Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Covid-19 döneminde, iş yaşamında ve işten ayrılmada toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliklere dikkat çekti. UNDP, salgın döneminde kadınların yüzde 26'sının işten çıkarıldığını, erkeklerde bu oranın yüzde 21 olduğunu açıkladı. UNDP, salgın döneminde ev işleri süresinin kadınlara göre "arttığını" ama erkeklere göre "değişmediğini" bildirdi.
UNDP, "Covid-19 döneminde Türkiye'de Bakım Ekonomisi ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Eşitsizlikler" isimli bir anket raporu yayımladı. UNDP, "Covid-19 döneminde Türkiye'de Bakım Ekonomisi ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Eşitsizlikler" isimli bir anket raporu yayımladı. UNDP raporuna göre, salgın döneminde ev işleri süresindeki değişikliğe kadınlar yüzde 68 ile “arttı” derken, erkekler yüzde 57 ile “değişmedi” yanıtını verdi.
"Kadınların yüzde 26'sı işten çıkarıldı"
Cinsiyete göre istihdamda değişim analizinde, pandemi döneminde ankete katılan kadınların yüzde 26’sı, erkeklerin ise yüzde 21’i işten çıkarıldı. Kadınların yüzde 5’i ücretli izne çıkabiliyorken, erkeklerin yüzde 9’u ücretli izne ayrılabildi.
Kadınların, yüzde 2’si evde çocuk, yaşlı, hasta bakımı üstlendiği için istifa ederken bu oran erkeklerde “yüzde sıfır” oldu. Erkekler ve kadınlarda, “hastalık riski korkusuyla istifa etme oranı” ise yüzde 10’da eşitlendi.
"Kadınlar erkeklerden daha fazla işsizlik riskiyle karşılaştı"
UNDP, "Toplam iş ve gelir kayıpları açısından, erkekler yüzde 54 ile kadınlara oranla (yüzde 32) daha yüksek rakamlara sahiptir. Ancak, bu rakamlar, küresel salgın öncesinde işi olan kişilerin arasında değerlendirildiğinde, istihdam edilen kadınların (kadınların yüzde 31’i) erkeklere oranla (erkeklerin yüzde 18’i) daha yüksek istihdam kaybı riski ile karşılaştıkları görülmektedir" ifadesi kullanıldı.
"Kadınların ev işi yükü arttı"
Raporda, anket katılımcılarının kendilerinin ve eşlerinin ücretsiz iş yüklerinin küresel salgına bağlı olarak nasıl değiştiğini değerlendirmeleri de istendi. Buna göre, evli çiftlerden oluşan hanelerde yaşayan kadınların yüzde 68'i ücretsiz iş yüklerinin arttığını söylerken bu oran erkeklerde yüzde 41 oldu. Çocuklu çiftlerden oluşan hanelerde ise bu oran kadınlarda yüzde 70, erkeklerde yüzde 42 ile yükseldi.
"Kadınlar erkeklerden daha fazla eşitlik yanlısı"
UNDP raporunda, toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümüne yönelik tutum konusunda, kadınların yüzde 85'i ev işlerinin kadınlar ve erkekler arasında eşit paylaştırılmasını desteklerken, erkeklerin yüzde 65'i desteklediğini belirtti. Erkeklerin yaklaşık beşte biri nötr olduğunu söylerken, yüzde 14'ü eşitlikçi iş bölümüne katılmadıklarını bildirdi.
"Okulların kapanması kadınların yükünü arttırdı"
Hem erkekler hem de kadınlar yüzde 41 ile, ücretsiz iş yükündeki artışa "salgın nedeniyle hijyen koşullarına uymanın" neden olduğu cevabını verdiler. Okulların kapanması nedeniyle çocuk bakımına yönelik işlerin artması, kadınların neredeyse dörtte birinin (yüzde 23) ve erkeklerin yüzde 17’sinin ücretsiz çalışma zamanındaki artışın temel nedeni olarak gösterildi ve ikinci sırada yer aldı.
Dışarıda yemek yeme ve dışarıdan evde tüketim için yemek sipariş etme olanaklarının ortadan kalkması veya sınırlı hale gelmesi kadınların ücretsiz çalışma zamanını yüzde 16 artırırken, erkeklerde bu oran yüzde 15 oldu.
