Bilim dergisi Nature'da yayınlanan ve Galler'de 280 binden fazla kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre, zona aşısı olan yaşlı bireylerde demans riskinin, olmayanlara göre yüzde 20 daha düşük olduğu ortaya çıktı. Araştırma hakkında konuşan Nörolog Prof. Dr. Derya Uludüz, "Bu aşı, demansı önleyebilecek, alzheimerı yok edecek bir kür müdür? Hayır, değildir. En azından şimdilik. Elimizdeki veriler, zona aşısı ile demans arasındaki ilişkinin kesin ve doğrusal bir nedenselliği olduğunu söylemek için maalesef yeterli değil," dedi.
TIKLAYIN | Zona aşısı olan yaşlıların demansa yakalanma riski yüzde 20 azalıyor
"Demans ihtimalini ortadan kaldırmasa da riski yüzde 20 gibi iyi bir oranda düşürmek için kullanılabilir"
Hürriyet'ten Fulya Soybaş'a konuşan Prof. Dr. Derya Uludüz, araştırma hakkında şunları söyledi:
"Bir haftadır arayan arayana. Makale yayımlanır yayımlanmaz büyük ses getirdi. Herkes aşı soruyor. Aslında zona; suçiçeğine de neden olan varicella zoster virüsünün sinir sistemine yerleşerek, ciltte küçük kabarcıklar ve ağrılı deri döküntüleri oluşumuna neden olan viral bir enfeksiyon. Panik, stres ya da korkuya bağlı olarak bağışıklık sisteminin düşmesi ile sıklıkla gördüğümüz de bir durumdur. Yeni nesil zona aşısının içinde bu bahsettiğim varicella zoster virüsünden alınan proteinler var. Bu da bağışıklık sistemini bu virüslere karşı eğitip, virüsün beyinde birikme ve aktif hale gelme ihtimalini azaltıyor. Nöroinflamasyon denilen beyin iltihabını baskılıyor, beyni ve sinir hücrelerini koruyor. Bu aşının alzheimerlı hastalarda sıkça görülen ve amiloid dediğimiz proteinlerin birikmesini engellediği ve hiçbir yan etkisinin olmadığı da bildirilmiş. Dolayısıyla demans ihtimalini ortadan kaldırmasa da riski yüzde 20 gibi iyi bir oranda düşürmek için kullanılabilir görünüyor."
"Randomize kontrollü çalışmalar yapılması lazım"
"Gelelim asıl soruna. Bu aşı, demansı önleyebilecek, alzheimerı yok edecek bir kür müdür? Hayır, değildir. En azından şimdilik. Elimizdeki veriler, zona aşısı ile demans arasındaki ilişkinin kesin ve doğrusal bir nedenselliği olduğunu söylemek için maalesef yeterli değil. Bu çalışmaların gözlemsel olduğunu, hastaların da rastgele yani demans hedefiyle seçilmediğini de söylemeliyim. Bunun çare olduğunu söyleyebilmek için aşıya spesifik, birebir, randomize kontrollü çalışmalar yapılması lazım. Bu tarz çalışmalarda deneklerin eğitim seviyesi, sağlık hizmetlerine erişimi, var olan ya da olası diğer hastalıkları gibi başlıklar tabloyu değiştirebilir çünkü. Her ne kadar sonuç umut verici olsa da demans süreçleri çok karmaşıktır, kişilere göre farklılıklar gösterir. Dolayısıyla bu, bir çare değil de temkinli bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Tıpkı mide koruyucu ilaçların daha az alınması ve hipertansiyon tedavisinin demans riskini azaltması gibi. Zona aşısı da bir gün bu zincirin bir halkası olabilir.”
Yazının tamamı için tıklayın.
