Kadınların, seçme ve seçilme hakkını elde etmesinin 83’üncü yıldönümüne denk gelen 5 Aralık’ta, Şanlıurfa’da 20 yaşındaki Hatice Avcı, babasının kendisini zorla evlendirmek istemesi üzerine elinde bıçakla çatıya çıkıp intihara kalkıştı. Okumak istediğini söyleyen Avcı, " Erken evlenenlerin hepsi mutsuz, hepsi pişman. Benim bir hayalim var. Hemşire olmak istiyorum. O olaydan sonra babam vazgeçti ama belli mi olur? Buradaki kızların kaderi hep bu" dedi.
Gazete Habertürk'ten Ümran Avcı'nın haberi şöyle:
Konuşmaya başladığında Hatice’de bir yandan babasını korumak; diğer yandan yaşadığı gerçeği anlatmak arasında sıkışıp kalmışlığın tedirginliği vardı. Ayağındaki yazlık ayakkabılarıyla mahallede yürürken, “Bir hayatım olsun istiyorum” diye sık sık tekrarladı.
"Üniversite olmazsa mecbur evleneceğim"
Okul yüzü görmemiş anne-babanın 9 çocuğundan biri olan Hatice, anlatmaya başladı:
“Hayat burada çok zor. Paramız yok, doğru düzgün ne buzdolabı ne çamaşır makinesi var evde. Bırakın giyecek kıyafeti, yiyeceğimiz yok. Aç susuz yaşıyoruz. Daha doğrusu yaşayamıyoruz. O kadar zoruma gidiyor ki. Banyo da tuvalet de evin dışında. Zaten bir hayat yaşamıyoruz, üstüne bir de evlilik korkusu. Babam da kararsız. Bir bakıyorsun ‘Tamam oku’, sonra ‘Evleneceksin’ diyor. Okula gitmezsem mecbur evleneceğim. Bu korku beni bitirdi.”
"Mevsimlik işçiyiz"
20 yaşına kadar hep okul bahanesiyle görücüleri geri çevirdiklerini söyleyen Hatice, “Son yıl gidemediğim için okulum 1 yıl uzadı. Her yıl ailece mevsimlik tarım işçisi olarak Erzincan’a, Fatsa’ya pancara ya da fındığa gidiyoruz. Günlük 50 lira alıyoruz. Lise son sınıfı hem okuyup hem çalışarak bitirdim. Çırçır fabrikasında da çalıştım. Sabah 08.00’de okula gidiyordum, öğleden sonra 15.00’te eve gelip fabrikaya... Sabaha karşı 03.00’te eve dönüp birkaç saat uyuduktan sonra okula gidiyordum. Ben bu zorluğa okuyabilmek için dayandım” dedi.
"Haftaya seni evlendireceğim"
Hatice, canına kıymak istediği o günü de şöyle aktardı: “Babama üniversite hayalimden bahsettim yine. ‘Beni kursa gönderin’ dedim. Bu yüzden tartışma çıktı. ‘Ne dershanesi, zaten para yok. Haftaya gelip isteyecekler seni’ dedi. 24 yaşında uzak bir akrabasıymış. Yüzünü bile görmedim adamın. ‘Evlenmem. Ben bir hayatım olsun istiyorum’ dedim. ‘1 hafta sonra evlendireceğim seni’ dedi. Biraz da dayak. Tokatladı. Korktum. Bıçağı aldığım gibi kaçıp gittim. Sonrasını biliyorsunuz zaten...”
"Beni dershaneye gönderin"
Hatice’nin son sözü ise şunlar oldu: “Beni duyun, sesimi duyun. Evlenmek değil üniversiteye gitmek istiyorum. Bir hayatım olsun istiyorum. Devletten yardım istiyorum. Kitap alacak, kursa gidecek yol param yok. Karnımı doyuracak yemeğim yok. Sonuç olarak yaşayacak bir hayatım yok!”
"Burada kızların kaderi erken evlilik"
“Burada evlilikler erken” diye devam eden Hatice Avcı, ablalarını örnek gösterdi: “Suzan ablam 16 yaşında evlendi, Hanım ablam 14’ünde. Hasret ablamı 20’sinde gelin ettiler. Ben 20 yaşıma geldim. Evlenmekten çok korkuyorum. Amca kızım 16’sında gelin gitti, şimdi 18 yaşında. 2 çocuğu var. Erken evlenenlerin hepsi mutsuz, hepsi pişman. Benim bir hayalim var. Hemşire olmak istiyorum. Önce üniversiteye gideyim, okuyayım istiyorum. Bir mesleğim olsun; çalışıp daha iyi bir hayat yaşayayım. Güzel bir evim olsun. Tanımadığım, sevmediğim biriyle değil kendi istediğimle evleneyim istiyorum. O olaydan sonra babam vazgeçti ama belli mi olur? Buradaki kızların kaderi hep bu.”
2015’teki resmi nikâhın yüzde 52'si 18 yaş altı
TÜİK’in 2015 verilerine göre, 2015’te yapılan 602 bin 982 resmi evlilikten 31 bin 337’sinde 16-17 yaşındaki kız çocukları gelin oldu. Bu sayı, toplam evliliklerin yüzde 5.2’sini oluşturdu. Çocuk yaşta evliliğin en yüksek olduğu şehir, yüzde 15.3 ile Kilis oldu. Kilis’i yüzde 15.2 ile Kars, yüzde 15.1 ile Ağrı, yüzde 14.4 ile Muş, yüzde 13.7 ile Niğde, yüzde 12.7 ile Bitlis, yüzde 12.5 ile Kahramanmaraş, yüzde 12.1 ile Aksaray, yüzde 11.8 ile Gaziantep ve yüzde 11.5 ile Yozgat izledi.
Çocuk yaşta evlendirmelerin en düşük olduğu il ise Tunceli oldu. Tunceli’de 2015’te yapılan 513 evlilikten sadece 5’inde gelinler 16-17 yaşlarındaydı. Tunceli’de çocuk yaşta evlendirilenlerin oranı yüzde 1’de kaldı. Çocuk gelin oranının düşük olduğu diğer iller ise şöyle: Yüzde 1.5 ile Rize, yüzde 1.6 ile Trabzon, yüzde 2 ile Artvin, yüzde 2.1 ile Bolu, yüzde 2.1 ile İstanbul, yüzde 2.2 ile Eskişehir, yüzde 2.5 ile Yalova, yüzde 2.6 ile Karabük ve yüzde 2.7 ile Bursa.
Haberin tamamını okumak için tıklayın.
