ABD Başkanı Donald Trump hafta başında birbirinden ayrı iki önemli karar aldı.
Trump onlarca Rus diplomatın sınır dışı edilmesi için talimat verip Rusya'nın Seattle Konsolosluğu'nu kapatma kararı aldı. ABD Başkanı eski bir Rus ajanıyla kızının İngiltere'de zehirlenmesinin ardında Kremlin'in olduğuna dair çıkan haberlere böyle tepki gösterdi.
Neden Trump'ın alışılmışın dışında tepki gösterdiği, sorusuna gelince. ABD Başkanı geleneksel Avrupalı ortaklarıyla aynı çizgide buluştu. Almanya, Fransa, Polonya ve diğer Avrupa ülkeleri de Büyük Britanya ile dayanışma içinde olduklarını göstermek için Rus diplomatları istenmeyen kişi ilan etti. Diğer taraftan Trump, Kremlin'e ve Rusya Devlet Başkanı Putin'e karşı pozisyon almış oldu.
Şimdiye kadar Atlantik aşırı ilişkilere fazla önem vermeyen ve Washington'ın geleneksel ortaklarını zamlı gümrük tarifeleriyle cezalandıran bir Başkan için bu adımın olağandışı olduğu söylenebilir.
Rusya'nın seçim kampanyasına müdahale ettiği şüphesiyle özel soruşturma yürütüldüğü bir sırada Trump'ın Rusya'yı cezalandırması büyük sürpriz etkisi yaptı.
Bütün bunlara Trump'ın, daha sonra azlettiği güvenlik danışmanının aksi yöndeki uyarılarına rağmen Vladimir Putin'i yeniden devlet başkanlığına seçilmesinden dolayı tebrik etmesi de eklenebilir.
Alışılmışın dışında
Hafta başında attığı adımları ilginç kılan, Trump'ın şimdiye kadarki fevri kararlarına ve dünya görüşüne tamamen ters düşmesi oldu. Seçim kampanyası sırasında Kremlin ve Putin dostu görünmüş ve Rusya Devlet Başkanı'nın yönetim tarzına övgüler yağdırmıştı.
Trump adaylığı sırasında defaten Rusya ile ilişkileri yeniden düzeltmek istediğini duyurmuştu. Seçildikten sonra Kongre'nin Rusya'ya sert yaptırım kararı almasına engel oldu. Kendi istihbarat servisi Rusya'nın Amerikan seçim kampanyasına müdahale ettiğini açıkladığında gizli servisi 'yalan haber' yaymakla suçladı. Rusya'nın başkanlık seçimindeki rolünün soruşturulmasına önayak olan FBI Başkanı James Comey'i görevden aldı. Trump soruşturmayı yürüten özel savcı Robert Mueller'i önlemek için de elinden geleni yapıyor.
Trump Rusya'yı neden cezalandırdı?
İngiltere'deki zehirleme olayının Trump'ı Rusya'ya gösterdiği yakınlıktan vazgeçmeye sevk ettiğine inananlar olabilir. Ama bu düşünceyi haklı çıkaracak hiçbir belirti yok. Trump daha geçen hafta danışmanlarını dinlemeyerek, şaibeli bir seçimi kazanan Putin'i tebrik etmişti.
Rus diplomatların sınır dışı edilmesiyle ilgili basın bildirisinin son derece dikkatli bir şekilde kaleme alındığını da eklemek gerekir. Trump bildirinin son cümlesinde Rusya ile ilişkilerin düzeltilmesi için çalışacağını vurguluyordu. Beyaz Saray'ın daha önceki bildirilerinde Trump'ın adı hiç geçmemişti. Metinde Trump'ı zikreden bölümler yoktu. Putin'in adı da geçmemişti.
Bütün bunlar normal olarak dünyaya başarılarından bahsetmek için hiçbir fırsatı kaçırmayan Başkan hakkında fikir veriyor. Trump'ın Rusya'ya bakış açısının değişmediği anlaşılıyor. Muhtemelen Trump sürekli ulusal ve uluslararası baskılar karşısında geri adım atmak zorunda kalmıştır.
Kongre üyeleri, yönetimin üst kadroları Washington'un Avrupalı ortakları ve NATO, ABD'nin zehirleme olayına seyirci kalamayacağı konusunda hemfikirdi. Gelişmeler Büyük Britanya'ya ve Avrupalı ortaklara dayanışma mesajı verilmesini gerektirmekteydi.
Haklıydılar da. ABD'nin Avrupa ülkelerini dikkate almayıp, Britanya topraklarında düzenlediği agresif eylemden dolayı Rusya'yı cezalandırmaması düşünülemezdi.
Yine de Trump'ın göreve başlamasından sonra, şimdiye kadar tasavvur bile edilemeyecek şeyler yapabileceğini defalarca gösterdiğini öğrenmiş olduk. Bu kez aynı şeyi yapmamış olmasına sevinmek gerekir.
Michael Knigge
© Deutsche Welle Türkçe
