05 Şubat 2025

Teğmenler ve otel yangını: Cezasızlık ile fahiş ceza arasında sıkışan adalet

Teğmenler aynı zamanda ve aynı yerde, “Mustafa Kemal’in askerleriyiz!” demek yerine, “Tayyip Erdoğan’ın askerleriyiz!” deselerdi, yine de aynı cezayı alırlar mıydı?

Resmi yemin töreni bittikten sonra “Mustafa Kemal’in askerleriyiz!” diyerek ve geleneksel kılıç çatma ritüeli yaparak eski yemini tekrarlayan teğmenler, Ordu yönetimi tarafından, en ağır disiplin cezasına çarptırılarak, subaylıktan atıldı.

Teğmenlerin açacağı idari davada, konunun teknik idare hukuku boyutu hakkında pro bono ve gönüllü olarak hukuki mütalaa vereceğimden, şimdilik sadece şunu söylemekle yetineyim:

Teğmenler aynı zamanda ve aynı yerde, “Mustafa Kemal’in askerleriyiz!” demek yerine, “Tayyip Erdoğan’ın askerleriyiz!” deselerdi, yine de aynı cezayı alırlar mıydı?

Bu soruya yanıtınız samimi olarak “hayır” ise (ki doğru yanıtı herkes çok iyi biliyor!), durum çok açık:

Teğmenlerin yaptığı şey “disiplinsizlik” olarak kabul edilemez.

Edilse bile, cezası bu kadar “ölçüsüz” olamaz.

Hukukta çifte standart olmaz.

Erdoğan övülünce suç olmayacaksa, Atatürk övülünce de suç olmaz.

Kaldı ki Atatürk’ün kurduğu Silahlı Kuvvetler’de Atatürkçü olmak ne zamandan beri “disiplinsizlik” oldu?

O halde sorun disiplinsizlik filan değil. ‘Atatürk’ün askeriyiz’ demeleri.

(NOT: Bu yazıyı geçen pazar günü yazmıştım. Dün “Karar”da Yıldıray Oğur’un da aynı soruyu sorduğunu gördüm. Aklın yolu bir.)

Kılıçlı yemin töreni soruşturmasında 5 teğmen ve 3 disiplin amiri komutan TSK'dan ihraç edildi

Laiklik ve Atatürk yeminden niye çıktı?

Bu arada pek kimsenin dikkatini çekmese de enteresan nokta şu:

2016 öncesinde resmi mezuniyet töreninde söylenen subay yemini ile yeni yemin arasındaki en önemli iki fark şunlar:

Eski yeminde laikliği korumaktan da bahsediliyor.

2016 sonrasındaki yeni yeminde laiklik adı geçmiyor.

Anayasa’nın en temel ilkelerinden olan laikliği korumak artık Silahlı Kuvvetler’de sembolik olarak bile zikredilemiyor mu?

Eski yeminin sonunda Atatürk (Mustafa Kemal’in askerleriyiz) var.

Yeni yeminde Atatürk adı da geçmiyor.

Atatürk adı Ordu’da artık yeminlerde bile söylenemiyor mu?

Herhalde vakti zamanı geldiğinde birileri bu değişikliğin nedenini de sorgulayacaktır.

Kartalkaya yangınında Bakanlıktaki sorumlular için cezasızlık kuşkusu

Diğer örnek, geçtiğimiz günlerdeki Kartalkaya otel yangını.

Geçen haftaki yazımda yangındaki can kayıplarında asli sorumlu ve kusurlu idari makamın Kültür ve Turizm Bakanlığı olduğunu ve Bakanlığın “turizm kolluğu” görevinin sadece otelde yatak-yorgan denetimi ile sınırlı olmayıp, öncelikle insan can güvenliği önlemlerinin denetimini de kapsadığını kanıtları ile ortaya koymuştum (Bkz. T24, 29 Ocak 2024).

Otel sahibinin ifadesine ve Sayın Bakan’ın da teyidine göre Turizm Bakanlığı görevlileri oteli 15 Aralık 2024’te resmi olarak denetlemiş ve öyle anlaşılıyor ki sorun görmemiş (!)

Hemen akabinde ise Otel yönetimi yangına uygunluk belgesi almak için Bolu Belediyesi'ne başvurmuş.

Teftişten geçen işletme niçin teftiş sonrası hemen alelacele yangın belgesi için başvursun?

Demek ki Otelin bu teftiş esnasında geçerli bir Yangına Uygunluk Belgesi mevcut değildi.

Oysa Bakanlık denetim görevlilerinin teftişte buna da bakması hukuken zorunluydu (hem Bakanlığın kendi denetim yönetmeliğine göre, hem  1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre, hem de Turizm Teşvik Kanununa göre).

Eğer Bakanlık görevlileri bu teftişte görevlerini düzgün yapıp, yangına uygunluk belgesi olmadığı için gerekeni yapsalardı, herhalde bu yaşanan trajedi yaşanmayacaktı.

Ne var ki facianın idari açıdan bu asli sorumluları tutuklananlar arasında bulunmuyor.

Haklarında bir soruşturma süreci başlatıldı mı bilinmiyor bile.

Kanunen görevli bile olmayan muhalefet partisindeki Belediye’nin görevlileri tutuklanıyor.

Asıl sorumlu Bakanlık görevlileri (en azından şimdilik) görmezden geliniyor.

Eğer Bakanlık görevlileri hakkında cezai soruşturma için Bakanlık izni gerekiyorsa ve beklenen oysa, Belediye görevlileri için de gerekmeliydi.

Kamu görevlisi konumları açısından aynı durumdalar.

Adamına göre farklı muamele hukukta meşru mu?

Yangın nedeniyle 78 kişinin yaşamını yitirdiği Grand Kartal Otel

Sırbistan demokrasisi bizden ileri mi?

Bu arada yine üzücü ama ilginç bir tesadüf oluyor.

Bizdeki Otel yangını ile aynı günlerde Sırbistan’da vahim bir tren kazası oluyor ve 15 kişi hayatını kaybediyor.

Sorumluluğu üstlenen Başbakan hemen istifa ediyor.

Bizde ise sorumluluğu bakan hatta genel müdür seviyesinde bile üstlenen yok!

Sonuçta, sadece son günlerde yaşanan iki çarpıcı örnek.

Birinde fahiş ve haksız cezalandırma.

Diğerinde kamu vicdanını yaralayan cezasızlık kuşkuları.

Adalet sistemi Cumhuriyet döneminin belki de en kötü zamanlarını yaşıyor.

Ali D. Ulusoy kimdir?

Halen Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Başkanı ve öğretim üyesi olan Prof. Dr. Ali D. Ulusoy, 1968 yılı Mersin Mut doğumludur.

Öğretim üyeliği yanında EPDK Hukuk Dairesi Başkanlığı, BDDK Hukuk Danışmanlığı, Başbakanlık Bilgi Edinme Kurulu Üyeliği, TOBB-ETÜ Hukuk Fakültesi kurucu dekanlığı ve İzmir Yaşar Üniversitesi rektör yardımcılığı gibi idari görevlerde bulunmuştur.

ABD Los Angeles California Üniversitesinde (UCLA) iki yıl (2006-2007; 2017-2018) misafir öğretim üyesi olarak kalmıştır. 2011-2014 arası üç yıl Danıştay Üyeliği yapmış ve kendi isteğiyle ayrılıp üniversiteye dönmüştür.

Uzmanlık alanları: İdare hukuku, İdari yargı, Ekonomik kamu hukuku, İdari yaptırımlar, İnsan hakları, Devlet-din ilişkileri.

Lisans: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi. Yüksek Lisans: Fransa Bordeaux Üniversitesi. Doktora: Fransa Bordeaux Üniversitesi. Doçentlik:2002, Profesörlük: 2008.

 

 

Yazarın Diğer Yazıları

Kartalkaya otel yangını mağdurları hukuken ne yapmalı?

Gerek adli yargıda gerekse idari yargıda açılan davalarda ayrı ayrı zararın tümünün talep edilmesi isabetli olacaktır. Çünkü buradaki özel hukuk açısından sorumluluk ile idare hukuku açısından sorumluluğu birbirinden bağımsız görmek gerekir

Yanan otel illegal mi çalışıyordu?

Grand Kartal Otel, kaçak veya illegal olarak faaliyet gösteriyormuş demek yanlış olmaz. Çünkü yangına uygunluk belgesi alamadıysa (ki almaya çalıştığı ama alamadığı anlaşılıyor) otelin turizm işletme belgesi mevzuat uyarınca 30 Nisan 2024 itibarıyla geçersiz hale gelmiş görünüyor. Ayrıca halen geçerli bir işyeri açma ve çalışma ruhsatı da bulunmadığı anlaşılıyor

İmamoğlu ve Yavaş, Demirel ve Ecevit mi?

Demirel ve Ecevit 1960’lardan 2000’lere kadar yaklaşık 40 yıl boyunca Türkiye siyasetine damga vuran en önemli iki karakter. Görünen o ki Ekrem İmamoğlu da Mansur Yavaş da önümüzdeki dönemler siyasetinde başat rol alma potansiyeli taşıyorlar. Tabii hata yapmazlarsa veya pes etmezlerse...

"
"