Bir insanın hayatta olmasına duyulan sevinç, hayret ve dehşetin birbirine karışması ender rastlanan bir durumdur. Kamuoyu öyle olağanüstü bir biçimde yanılgıya düşürüldü ki, yalnızca çok sayıda Ukraynalı değil, aynı zamanda diğer ülkelerden gözlemci ve dostlar da yalnızca başlarını sallıyor. Kremlin'e karşı eleştirel bir tutum benimseyen Rus gazeteci Arkadi Babçenko'nun Kiev'de "sözde" öldürülmesi, Ukrayna istihbarat servisinin iplerini elinde tuttuğu bir tezgahtan başka bir şey değildi.
Kiev, bu şekilde Babçenko ve diğer bazı kişileri hedef alan, arkasında Rusya'nın bulunduğu bir suikast girişiminin engellendiğini savundu. İstihbarat servisi ve başsavcılığın şu ana kadar sunduğu kanıtlar ise yetersiz. Örneğin eylemi organize eden kişinin bir sokakta tutuklandığını ve sonradan bir kişiyle silah tedariki ve kiralık katil ayarlaması amacıyla gizlice para alışverişi yapmış olabileceğini gösteren videolar mevcut. Ancak videoda para alışverişi yapan yüzler gözükmüyor. Yalnızca aktörlerin konuşması anlaşılıyor.
Yalan haber… Cumhurbaşkanı için de
Kaldı ki bu istihbarat operasyonunda gazeteci Babçenko'nun bu figüran rolünü gönüllü bir şekilde üstlendiği aşikâr. Kendisi bir kan gölünde yatarken fotoğrafının çekilmesine bile izin verdi. Fotoğraf cinayetin belgelenmesi amacıyla dünyanın dört bir yanına yayıldı ve yalnızca devlet kurumlarının değil, Kiev'deki hükümet yetkililerinin bile dünya kamuoyu önünde 20 saat boyunca kandırılmasını beraberinde getirdi.
Kamuoyunda maksimum ilgi çekmeyi amaçlayan operasyonun yanlış anlaşılır bir tarafı yoktu. Bu aynı zamanda o gün Kiev'i ziyaret ettiği sırada ev sahipleri tarafından Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'in de önüne konulan bir yalan haberdi. Aslında hiç de gerçek olmayan bu kötü haber, yalnızca Alman devletinin başı olan kişinin Ukrayna seyahatini gölgelemekle kalmadı.
Ukrayna siyasetinin hem içeride hem de dışarıdaki güvenilirliği, şu anda uzun süredir maruz kalmadığı bir sınav yaşıyor. Planlanmış suçları açıklığa kavuşturmak ve böylece bunlara engel olmak için elbette gizli soruşturmalara, olayın gizli tutulmasına ihtiyaç var. Bu bugün her zamankinden daha fazla geçerli, çünkü Ukrayna dört yıldır Rusya tarafından askeri bir saldırganlığa maruz kalmış vaziyette: Kremlin, başta Donbass'ta ama eşzamanlı olarak propaganda cephesinde de siyasi yanıltma ve yalan haberler suretinde hain yöntemlere başvuruyor.
Olayın aydınlatılması gerekiyor
Peki, Ukrayna bu tür yöntemlerle misilleme yapmak zorunda mı? Bu yüzden gerçek gözüken bir ölümü kurgulamak mı gerekiyor? Babçenko'nun ailesi, dostları ve tanıdıklarına bu üzüntü ve acıyı yaşatmak gerçekten gerekli miydi? Rus gazeteci vakasında başsavcılık ve istihbarat servisinin elinde fail olduğu iddia edilen kişi ve vekâlet veren kişi aleyhinde, bu hareketi aklayacak ne tür kanıtlar bulunuyor?
Ukrayna'nın derhal kalkıştığı eylemi açıklaması gerekiyor, Almanya ve diğer ülkeler gibi ortak ülkeler karşısında da olmak üzere. Dışişleri Bakanı Heiko Maas'ın Steinmeier'in hemen ardından gerçekleşecek ziyareti bunun için bir fırsat sunuyor. Kiev'in şimdi bu fırsatı kullanması şart.
Eğer bu skandal kusursuz biçimde açıklığa kavuşturulmazsa, bu özellikle de yolsuzlukla mücadele alanındaki reformlar noktasında kat edilmesi gereken ilerlemelerin eksikliğinden kaynaklanacak ve Ukrayna'nın mevcut durumda aşırı derecede zarar görmüş imajı daha da zedelenecek. Umarım Ukrayna siyaseti güvenilirliğinin ne kadar da tehlikede olduğunun farkındadır. Babçenko vakası yalnızca Ukrayna'da değil, uluslararası ortamda da yüksek derecede iritasyon ve soruları beraberinde getirdi. Bu sorunun tek çözümü ise olayın kapsamlı şekilde incelenmesi ve aydınlatılması.
Bernd Johann
© Deutsche Welle Türkçe
