Yaşanan çığ felaketi üzerinden geçen süreye rağmen halen bir itfaiye erine ulaşılamadığını hatırlatan Uçar, hem çığ bölgesinde hem de yaralılarla yaptıkları görüşmeleri sıraladı.
Uçar, "Gerek ilk çığ felaketi gerekse de ikinci yaşanan çığ felaketi sonrasında yaralı ve vefat edenlerin bulundukları hastaneler ziyaret edilerek yaralılar ile vefat edenlerin yakınlarıyla görüşülmüş, hastane başhekimliklerinden bilgiler alınmıştır. Yaşanan çığ felaketleri nedeniyle başlatılan soruşturma ve tüm süreçte alınan önlemlere, yapılan arama ve kurtarma çalışmalarına ilişkin Van Cumhuriyet Başsavcılığı, Çatak Cumhuriyet Başsavcılığı ve Çatak Kaymakamlığından bilgiler alınmış, soruşturmanın özellikle ihmal boyutlarıyla araştırılması ve yürütülmesi talep edilmiştir. Genel olarak bu vahim olayda; yaptığımız gözlemlerde, birebir yöre halkıyla yapmış olduğumuz görüşmelerde elde ettiğimiz bilgilerden yola çıkarak çok ciddi ihmallerin olduğu kanısına varmış bulunmaktayız" dedi.
"Sorumlu kişi ve kuruluşlar ortaya çıkarılmalı"
Yaptıkları gözlem, inceleme yapmış oldukları görüşmeler sonrası ortada çok ciddi ihmallerin olduğu kanısına vardıklarını vurgulayan Uçar, "Mevcut durumda biran önce, ilk çığdan sonra yaşanan ihmallerin ve ikinci çığın oluşmasına neden olabilecek ağır paletli iş makinelerinin çığ bölgesine getirilmesi gibi her türlü yanlış yaklaşımdan sorumlu olabilecek kişi ve kurumlar soruşturma sürecinde açığa çıkarılmalı ve kamuoyu aydınlatılmalıdır. Doğal afetlerde can kayıplarının yaşanmaması için alınması gereken tedbirlerin acilen ülke olarak ele alınması gerektiğini hatırlatıyoruz" diye belirtti.
İhmaller sıralandı
Uçar'ın açıkladığı raporda ihmaller şöyle sırandı:
"1'inci çığ oluştuktan sonra; böylesi durumlarda ilk elden oluşturulması gereken kriz masasının oluşturulmadan sürecin yönetilmeye çalışıldığı ve dolaysıyla krizin doğru yönetilemediği,
Kriz masası oluşturulmadığından, yol güvenlik önlemleri alınmamış olmasından kaynaklı birinci çığın gerçekleştiği alana, yetkili yetkisiz, donanımlı donanımsız herkesin gelişigüzel kurtarma faaliyetlerine katıldığı,
Birinci çığdan sonra olay yerine giden kişilerin kimlik bilgilerinin kayıt altına alınmadığı, dolaysıyla çığ altında kalan kişilerin sayısına ve akıbetine sağlıklı ulaşılmasında sıkıntılar yaşandığı,
Arama ve kurtarma faaliyetlerini yürüten profesyonel ekiplerin yeterli sayıda olmadığı, yeni bir çığ felaketinin oluşmaması için önlemlerin alınmadığı, ağır iş makinelerinin çığ bölgesinde hareketli olduğu,
Henüz ilk çığ felaketinden sonra alınması gereken tedbirlerin 3. gün alındığı, öncesinde alınmayan tedbirler, profesyonel kişilerce yapılmayan arama kurtarma çalışmaları ve ikinci çığdan sonra savrulan zırhlı araçların çarpmasıyla can kaybı ve yaralı sayısının arttığı tespit edilmiştir."
Neler yapılmalı?
Ortaya konulan ihmallerin ardından Uçar bu kez de çığ felaketlerinin can ve mal kaybına yol açmaması için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
"Kalıcı ve kesin çözümler üretilinceye dek geçici olarak alınacak önlemler kapsamında; Van- Bahçesaray yolunda kış aylarında kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde meteorolojiden alınacak bilgiye göre çığ riskinin olması durumuna karşın, kontrollü bir şekilde yol kapatılmalı, yol güzergâh boyunca dik yamaçlar tıraşlanarak teraslandırılmalı, iklim koşullarına uygun ağaçlandırma yapılmalı, kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde bölgeye bırakılacak ‘sismik ölçüm’ cihazlarıyla kar yükünün tespiti yapılarak çığ riskinin olduğu yerlerde yol trafiğe kapatılarak, dinamitlerle suni çığ oluşturularak, çığ enkazı iş makineleri ile kontrollü bir şekilde alandan uzaklaştırılmalıdır,
Çığ riskinin olduğu bölgelerde betonarme perdelerin inşa edilmeli, Van-Bahçesaray yolu üzerinde yapılan Karapet tünelinin mevcut riskleri tamamen ortadan kaldırmadığı gözetilerek çığ riskinin yüksek olduğu bu yerlerde yeni kar tünelleri muhakkak yapılmalıdır,
Karadeniz, Akdeniz bölgelerinde yapılan tüneller ile verilen değer Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine de verilmeli, Bahçesaray - Van ulaşımının tamamen güvenli bir şekilde yapılması sağlanmalıdır,
Her iki çığ felaketi sonrasında yapılan arama kurtarma çalışmaları gözetilerek benzeri afetlerde yapılacak müdahale, alınacak tedbirler ve yapılacak arama kurtarma çalışmalarının daha profesyonel ve liyakatli kişilerce yürütülmesi sağlanmalıdır." (MA)
