Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, ülkesinin Bağımsızlık Günü kutlamaları için ziyaret ettiği Türkiye kıyıları karşısındaki Eşek (Agathonisi) Adası'nda yaptığı açıklamada, kendisini taşıyan askeri helikopterin Türk jetleri tarafından taciz edildiğini öne sürdü.
Türk jetlerinin "her zaman olduğu gibi Yunan jetleri tarafından püskürtüldüğünü" de iddia eden Çipras, "Türkiye'nin bu gibi gereksiz ihlalleri anlamsızdır. Boşuna yapılan benzin masraflarıdır" dedi.
Çipras, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ülkemizin egemenlik haklarını ve en ücra kösesindeki adalarımızı gereğinde yüzerek de gelir müdafaa etmesini iyi biliriz. Türkiye bunu anlamalıdır."
Çipras Türkiye'ye, "gerginlik ortamı yaratma yerine, Yunanistan'ın arzu ettiği barış, dostluk ve işbirliği yoluna girmesi" çağrısında bulundu.
Yunan diplomatik kaynaklar, Türk ve Yunan milli ve dini bayramlarında askeri uçuşlardan kaçınılması ilkesinin Türkiye tarafından yine ihlal edildiği görüşünü savundular.
Türkiye'den ise henüz Çipras'ın iddiasıyla ilgili bir açıklama yapılmadı.
Yunanistan'ın 25 Mart 1821'de Osmanlı yönetimine karşı ayaklanmasının 198. yıldönümü nedeniyle tüm ülkede düzenlenen kutlama törenlerina katılan Yunanistan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos da açıklamasında Türkiye'yi hedef aldı.
Pavlopulos, Antik Yunan döneminde Ispartalıların Pers ordularına karşı sloganı olan ve "Cesaretin varsa gel" anlamına gelen "Molon Lave" ifadesini kullandı.
Türkiye ve Yunanistan'ın tezleri neler?
Ege Denizi'ndeki Yunan adalarının statüsü, Türk-Yunan anlaşmazlıklarının önemli bir parçasını oluşturuyor.
Türkiye, kendi kıyılarına yakın adacıkların ve kayalıkların statüsünün belirsiz olduğunu; Yunanistan ise 1947'de İtalya ile imzaladığı anlaşma uyarınca bu ada, adacık ve kayalıkların kendisine ait olduğunu söylüyor.
Ankara ayrıca Lozan Anlaşması uyarınca Yunan adalarının silahlanmaması gerektiğine dikkat çekiyor. Yunanistan ise 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi uyarınca bu adaları silahlandırma hakkı olduğunu iddia ediyor.
Türkçe'de Eşek Adası olarak bilinen Agathonisi Adası da bu adalardan biri. Türkiye, bu ve bu gibi adalara askeri uçak ya da helikopterle gelinmesine karşı çıkıyor.
Bu nedenle Yunan bakanlar söz konusu adalara askeri helikopterler ya da uçaklarla gittiklerinde zaman zaman Türk jetleri de havalanıyor.
Yunanistan Başbakanı Çipras 2016 yılında Yunan Hava Kuvvetlerine ait uçakla Rodos'ta yakıt ikmali yaptıktan sonra Türkiye üzerinden İran'a gitmek istemiş, Türkiye bunun mümkün olduğunu Atina'ya bildirmişti.
Atina'ya verilen cevapta, Çipras'ın askeri bir uçak ile yolculuk yapması nedeniyle, "askeri arındırılmış bölge" olarak değerlendirilen Rodos'ta ikmâl yaptıktan sonra Türkiye üzerinden uçmasının mümkün olmayacağı vurgulanmıştı.
