağır insan hakları ihlallerinin yaşanmasının yanı sıra uluslararası hukuka göre en kötü suçların işlendiğini de gösterdiğini belirtti.
Darusman Myanmar Genelkurmay Başkanı General Min Aung Hlaing ve ordudan diğer üst düzey komutanlara yönelik savaş suçları, soykırım ve insanlığa karşı suçlardan dava açılması gerektiğini vurguladı.
"Askerler cezasız kalıyor"
BM raporunda Myanmar Ordusu'nun sivillere sistematik olarak saldırdığı, kız çocukları ve kadınlara cinsel şiddet uyguladığı, azınlıkları dışlandığı belirtilerek, "Askerlerin cezasız kaldığı bir ortamın oluştuğu" tespitinde bulunuldu.
Raporda Myanmar'da ordunun en güçlü yapı olduğu belirtildi. Anayasa orduya içişleri, savunma ve sınırların korunması bakanlıklarını yönetme güvencesi veriyor. Ayrıca ordu parlamentodaki sandalyelerin dörtte birini elinde bulunduruyor. Bu sayede anayasa değişikliklerinde veto hakkına sahip oluyor.
Kaçin'deki çatışmalar
Myanmar'da daha çok Hristiyanların yaşadığı Kaçin'de de çatışmalar sürüyor. Ordu 2011 yılından bu yana Kaçinliler ve Kaçin Bağımsızlık Ordusu’na karşı mücadele ediyor. Bölgeyi terketmek zorunda kalan 100 bin kişi geçici kamplarda yaşıyor. Myanmar hava kuvvetleri, Kaçin Bağımsızlık Ordusu mevzileri ve Kaçin köylerine bombalı saldırılar düzenliyor.
Nobel barış ödülü sahibi Aung San Suu Kyi liderliğindeki Myanmar hükümeti insan hakları ihlalleri ve insanlığa karşı suç iddialarının uluslararası bir ceza mahkemesince soruşturulmasını reddediyor. Yönetim ordunun Rohingyalara şiddet uyguladığı ve kadınlara askerlerce tecavüz edildiğine yönelik suçlamaları da geri çeviriyor.
AP,rtrt,dpa,KNA/HT,DÇÜ,EC
© Deutsche Welle Türkçe
