Venezuela 'petrol lanetinden' mi muzdarip?

Venezuela'da ekonomik kriz derinleştikçe sosyal ve politik gerilim tırmanıyor.

Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya karşıtı gösterilerde en az 43 kişi hayatını kaybetti.

Uzun süreli elektrik kesintilerinden, gıdaya erişime, hiper-enflasyon işsizliğe kadar bir çok sıkıntı nedeniyle ülkede uzun zamandır derin bir huzursuzluk hakim.

Son olarak ülkenin batısında yer alan Tachira bölgesine yaşanan yağma olayları ve isyan dalgasından ötürü bölgeye 2 bin 600 asker gönderildi.

Bölgenin başkenti San Cristobal'de ise çoğu dükkan ve işyeri askerlerin gözetiminde kapalı tutuluyor.

Venezuela Merkez Bankası'nın Uluslararası Para Fonu'na (IMF) aktardığı son bilgiye göre geçen yıl enflasyon oranı yüzde 274'tü.

Ancak çoğu ekonomist bu oranın daha yüksek olduğunu düşünüyor.

Venezuelalı danışmanlık şirketi Ecoanalitica'nın verisine göre ise enflasyon 2016 yılında yüzde 525'ti. New York merkezli yatırım bankası Torino Capital bu oranı yüzde 453 olarak veriyor.

IMF verilerine göre ülkede bu yıl enflasyon yüzde 720'yi bulabilir.

Maduro ise geçen yıl enflasyonun etkilerinin üstesinden gelmek için asgari ücreti yüzde 454 artırdığını açıklamıştı.

Diğer yandan ekonomik kriz yüzünden Venezuela'da büyük bir ilaç sıkıntısı yaşanıyor.

Venezuela Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, ülkede geçen yıl doğum sırasında gerçekleşen ölümler yüzde 65, bebek ölümleri yüzde 30 oranında arttı.

Forbes dergisinden Ellen R. Wald ise Venezuela'daki ekonomik krizin 'petrol laneti' ile açıklanabileceğini söylüyor.

Ekonomistlerin ve siyaset bilimcilerin genellikle ülkenin tek gelir kaynağı olarak petrolü kullanmasının yarattığı sosyolojik ve ekonomik sonuçları anlatmak için kullandığı bu tabir daha çok Orta Doğu'daki büyük petrol üreticileri için kullanılan bir ifade.

Wald, bir zamanlar büyük bir tarım ürünleri üreticisi olan Venezuela'nın zamanla petrole dayanan bir ekonomi yarattığını aktarıyor.

Venezuela hükümetinin tarım alanları üzerindeki özel mülkiyeti kaldırarak devlet eliyle tarım üretimi için gerekli ürünleri temin etmesi, verimliliğin azalmasına yol açtı.

Çiftçiler tarım alanlarındaki üretimi artırmak için gerekli malzemeleri tek bir elden edinmek zorunda kalınca üretimde sıkıntılar yaşandı.

Dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip olan Venezuela ekonomisi bunun üzerine giderek daha çok petrol üretimine dayanmaya başladı.

2014 yılında ABD tipi ham petrolün (WTI) varil fiyatı 90 dolar iken Venezuela ekonomisi için bir sorun yoktu.

Kişi başına düşen milli gelir 13,75 Amerikan doları civarındaydı. Ancak petrol fiyatlarının düşmeye başlamasıyla ertesi yıl bu rakam 7 dolara düştü.

Bugün ise ABD tipi ham petrolün (WTI) varil fiyatının 50 doların bile altına düşmesi Venezuela ekonomisinin zora girmesine yol açıyor.

OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) verilerine göre bugün Venezuela ihracatının yüzde 95'i petrol gelirlerinden ediniliyor.

Gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 25'i ise petrol ve gaz sektöründen gelmekte.

Dünya Bankası ise tarımın Venezuela GSYH'sinde yüzde 18.9'luk bir yer edindiğini aktarıyor.