Yeni Şafak gazetesinde yazılarına 25 yıl sonra sona erdiren ve soru-cevap yazıları yazmaya başlayan Hayrettin Karaman, katılım bankalarının gelir elde etme amaçlı olarak nakit finansman sağlayamacaklarını yazdı.
"Hocam, katılım bankalarıyla ilgili şöyle bir eleştiri var: ... Katılım bankaları, yazılı olarak ‘kredi verdik’, sözlü olarak da ‘alım-satım yaptık’ dedikleri için, akit sonrası ortaya çıkan ihtilâflarda genelde kredi sözleşmesi şartlarına göre hukuki ihtilâfların çözümü yoluna gitmeleri birçok hak kaybına sebep olmaktadır. Bankaların yaptığı herhangi bir sözleşme incelenirse işlemden kaynaklanacak hiçbir sorumluluğu kabul etmediklerinin açıkça yazılı olduğu görülecektir. Geliri helâl kılan, nimetle birlikte külfete de katlanmaktır. Yalnızca nimetten yararlanıp külfete (riske) hiç katlanmadan elde edilen gelir, kâr değil, faizdir. …Katılım bankalarının finansmanında faiz olduğu söyleniyor. Bu konudaki görüşünüzü merak ediyorum" sorusuna Karaman, "Kredi konusuna gelelim: BDDK’nın yayınladığı yeni finansman yönetmeliğinden önce banka malı alıp satamıyordu, müşteri alıyor, banka bedelini ödüyordu. O zaman işlemi meşrulaştırmak için 'yazılı vekâlet verilerek banka adına alma ve ondan da kendine alma' formülünü işletiyorduk, resmi işlem ise kredi oluyordu." yanıtını verdi.
Karaman yazısında şunları kaydetti:
Yeni yönetmelik şu çözümü getirdi:
Madde 19
(1) Katılım bankalarının finansman sağlama yöntemlerine ilişkin usul ve esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Satım Yöntemleri: Finansman sağlama amacıyla müşterinin ihtiyaç duyduğu her türlü maddi ve gayri maddi mallar ile hak ve hizmetin, bedeli satıcıya ödenerek tedarik edilmesi işlemidir. Satım yöntemleri, kâr beyanı ile satım (murabaha), pazarlık usulüyle satım (müsaveme), peşin ödemeli satım (selem), veresiye satım (isticrar), nakit ihtiyacı için satım (teverruk), kârsız satım (tevliye) ve eser sözleşmesi (istisna) türlerinden oluşur.
Yönetmelik diğer yöntemleri de “Kiralama, ortaklık, vekâlet, karz-ı hasen... şeklinde sıraladıktan sonra şu maddeye yer veriyor:
(3) Katılım bankaları, gelir elde etme amaçlı olarak müşterilerine nakit finansman sağlayamazlar (Yani nakit kredi veremezler).
Katılım bankaları AVM değildir, alım-satım işlemini de kendi tabiatına, ama aynı zamanda fıkha uygun olarak düzenlemek durumundadırlar.
Yazının devamı için tıklayın
