Evan Bartlett
Birikim dergisi
"Dünyanın en mütevazı devlet başkanı" olarak tanımlanan kişi beş yıllık iktidarının ardından Uruguay’daki makamından ayrıldı. Jose “Pepe” Mujica, yaklaşık yüzde 70 halk desteğine sahipken, dün düzenlenen bir törenle başkanlık kuşağını Tabare Vazquez’e devretti.
İşte neden özleneceğine dair sekiz neden:
1- Maaşının yüzde 90’ını hayır işlerine bağışlıyordu
Mujica boşuna dünyanın en mütevazı devlet başkanı olarak bilinmiyordu. Eski başkan lüks hayat tarzından uzak duruyordu ve resmî törenlerde bile genellikle gündelik kıyafetleri içinde görülüyordu, bazen nadiren de olsa kravat takıyordu. Maaşının yüzde 90’ını hayır işlerine bağışlayınca, yaklaşık geliri Uruguay’daki ortalama ücret seviyesine düşüyordu: Ayda 775 dolar.
"Sırf başkanım diye değiştirmeyeceğim bir hayat tarzım var. Başkalarına az gelse de, ihtiyacım olandan fazlasını kazanıyorum. Benim için bu bir fedakârlık değil, bir görev."
2- Bir çiftlikte yaşıyordu
Mujica, üç bacaklı köpeği Manuela ve güvenlik için iki polisle birlikte başkent Montevideo’nun dışında küçük bir çiftlikte yaşıyor. 2012’de BBC’ye verdiği bir söyleşide durumu şöyle açıklıyordu: "Bana ‘en yoksul devlet başkanı’ diyorlar ama ben kendimi yoksul hissetmiyorum. Yoksul insanlar, sadece pahalı bir hayat tarzını sürdürmek için çalışıp, her zaman daha fazlasını isteyip duranlardır."
3- 1987 model mavi bir Vosvos kullanıyor
Birçok devlet başkanı şoförlerin kullandığı pahalı arabalarla gezerken, eski Uruguay devlet başkanı külüstür Vosvos’unu kendisi kullanıyordu. Arabası için kendisine bir Arap şeyhi tarafından 1 milyon dolar da teklif edilmişti ancak o, bu teklifi "ciddiye almadığını" söylemişti.
4- Arabasına otostopçuları alıyor
Bir dünya liderinin sizi arabasına alması sık yaşayacağınız bir şey değildir. Ama evinden işine yürüyen Gerhald Acosta, işe Mujica ve karısı tarafından bırakılmıştı.
5- Marihuana kullanımını yasal hale getirdi
İdeolojik sebeplerden çok pratik nedenlerle: "Ülkede 150.000 insan marihuana kullanıyor, onları uyuşturucu satıcılarının insafına bırakamazdım. Bir şey yasalsa kontrol altında tutmak daha kolaydır, işte bunu bu yüzden yaptık."
6- Ekonomiyi oldukça sağlıklı bir noktada bırakıyor
Başkan, kürtajı yasal hale getirmek ve eşcinsel evlilikler gibi çeşitli alanlardaki sosyal politikaları desteklemenin yanı sıra arkasında sağlıklı bir ekonomik miras da bırakıyor. Komşuları Arjantin ve Brezilya son yıllarda ekonomik sıkıntılar yaşarken, Uruguay maaşların yükselişine ve tarihin en düşük işsizlik oranına tanıklık etti.
7- Kesinlikle diğer politikacılar gibi değildi
"Politikacılar merdivenleri tırmanmaya başladıkça birden krallara dönüşüyorlar. Bu, nasıl böyle oluyor bilmiyorum; bildiğim, cumhuriyetlerin ortaya çıkma sebebinin kimsenin kimseden daha önemli olmamasını sağlamak olduğu. Bir saray, kırmızı halılar, arkanızda ‘Evet, efendim’ diyen bir sürü insan. Bütün bunların berbat şeyler olduğunu düşünüyorum."
8- Bütün bunlar altı kere vurulduktan ve ülkedeki eski diktatörlüğe muhalif olduğu için 14 yıl hapiste kaldıktan sonra oldu
"Yaşadıklarım olmasaydı, bugün olduğum kişi olmazdım, bundan hiç şüphem yok. Hapishanenin, hücrede tecridin üzerimde büyük etkisi oldu. Kendi iç gücümü bulmak zorundaydım. Düşünün, yedi-sekiz yıl boyunca tek bir kitap bile okuyamadım."
Çeviren: Kıvanç KOÇAK
Bu yazı Birikim dergisinde yayımlanmıştır.
