Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Depozito Saha Yönetim Sistemi'ne (DSYS) ilişkin, "Bu sistemle, hem ham madde temininde dışa bağımlılığımız azalacak, hem de dış ticaretimiz çok daha güçlü ve rekabetçi olacak" dedi. Ulusal düzeyde depozito uygulaması başladığında belirlenecek depozito bedeli vatandaşın e-cüzdan hesabına iade edileceği öğrenildi.
Kurum, TOBB'da gerçekleştirilen, "Depozito Saha Yönetim Sistemi'nin Kurulması ve İşletilmesine İlişkin İşbirliği Protokolü" imza törenine katıldı.
Burada yaptığı konuşmada, döngüsel ekonomi temelinde, atığı ham maddeye dönüştürecek depozito sisteminin kritik bir adımını attıklarını belirten Kurum, Türkiye'de her yıl yaklaşık 30-35 milyon ton katı atık ortaya çıktığını söyledi.
Bu atıkların yüzde 20 ila 25'ini içecek ambalajlarının oluşturduğuna dikkati çeken Kurum, bunun doğru yönetilmesi için Türkiye Çevre Ajansı'nı kurduklarını dile getirdi.
Murat Kurum, DSYS'nin Sıfır Atık Projesi'nin en önemli adımı olacağını vurgulayarak, "İçecek ambalajlarının tescil ve işaretleme sürecini Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ile yürüttük. 20 milyardan fazla içeceğin depozito işaretli ambalajlarla piyasaya sürülmesini sağladık. Tüm bu çalışmalarımızın ikinci ayağında ise Ulusal Depozito Sistemi'ne geçiş sürecine odaklandık. Çünkü, sistemin sağlam kurulmasında, saha operasyonları yönetimi çok önemliydi" diye konuştu.
Bunun için ilgili kurum, sektör birlikleri, perakendeciler ve içecek üreticileriyle önemli istişare süreci yürüttüklerini anlatan Kurum, "İstişareler neticesinde saha operasyonlarının, tüm Avrupa'da da uygulandığı gibi, içecek üreticilerini ve perakendecilerini temsil eden sektör birliklerinin dahil olduğu yapı eliyle ortaklaşa yürütülmesine karar verdik" ifadesini kullandı.
Kurum, Türkiye Çevre Ajansı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) ortaklığında kurulacak şirket üzerinden kurumsal yapı oluşturulması konusunda mutabık kaldıklarının altını çizerek, protokolün, yapılan çalışmaların en güzel meyvesi olacağını kaydetti.
Bu işbirliğiyle en kısa zamanda kurumsal yapı oluşturacaklarının altını çizen Kurum, şöyle devam etti:
"Böylece ülkemizde gelecek nesillere miras bırakacağımız bir geri kazanım sisteminin temellerini hep birlikte atmış olacağız. Bu ürünlerin ekonomiye kazandırılması konusunda önemli bir adımı atmış olacağız. Artık ambalajlar sokaklarda, plajlarda, parklarda çevre kirliliğine neden olmayacak, orman yangınlarına yol açmayacak.
Bu sayede orman yangınlarının olmasına müsaade etmeyeceğiz. Ambalajlar artık atık değil, depozito iade makineleri ile birlikte ham madde olacak. Her yıl yaklaşık 25 milyar şişeden daha fazlasını kapsayacak Depozito Saha Yönetim Sistemi, 2025 yılı sonu itibarıyla 85 milyon vatandaşımıza hizmet verecek"
"2053 Net Sıfır Emisyon hedefimize de kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz"
Bakan Kurum, DSYS'nin bu yıl içinde pilot olarak Sakarya'dan başlayıp ülke geneline yaygınlaştırılacağını belirterek, "Yıl sonunda da her il ve her ilçede asgari makine ve altyapı kurulumuyla ulusal depozito yönetim sistemine geçmiş olacağız" açıklamasında bulundu.
Sistemin çok şey kazandıracağına işaret eden Kurum, "Sistemi devreye alınca vatandaşlarımız ilk aşamada iade ettiği ambalaj başına teşvik kazanacak. Böylece bir yandan şişelerin atık olarak çevremizi kirletmesinin önüne geçerken diğer yandan da vatandaşlarımıza sıfır atık konusunda ciddi bir alışkanlık kazandıracak. Katma değeri çok yüksek bir sistem. Döngüsel ekonomi ilkeleri ile uyumlu olduğu için 2053 net sıfır emisyon hedeflerimize de inşallah ivme kazandıracak. 2053 Net Sıfır Emisyon hedefimize de kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz" dedi.
Kurum, Türkiye'nin geri dönüştürülmüş malzeme ile yapacağı yeni üretimlerin, uluslararası ticari kısıtlamaların da önüne geçeceğini anlatarak, "Bu sistemle hem ham madde temininde dışa bağımlılığımız azalacak, hem de dış ticaretimiz çok daha güçlü ve rekabetçi olacak" değerlendirmesinde bulundu.
Projenin hayırlı olmasını dileyen Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve eşi Emine Erdoğan'a desteklerinden ötürü teşekkür etti.
"Geri kazanım miktarındaki gelir artacak"
Türkiye Çevre Ajansı Başkanı Ferhat Pirinççi ise kaynakları en verimli şekilde kullanmak ve gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için sorumluluklarının farkında olduklarını belirterek, "Bu sorumluluk bilinciyle de depozito yönetim sistemini hayata geçirmenin gerçek anlamda heyecanını ve gururunu yaşıyoruz" sözlerini sarf etti.
Sistemin hayata geçmesinde Bakan Kurum'un çok emeğinin olduğunu dile getiren Pirinççi, "Kuracağımız sistem ile ülkemizin kaynakları korunacak. Geri kazanım miktarındaki gelir artacak. Döngüsel ekonomideki malzeme ve kaynak üretimi en az maliyet, en yüksek verimle gerçekleşecek. Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayesinde Bakanlığımızca yürüttüğümüz Sıfır Atık Hareketi'nin de önemli bir destekçisi, taşıyıcısı olacak depozito yönetim sistemi" diye konuştu.
Protokol imzalandı
Konuşmaların ardından, Türkiye Çevre Ajansı, TOBB ve TESK ile "Depozito Saha Yönetim Sistemi'nin Kurulması ve İşletilmesine İlişkin İşbirliği Protokolü" imzalandı.
Bakan Kurum ve diğer katılımcılar, sistemin nasıl işlediğini cihazda uygulamalı olarak gösterdi.
Protokol ile depozito iade noktalarından ambalajların toplanması ve taşınması, ambalajların doğrulanması ve geri kazanılması gibi saha operasyonları tek çatı altında yönetilecek.
Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) uygulaması ile bu logo olan plastik, cam ve alüminyum içecek ambalajları, sisteme entegre depozito iade makinelerine iade edilebilecek.
İade edilen her ambalaj başına belirlenecek tutarda teşvik bedeli vatandaşa ödenecek.
Ulusal düzeyde depozito uygulaması başladığında ise belirlenecek depozito bedeli vatandaşın e-cüzdan hesabına iade edilecek. (AA)
