Venedik'te son 53 yılın en büyük su baskını sonrası acil durum ilan edildi

Övgü Pınar
Roma

İtalya'nın Venedik kentinde 1966 yılından bu yana görülen en büyük su baskını sonrası hükümet, kentin de içinde yer aldığı Veneto bölgesinde acil durum ilan etti. Venedik kentine ve halkına yardım için ilk aşamada 20 milyon Euro fon ayrıldı.

Lagün üzerine kurulu ve kanallarla çevrili Venedik'in yüzde 80'i, gelgitler, fırtına ve yağışların etkisiyle Salı akşamı deniz seviyesinin 187 santimetre yükselmesinden olumsuz etkilenmişti.

Bugün de kentte deniz seviyesi bir ara 113 santimetre yükseldi.

Venedik yönetimi, yarın kentte suların yeniden yükseleceği ve öğlene doğru 145 santimetreye ulaşacağı uyarısı yaptı.

Bakanlar Kurulu özel gündemle toplandı

İtalya'da Bakanlar Kurulu bugün, günlerdir tarihi yapıların, evlerin, iş yerlerinin deniz suyuyla dolması ve büyük hasara yol açan su baskınları üzerine Venedik'e yardım için özel gündemle toplandı. Toplantıda, Veneto bölgesinde hasara uğrayan yerler için acil durum ilan edilmesi kararlaştırıldı.

Acil durum ilanı, Başbakan Giuseppe Conte'nin Venedik'e giderek hasarı yerinde incelemesinin ardından geldi. Dün geceyi kentte geçiren Conte, "Venedik'i vuran felaket ülkemizin kalbine bir darbedir. Kenti bu denli hasarlı, sanat mirasını bu kadar tehlike altında, ticari işletmelerini dizleri üstünde görmek acı verici" dedi.

Conte, su baskınından zarar gören kişilere ilk aşamada 5 bin Euro'ya, ticari işletmelere de 20 bin Euro'ya kadar tazminat verileceğini, daha fazla yardıma ihtiyaç duyanların teknik incelemelerle belirleneceğini açıkladı.

Salı akşamı yaşanan su baskınında Venedik'e bağlı Pellestrina adasında iki kişi hayatını kaybetmiş, evleri, iş yerlerini, otelleri su basmıştı. Elektrik ve telefon şebekesinde kesintiler yaşanmış, okullar tatil edilmişti. Turistler ve evlerinde mahsur kalanlar itfaiye ve sahil güvenlik güçlerince kurtarılmıştı.

Venedik'in en önemli tarihi ve dini yapılarından San Marco Bazilikası da sel sularından zarar görmüştü.

İklim değişikliği etkisi

Venedik'in büyük kısmının sular altında kalmasına yol açan seller, Belediye Başkanı Luigi Brugnaro tarafından iklim değişikliğiyle ilişkilendirilmişti. Brugnaro, sel felaketinin kentte "yüz milyonlarca Euro hasara yol açtığını" ve "silinmez izler bırakacağını" söylemişti.

Uzmanlar, Venedik'te gelgitler ve meteorolojik şartlardan dolayı deniz seviyesinin yükselmesinin ve kenti su basmasının sıra dışı bir olay olmadığına, ancak son yıllarda bu vakaların sıklığının arttığına dikkat çekiyor. Tek bir olayın doğrudan iklim değişikliğiyle ilişkilendirilmesi doğru olmasa da sıra dışı iklim olaylarının sıklığının artması bir uyarı işareti olarak değerlendiriliyor.

Çevre örgütü Greenpeace'in İtalya ofisi de dün yaptığı açıklamada, "İtalya kuzeyden güneye bir dizi aşırı iklim olayının etkisi altında. Venedik'te olanlar güçlü bir örnek. Bu yalnızca bir olumsuz hava koşulu vakası değil, bu iklimsel acil durumdur ve faydasız sözler değil, güçlü eylemler gerektirir" dedi.

İtalya'nın ve dünyanın en turistik ve hassas kentlerinden biri olan Venedik, UNESCO Dünya Mirasları listesinde yer alıyor. UNESCO da son su baskını üzerine yaptığı açıklamada kentin ve lagünün durumunu yakından izlediklerini bildirdi. UNESCO Dünya Mirasları Merkezi, Venedik'in, aşırı turizm ve cruise gemilerinin yol açtığı hasarın yanı sıra "iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı da büyük ölçüde savunmasız" olduğunu vurguladı.

Çevre Bakanlığı'na bağlı Çevre Koruma ve Araştırma Yüksek Enstitüsü tarafından yapılan açıklamaya göre, deniz sularının yükselmesi nedeniyle yaşanan seller 1990'lara kadar yılda 6-8 kez görülürken, bugün bu ortalama yılda 10-12'ye yükselmiş durumda.

Venedik'in en alçak noktalarından olan San Marco Meydanı, deniz seviyesinde 80 cm'nin üzerinde bir yükselme olması halinde suyla doluyor. Venedik Belediyesi'nin verilerine göre deniz seviyesindeki 80-109 santimetrelik yükselmeler "güçlü gelgit", 110-139 santimetre arası "çok güçlü gelgit", 140 santimetrenin üzerindeki yükselmeler ise "olağanüstü yüksek gelgit" olarak kategorize ediliyor. 140 santimetrelik bir yükseliş, kentin yüzde 59'unu sular altında bırakıyor.

Salı akşamı deniz seviyesinin 1,87 metre yükselmesiyle kentin yüzde 80'inden fazlası sular altında kalmıştı. Deniz seviyesindeki 1,87 metrelik yükselmeyle son 53 yılın rekoru kırılmıştı. Kentte 1923 yılında resmi kayıt tutulmaya başlanmasından bu yana en yüksek su seviyesi ise 1966'da 1,94 metre olarak belirlenmişti.

Venedik'teki son su baskınları bugünkü İtalyan gazetelerinin neredeyse tamamının manşetinde yer aldı. İtalyan basını, yeni bir olgu olmayan bu su baskınlarına karşı kurumların önlem almakta gecikmesini eleştirdi. En büyük tartışma konularından biri de yıllardır yolsuzluk skandalları, bürokratik gecikmeler ve bitmeyen tartışmalar nedeniyle yapımı bitirilemeyen Mose projesi.

Lagüne kurulu 100'den fazla adadan oluşan Venedik'i deniz sularından koruyacak bariyerlerden oluşan Mose projesi 2003'ten bu yana yapım aşamasında. 7 milyar euro'luk projenin bir dizi gecikme sonrası 2021'de tamamlanması planlanıyor.

İtalyan gazeteleri bugün "Nerede bu Mose?" (Corriere della Sera), "Venedik, 7 milyar ve Mose ortada yok" (Il Sole 24 Ore), "Venedik battı, Mose skandalı" (Il Messaggero) gibi başlıklar kullandı.