T24'ün ekim başında düzenlediği yıllık etkinliğinin açılış konuşmasında, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "fiber altyapıyı artık telekom firmalarından ayıracaklarını" söylemişti. Konuşması sonrasında soru sorma imkanı verilmediği için, biz de sorularımızı bir yazı ile iletmiştik.

Şimdi bu konuda ismi belirtilmeyen -herhalde yüksek- bir yetkili Reuters'a açıklama yapmış. Yazıda özetle, Türkiye'nin telekomünikasyon fiber altyapısını tek bir varlıkta birleştirmeyi düşündüğü kaydediliyor ve paragraf paragraf şunlar belirtiliyor:

(her bir paragrafın altına yorumlarımızı ve duyduklarımızı ekleyerek veriyoruz)

11 eylül 2024'te böyle bir toplantı yapıldığını biliyoruz. Ancak bu toplantıdan sonuç çıkmadığını ve katılımcıların ortak bir altyapı fikrine yanaşmadıklarını, o günden bugüne kadar da bir başka gelişme olmadığını, bu haberi yazmadan önce sektörün üst yöneticilerinden doğrulattık.

Ulaştırma Bakanlığı, 2012 yılında aldığı kararla (ki tasarruf diyerek almışlardı) altyapı yapacak olanların (ki her birisi bölgeye göre 200 bin, 300 bin dolar düzeyinde para ödeyerek lisans alan 11 firma vardı) önce gidip Türk Telekom'a "Senin o bölgede fiber yatırımın var mı?" diye sorması gerektiğini belirtti. Türk Telekom ise o günden bu yana bu konuda zorluk çıkarmakla ve hatta bazı operatörlerce, soruya çok uzun süre (Hatta bir operatör 800 gün iddia etmişti) cevap vermemekle suçlanıyor. (Tabii bu arada hiçbir operatörün, hiçbir müşterisi hat bağlansın diye bu kadar süre beklemez)

Bu cümle gerçekten çok komik. Bu cümle ile Ankara (elindeki BTK isimli yüksek cezalar kesmeyi bilen, hatta lisans iptal edebilen regülatöre rağmen) yıllardır telekom operatörlerine daha fazla fiber yatırım yaptırtmayı beceremediğini mi ifade ediyor? Konuyu yakından bilmesek, "Ankara beceriksizliğini itiraf ediyor" diyeceğiz. Ama bize göre, bu altyapıyı bizzat engelleyen zaten Ankara.

Evet bu paragrafta “yukarıda kastettiğimiz konu” belirtilmiş. Bir tanesi fiber altyapının yüzde 78'ine sahip, diğeri ile de neredeyse yüzde 90'a ulaşan fiber altyapıya ulaşan 2 büyük şirket, bizzat devletin elinde. Yani Varlık Fonu kontrol ediyor. O zaman bir önceki paragrafta bahsedilen Ankara neden bu yatırımları bu şirketlere kendisi yaptırmıyor?

Türk Telekom'dan şikayetimiz sadece fiber kablolar da değil. "İnternet Değişim Noktası" denilen altyapı da engellendi. Bu bizim bölgesel güç olmamızı sağlayabilecek bir altyapıydı. Maalesef fırsat kaçtı.

Binali Yıldırım, 2018'de Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, cafcaflı bir Ankara imza toplantısı yapmış ve küçük-büyük tüm operatörler "ortak altyapı" için imza atmışlardı. Aşağıda bu imza törenine dair fotoğrafı görüyorsunuz. En ortada o zaman başbakan olan Yıldırım ile Ulaştırma Bakanı olan Ahmet Arslan gururla duruyorlar.

Sonra ne mi oldu? hiçççç... Her şey "aynı tas, aynı hamam" formunda devam etti. Anlayacağınız bu, seçim öncesi bir propaganda etkinliği idi. Herkes birbiri ile görüştü, el sıkıştı, sohbet etti. Nokta.

Tamam da, o günden bu yana geçen 6 yılda fiber ne kadar arttı diye sorarsanız da, söyleyeyim, 150-200 bin km artmadı.

O nedenle, şimdi yeniden "Ortak Altyapı" denildiğinde, ben etrafıma bakıp, yeni bir propaganda çalışması kokusu alıyorum ve soruyorum: "Seçim mi yakın?"

Reuters haberindeki en akla yatkın konu bu; yani Türk Telekom bu ortak altyapı fikrinden oldum olası hoşlanmadı. AKP ise zaten hiç hoşlanmadı. Sonuçta internetin gelişmesini istemediklerini "Ayinesi iştir kişinin" atasözü eşliğinde görüyoruz.

Aşağıda da göreceğiniz internet hızları raporu bunun diğer bir delili. İnternet hız sıralamasında, eylül 2024 sonuçların göre dünyanın en hızlı sıralamasında, mobilde 108 ülke arasında 59. ve sabitte 159 ülke arasında 102. sıradayız.

Üstelik bu hızlar aylardır-yıllardır yerinde sayarken, kullanıcı başına gelirler, 2,5 yılda TL bazında 4 kat, dolar bazında yüzde 72 artmış.

Zaten Reuters haberi üzerine görüştüğüm kişiler de, bu konuda bir gelişme olmadığını ve olmayacağını ya da belki 2018’deki benzeri “bir amaç” olduğu için başlangıç gibi bir şey yapılabileceğini ama arkasının gelmeyeceğini söylüyorlar. Biz de "yaptıklarımız, yapacaklarımızın teminatıdır" diyen siyasetçileri hatırlayarak, bu ifadenin daha doğru olduğunu düşünüyoruz.

Yine de yetkililere şunu söyleyelim; iyi bir şey yapmak istiyorsanız, ortak altyapı filan bırakın. Kimsenin anlaşacağı yok çünkü. O yolda “Kim ne kadar alacak, kim yatırım yapacak, kim elindekini nasıl verecek?” vs vs çok soru var. Siz en iyisi ortak altyapıdan vazgeçin ve altyapı yapmanın önünü açın. Altyapı şirketleri artık istedikleri yatırımları yapabilsinler.