Türkiye dolaylı vergiler toplam vergi gelirlerinde yüzde 70’lik payıyla zirvede. Tüm vatandaşlar aynı oranda dolaylı vergi ödüyoruz, peki devlet bunu nereye harcıyor? 100 liralık vergimizin 22 lirası sosyal güvenliğe, 18 lirası ise eğitime aktarılıyor. 9.90 liramız faiz ödemelerine giderken polisin üstlendiği güvenlik hizmetlerine 5.22 lira, askeri savunmaya ise 4.87 lira harcanıyor.
Hürriyet’ten Şebnem Turhan ve Neşe Karanfil’in haberine göre, 2016 yılı bütçesine göre devlete ödediğimiz 100 liralık vergimizin aslan payı yani 22.03 lirası sosyal güvenlik harcamalarına ve sosyal yardımlara gidiyor. İkincilik eğitimde, 100 liralık vergimizden devlet 17.84 lirayı eğitim harcamalarına aktarıyor. 9.90 liramız faiz ödemelerine giderken polisin üstlendiği güvenlik hizmetlerine 5.22 lira, askeri savunmaya ise 4.87 lira harcanıyor. Hükümetler yapacakları harcamalar ile toplayacakları gelirleri, vergileri bütçe kanunları ile belirliyor. Yıl başlamadan önce bütçe kanunları TBMM’de çıkarılıyor. Böylece vatandaştan ne kadar vergi toplanacağı belirleniyor. Vergilerin ne kadar ödeneceği ise gelir, kurumlar, katma değer vergisi, özel iletişim vergisi gibi kanunlarla belirleniyor.
Eğitimin payı arttı
Bütçelerin en önemli gelir kalemini vatandaştan toplanan vergiler oluşturuyor. İşçisinden, işadamına, esnafından cep telefonu, buzdolabı alan vatandaşa kadar ödenen vergiler bütçe içinde toplanıyor. Vatandaşın ödediği vergilerin nereye harcandığı bütçenin detaylarında yer alıyor. Sosyal güvenlik ve sosyal yardımlara aktarılan 22.03 liranın yarısı sosyal güvenlik devlet primlerine gidiyor.
Hastalık ve malüllük yardımları da bu kalemde öne çıkıyor. Sosyal güvenliği olmayanların sağlık hizmetlerine de 100 liralık vergimizden 1 lira aktarılıyor. Eğitime ise vergilerimizden 17.84 lira gidiyor. Aslan payı okul öncesi eğitim hizmetlerinde. Türkiye’de oldukça düşük oranda olan okul öncesi eğitim için zaten hükümet büyük bir seferberlik yürütüyor. Eğitime vergilerimizden harcanan oranın her geçen yıl artması ise sevindirici haber. 100 liralık verginin 11.57 lirası kamu hizmetine ayrılıyor. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerine de kamu hizmetlerinin içinde yer alıyor. Sağlık harcamalarımız için 100 liralık vergimizin 4.83 lirası aktarılıyor. Burada en yüksek pay hastanelere devletin ödediği miktar olarak öne çıkıyor.
Faize 9.90 lira
Kamuoyunun en merak ettiği konuların başında gelen faizler için ise vatandaşın ödediği her 100 liranın 9.90 lirası harcanıyor. Ulaştırma hizmetleri için 4.38 lira bu harcamalarda ise aslan payı artık demiryolu ve karayollarında. Hızlı tren hatları ile duble yollar için vergilerimizden 4.38 lira gidiyor. Din hizmetleri için 1.13 lira kültür hizmetleri için ise 48 kuruş aktarılıyor. Mahkemelere 1.16 lira, tarıma ki burada öne çıkan kalem destekler 3.97 lira harcama yapılıyor. Ödenen vergilerden en az pay ise 24 kuruş ile uluslararası yardıma ayrılıyor.
Amerika’da durum nasıl?
ABD’nin en büyük harcamasını sağlık harcamaları oluşturuyor. ABD’lilerin ödediği 100 dolarlık verginin 28.7 doları sağlık harcaması için kullanılıyor. ABD’de ikinci önemli harcama ise 25.4 dolarla Pentagon ve askeri harcamalara gidiyor. 100 doların 13.7 doları iç borç faizleri için harcanırken, 8 dolar işsizlik ve işgücü için kullanılıyor. 5.9 doların gazilere yardım olarak kullanıldığı ABD’de, tarım ve gıdanın payı 4.6 dolar.
100 liralık vergimiz nereye harcanıyor?
Sosyal güvenlik ve yardım 22.03
Eğitim 17.84
Din 1.13
Kültür 0.48
Sağlık 4.83
İskan ve toplum hizmetler 0.91
Çevre koruma 0.10
Ulaştırma 4.38
Tarım 3.97
Cezaevi ve diğer 1.06
Mahkemeler 1.16
Polis 5.22
Askeri savunma 4.87
Kamu hizmeti 11.57
Faiz 9.90
Yasama-Yürütme 3.30
Personel 2.40
Uluslararası yardım 0.24
Ekonomik işler 1.02
Enerji ve maden. Ar-Ge 2.55
Vergi nedir?
Devletin hizmetleri yerine getirmek için yurttaşlardan herkesin geliri ölçüsünde topladığı para. Gelir üzerinden toplanan vergiler yani doğrudan vergiler ile akaryakıt, buzdolabı, cep telefonu, elektrik, doğalgaz gibi mallar alınırken ya da tüketilirken ödenen dolaylı vergiler bulunuyor. Dolaylı vergiler bütün vatandaşlar için aynı oranda uygulanıyor. Türkiye’de dolaylı vergilerin toplam vergi gelirlerindeki paya yüzde 70’yi buluyor.
