Krampların nedeni tam olarak bilinmiyor. Yemekten sonra egzersiz yapmanın kramplara yol açtığına dair bir veri yok.
Fakat yoğun egzersiz durumunda kan akışının sindirim sisteminden uzaklaşarak kol ve bacaklardaki kaslara ve deriye yöneldiğini biliyoruz. Böylece yediğiniz yemeği tam sindiremeyecek, bu ise bulantıya yol açacaktır. Aşırı korku halinde mide bulantısının nedeni de bundandır. Tehlikeli bir durumda hızla kaçmanız gerekebilir diye kan akışı sindirim sisteminden kaslara yönelir çünkü.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, krampla ilgili bu araştırmalar deniz kıyısında tatilde iken yüzmeye çalışan insanlardan ziyade, vücutlarını aşırı yoran maraton atletleri üzerinde yapılmıştır. Profesyonel yüzücüler dolu mideyle suya girmemeye özen gösterir. Ama ihtiyaçları olan enerjiyi sağlamak için yeterince yemekten de geri durmazlar. Hatta uzun mesafe yüzücüleri yarış sırasında bile yemek yerler. Kramptan şikâyetçi olurlarsa bunun nedeni yemekten ziyade aşırı efordur.
Peki karın bölgesindeki ani sancılar neden kaynaklanır? Bunlar krampa benzese de uzmanlar kramp ile sancı arasında ayrım yapıyor. Tıbbi adı ‘egzersizle bağlantılı olarak karında geçici sancı’ olmakla birlikte bu sancıların nedenleri tam olarak bilinmiyor.
Araştırmalar, yüzücülerde bu sancılara koşuculardan daha sık rastlandığını gösteriyor. Yarıştan bir-iki saat önce yemek yemiş olanlar, aslında egzersiz öncesi beklenmesi gereken süreyi doldurmuş olsa da sancıya daha yatkın görülüyor. Fakat yaş ilerledikçe sancıların seyrekleştiği kaydediliyor.
Midede şişkinlik
Ancak egzersiz bağlantılı sancı hakkında bir teori var. Avustralyalı spor bilimci Darren Morton, birçok uzun mesafe koşucusunun koşu sırasında sıvı içtikten sonra sancıdan şikâyetçi olduğunu fark ediyor. Bunun üzerine bir deney yapıyor. Atletlerden egzersize başlamadan hemen önce gerekenden çok daha fazla sıvı almaları isteniyor. Sulandırılmış meyve suyu içenlerin şişkinliğe ve sancıya daha yatkın olduğu görülüyor.
Morton, meyve suyunun midede şişkinlik yaratarak karın duvarı üzerinde daha fazla basınca neden olduğu ve bu hassas bölgedeki basıncın sancıya yol açtığı sonucuna varıyor. Eğer midedeki şişkinlik karında sancıya yol açıyorsa, midenin yemekle dolu olması da aynı sonucu doğurabilir.
Peki, bu sancı ya da krampların boğulmaya yol açabileceğine dair herhangi bir veri var mı? Çocuklar zaten kıyıda oynarken sancı veya kramp halinde ayağa kalkabilir. Suda yüzerken bile sırt üstü yatıp dinlenme olanağı olur. Çocuklar ancak yardımdan ya da tutunabilecekleri bir şeyden uzakta ve derin suda ise ve su üstünde kalacak kadar iyi yüzemiyorsa tehlikede olabilirler.
Veriler doğrulamıyor
İstatistikler her yıl dünyada çok sayıda çocuğun boğularak öldüğünü gösteriyor. Çin’de çocuklar arasında kaza sonucu ölüm nedenlerinin başında boğulma geliyor.
Fakat suya girmeden önce yemek yemiş olmanın bunda ayrı bir payı olduğu düşünülmüyor. Uzmanlar bunun nedenini yüzme bilmeme, havuzlarda gerekli önlemlerin alınmaması ve çocukların gözetimsiz suya girmesine bağlıyor daha çok. Erişkinlerde ise bunlara ek olarak yüzmeden önce alkol almak başlıca nedenler arasında sayılıyor.
Fakat bunlardan bağımsız olarak yemekten hemen sonra yüzmekten kaçınmanın başka yararları olabilir; bulantının önüne geçmek ve öğlen güneşinin zararlı ışınlarından korunmak gibi.
Çocukların bunu yapmasını sağlamak için tok karnına yüzmenin boğulmaya neden olacağını söylemek işe yarıyorsa ne âlâ. Fakat bu inancın bilimsel veriler tarafından doğrulanmadığını da bilmek gerekir.
