Desen: Tan Oral | Görsel tasarım: Faruk Ekici

Bugünkü yazımda Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye ve Düzce için simülasyon sonuçlarını ele alacağım. Böylece iller bazındaki simülasyonu bitirmiş olacağız.

Yarınki yazımda değişen oy oranlarıyla büyük illerin yenilenmiş simülasyon özetlerini ve Türkiye değerlendirmemi paylaşacağım.

Bugünkü illerin detaylarına geçmeden önce simülasyona ilişkin son günlerde sık karşılaştığım bir soruyu yanıtlamak istiyorum.

“AKP oy oranının 10 puan düştüğü seçim çevrelerinde bile milletvekili dağılımı AKP aleyhine değişmiyor, neden?”

AKP’nin oy oranının 8 -10 puan düştüğü birçok ilde AKP’nin milletvekili sayısının değişmemesinin 3 ana nedeni var:

AKP’nin simülasyondaki varsayımsal oyu düşse bile seçim çevresinin en büyük partisi olmaya devam ediyor ve d’Hondt seçim sistemi büyük parti lehine sonuç veriyor.

AKP’nin yüzde 40-60 bandında desteği olan illerdeki varsayımsal oyları 10 puan azalsa bile bu illerde yüzde 30-50 bandının altına inmiyor. Bu oranlar da o illerde AKP’nin milletvekili sayısını korumasını sağlıyor.

AKP’nin kaybettiği oylar blok olarak en yakın rakibine gitmiyor diğer partiler arasında dağılıyor. Bu da milletvekili dağılımında işe yaramayan “artık oy”ların artması dışında bir değişiklik yaratmıyor.

Gelen öneri ve eleştiriler nedeniyle, simülasyon sonuçlarını yorumlarken unutulmaması gereken önemli noktaları yeniden hatırlatmak istiyorum:

Bu simülasyon, il il yapılmış bir anket ya da tahmin değildir. Bu yazının sonunda detaylı olarak açıklanan varsayımlar altında, alternatif ittifak modelleriyle ve farklı oy oranlarında ne tür sonuçlar ortaya çıkabileceği hakkında kamuoyuna fikir vermeyi hedeflemektedir. Kamuoyuna yansıyan anket sonuçlarındaki genel oy oranlarının illere nasıl yansıyabileceği ve milletvekili dağılımının nasıl olabileceği  konusunda sosyolojik değil, matematiksel bir çalışmadır. Örneğin bölgede çok sevilen bir adayın partilerden bağımsız olarak yaratabileceği etkiyi hesaplamayı amaçlamaz. Ya da ilin özel durumu nedeniyle yaşanan büyük oy geçişlerini tahmin etmeye çalışmaz.  Simülasyonumuz, anket ortalamaları üzerinden yapıldığı için açıklayıcılığı da bununla sınırlıdır. Kamuoyu araştırma şirketlerinin paylaştıkları sonuçlar her zaman ihtiyatla ele alınmalıdır.   Simülasyonda kullanılan oy miktar ve oranları, oylardaki değişmeler, milletvekili dağılımları kamuoyuna yansımış anket ortalamalarına paralel olarak hesaplanmış olsa da tamamen varsayımsaldır.

 

---

Kırıkkale

---

Nüfusu 277.046, kayıtlı seçme sayısı 202.941 olan Kırıkkale TBMM’ye 3 milletvekili gönderecek.

Cumhur ve Millet İttifakı partilerinin ayrı listelerle seçime gireceği Kırıkkale’de TİP aday göstermediği için Senaryo 4 üzerinden ilerleyeceğiz:

Simülasyon sonuçları Kırıkkale’de 4 parti   arasındaki yarışın hayli çekişmeli olduğunu gösteriyor. Varsayılan oy oranlarının sonucu milletvekili dağılımı şöyle oluyor: AKP 2, İYİP 1.

Son 2 sandalye için 4 partinin de şansı var

Kırıkkale’de AKP’nin ilk sıra adayı rahat ancak AKP’nin ikinci sandalyesi ve İYİP’in tek sandalyesi sallantıda. Bu iki sandalye için 4 parti arasındaki yarışın nasıl biteceği merak uyandırıyor.

AKP’nin son sandalyesi için oy sınırı 35 binin altında. İYİP ise tek vekilliği 34 bin oyla kazanıyor.

Hem MHP hem de CHP bu iki sandalyeden birini kazanmaya çok yakın: MHP 350, CHP 1200 ekstra oyla İYİP’in sandalyesini alabilir. İYİP ise 900 ekstra oyla AKP’den bir sandalye alabilir.

Simülasyon varsayımları altında çıkan bu sonuca göre Kırıkkale’de yarışan partiler için her oy çok kıymetli. İlk sayımlarda önde olan adayların yurtdışı oylar eklenmeden çok sevinmemesi yerinde olur. Çünkü geçen seçimde Kırıkkale’ye düşen yurtdışı oy 6.178’di. Bu miktarda bir oy ilk çıkan sonuçları değiştirebilecek bir güce sahip olabilir.

Cumhur İttifakı için kaçan fırsat

Eğer AKP ve MHP tek listeyle seçime girseydi Cumhur İttifakı Kırıkkale’nin 3 sandalyesini de kazanabilirdi.  2018 seçimlerinde toplam yüzde 68 oy alan Cumhur İttifakı’nın simüle edilen oy miktarı 11 puan azaltılarak yüzde 56,77’ye düşürülse bile Kırıkkale’de tulum çıkarabilirdi.

Cumhur İttifakı’nın tek listeyle, rakip ittifakların ayrı listelerle seçime girmesi durumu Senaryo 5’te ele alınıyor:

Kırıkkale’de 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Kırıkkale’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. MUSTAFA KAPLAN, YÜKSEK, İŞLETME
2. ERGÜN TEKİN, ORTA, YÖNETİM KURULU ÜYESİ (ÖZEL SEKTÖR)
3. MUHAMMET EMİN AVUNDUKLUOĞLU, YÜKSEK, EKONOMİST

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. HALİL ÖZTÜRK, YÜKSEK, AVUKAT
2. MELİKE BORAN İSMAİLOĞULLARI, YÜKSEK, AVUKAT
3. MENDERES ERAY, YÜKSEK, ÖĞRETMEN

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. AHMET ÖNAL, YÜKSEK, AVUKAT
2. ÖMER ELDEMİR, YÜKSEK, MİMAR
3. ÜMİT DUMAN, YÜKSEK, VETERİNER HEKİM

İYİ PARTİ

1. BÜLENT ŞÜKRÜ ALTINIŞIK, ORTA, İŞ ADAMI
2. ORHAN KILIÇ, YÜKSEK, BİLİŞİM UZMANI
3. SEVİM PEHLİVANLI ÖZBEK, ORTA, EMEKLİ

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. BURAK ÇOĞALAN, YÜKSEK, AVUKAT
2. RAHİME KÜRKÇÜ, İLK, EV KADINI
3. VELAT AYGÜN, ORTA, İŞÇİ

 

---

Batman

---

Batman, 634.491 olan nüfusuyla Türkiye’nin 67 vilayetten oluşan orijinal idari yapısına sonradan eklenen 14 il arasındaki büyük nüfusa sahip olan il. 399.376 kayıtlı seçmeni olan Batman TBMM’ye son seçimde olduğu gibi yine 5 milletvekili gönderecek.

Millet İttifakı’nın CHP adıyla tek listeyle yarışacağı Batman’da TİP de aday çıkarmadığı için Senaryo 2 üzerinden ilerleyeceğiz:

Simülasyonumuzun varsayımları altında ulaştığımız milletvekili dağılımı 2018 seçimlerinde çıkan sonuçla aynı: AKP 1, Yeşil Sol 4.

Batman’dan Meclis’e giden son vekil 49.904 oy sınırıyla Yeşil Sol’dan. Ancak bu sandalye çok sağlam değil. AKP ekstra 8 bin oyla bu sandalyeyi Yeşil Sol’dan alabilir.

Hüda Par Genel Başkan Yardımcısı Ramanlı Aşireti’nden Serkan Ramanlı Batman’da AKP listesinin ikinci sırasından aday. 2018’de bağımsız adayla seçime katılan ve yüzde 6’ya yakın oy alan Hüda Par’ın bu oyları simülasyonda “diğer” kategorisine yansımış. Eğer Hüda Par’ın bu oyları ittifak ortağı AKP’ye giderse Yeşil Sol’un bir milletvekili kaybetmesi mümkün görünüyor.

Cumhur İttifakı için fırsat

Batman’da AKP ve MHP seçime ayrı listelerle değil de tek listeyle girseydi (Senaryo 5) Cumhur İttifakı Simülasyon varsayımları altında ikinci sandalyeyi kazanabiliyordu:

Batman’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

 

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Batman’da adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. FERHAT NASIROĞLU, YÜKSEK, İNŞAAT MÜHENDİSİ
2. SERKAN RAMANLI, YÜKSEK, AVUKAT
3. MURAT GÜNEŞTEKİN, YÜKSEK, İNŞAAT MÜHENDİSİ
4. MUHSİNE BOZKURT, YÜKSEK, YÖNETİCİ
5. FIRAT TUNÇ, ORTA, YÖNETİM KURULU BAŞKANI (ÖZEL SEKTÖR)

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. RECEP ÇELİKKAYA, ORTA, İŞ İNSANI
2. TEKİN GÜÇLÜ, ORTA, İŞ İNSANI
3. HÜSEYİN KAZAK, ORTA, İŞ İNSANI
4. HAKAN ATALA, İLK, İŞÇİ
5. ALPEREN ÖZDEMİR, YÜKSEK, AVUKAT

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. KESKİN BAYINDIR, YÜKSEK, ÖĞRETMEN
2. ZEYNEP ODUNCU, YÜKSEK, SERBEST
3. MEHMET RÜŞTÜ TİRYAKİ, YÜKSEK, AVUKAT
4. NURTEN ERTUĞRUL, YÜKSEK, MALİ MÜŞAVİR
5. EKREM BARAN, ORTA, SERBEST

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. HÜSEYİN YAŞAR, ORTA, TURIZM
2. DİCLE ARSLAN, YÜKSEK, AVUKAT
3. ORHAN EKMEN, YÜKSEK, İŞ İNSANI
4. ABDULLAH POLAT, YÜKSEK, KAMU YÖNETİMİ
5. METİN BANLI, ORTA, TÜCCAR

 

---

Şırnak

---

Nüfusu 557.605, kayıtlı seçmen sayısı 324.061 olan Şırnak TBMM’ye son seçimde olduğu gibi yine 4 temsilci gönderecek.

Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partilerin seçime ayrı listelerle katılacağı Şırnak’ta TİP aday göstermiyor. Simülasyonumuzu bu duruma uygun olan Senaryo 4 üzerinden yapacağız.

Simülasyonun varsaydığı oy oranları ve koşullar altında Şırnak’ta milletvekili dağılımı 2018’deki gibi oluyor: AKP 1, Yeşil Sol 3.

Şırnak’ın 51.860 oyla AKP’ye giden son sandalyesinin en yakın takipçisi olan Yeşil Sol’un bu sandalyeyi AKP’den almak için 20 binden fazla ek oy alması lazım.

Farklı ittifak modelleriyle milletvekili dağılımı değişmeyen Şırnak’ta 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Şırnak’ta adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. ARSLAN TATAR, ORTA, SERBEST
2. HATİCE ATAN, YÜKSEK, GAZETECİ
3. BEDİRHAN ŞIK, YÜKSEK, ZİRAAT MÜHENDİSİ
4. ABDULKERİM GÜNDÜZ, ORTA, ÜST DÜZEY YÖNETİCİ

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. HALİL TATAR, ORTA, İŞ İNSANI
2. FİKRET KAYA, ORTA, SERBEST MESLEK
3. İDRİS BARKIN, ORTA, TÜCCAR
4. BAHATTİN SEVEN, ORTA, EMEKLİ

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. NEVROZ UYSAL ASLAN, YÜKSEK, AVUKAT
2. MEHMET ZEKİ İRMEZ, YÜKSEK, SİYASETÇİ
3. AYŞEGÜL DOĞAN DAĞLI, ORTA, SERBEST
4. BEDİRHAN OSAL, ORTA, SERBEST

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. NİZAR ÖKTEN, YÜKSEK, ECZACI
2. BOTAN CİZRELİ, YÜKSEK, GAZETECİ
3. ABDULLAH KAYA, ORTA, İŞ İNSANI
4. AYŞE BİLİN, ORTA, HALKLA İLİŞKİLER, TANITIM

İYİ PARTİ

1. ADİL ÖZÇINAR, ORTA, ESNAF
2. NURETTİN İLÇİ, ORTA, EMEKLİ
3. OSMAN FERFOOĞLU, YÜKSEK, DİĞER
4. DOĞUKAN YAYCI, YÜKSEK, AVUKAT

---

Bartın

---

2018 seçimlerinde olduğu gibi TBMM’ye yine 2 milletvekili yollayacak Bartın’ın nüfusu 203.351 ve kayıtlı seçmen sayısı 156.011.

Cumhur İttifakı partilerinin ayrı listelerle katılacağı seçime Millet İttifakı CHP adı altında, Emek Özgürlük İttifakı da Yeşil Sol Parti adı altında ortak listelerle katılacaklar. Simülasyonumuzu bu ittifak taktiğine uygun Senaryo 2 ile yapacağız:

Simülasyon sonuçlarına göre Bartın’daki milletvekili dağılımı 2018’deki gibi oluyor: AKP 1, CHP 1.

Oy verme davranışlarında büyük bir değişim olmazsa bu dağılım diğer senaryolarda da değişmiyor.

Bartın’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Bartın’da adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. YUSUF ZİYA ALDATMAZ, YÜKSEK, İŞ İNSANI
2. TURHAN KALAYCI, YÜKSEK, ÜST DÜZEY YÖNETİCİSİ (İNŞAAT)

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. CEMAL AKIN, YÜKSEK, ELEKTRİK MÜHENDİSİ
2. SEZAİ HANGİŞİ, YÜKSEK, ÖĞRETMEN

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. SOLMAZ ÖZLEN, ORTA, EV KADINI
2. ALİ ÖZKAN, YÜKSEK, SİYASETÇİ

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. AYSU BANKOĞLU, YÜKSEK, AVUKAT
2. CEYDA SARGIN, YÜKSEK, AVUKAT

 

---

Ardahan

---

Ardahan milletvekili dağılımındaki adaletsizlikten en çok faydalanan il.

Nüfusu 92.481 olan Ardahan’dan TBMM’ye son seçimde olduğu gibi yine 2 vekil yollanıyor.

Böylece Ardahan’daki her 46.241 kişi Meclis’te bir vekille temsil edilecek.

Halbuki İstanbul’daki 162.326 kişiye bir vekil düşüyor.

Tersten söylersek, eğer İstanbul nüfusu da TBMM’de Ardahan nüfusu kadar temsil edilseydi İstanbul’un milletvekili sayısının 344 olması gerekirdi. Oysa İstanbul’un sadece 98 milletvekili var.

Ardahanlı bir seçmenin Meclis’teki gücü herhangi bir İstanbullu seçmeninkine göre 3,5 kattan daha fazla!

Ardahanlılar bu durumun farkında mı bilemiyorum ama temsilde adalet açısından İstanbul ve Ardahan karşılaştırması bu sonucu veriyor.

Ardahan’daki seçime dönelim. TİP’in aday göstermediği ilde diğer ittifak partileri seçime ayrı listelerle katılıyorlar. Senaryo 4’e göre yaptığımız simülasyon şöyle:

Simülasyon sonucunda Ardahan2da 2018 milletvekili dağılımı tekrar ediyor: AKP 1, CHP 1.

Ardahan’daki ikinci sandalye 16.559 oyla CHP’ye gidiyor. Eğer Yeşil Sol 4 bin ekstra oy daha alıp yüzde 28,53 oy oranına ulaşırsa son sandalyeyi CHP’den kapabilir.

Diğer ittifak senaryolarında da milletvekili dağılımı değişmeyen Ardahan’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Ardahan’da adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. KAAN KOÇ, YÜKSEK, İNŞAAT MÜHENDİSİ
2. GÜVEN KARAKOYUN, YÜKSEK, DİN GÖREVLİSİ

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. ONUR ÜMİT IŞIK, YÜKSEK, MAKİNE MÜHENDİSİ
2. NURSEN OPALAY, YÜKSEK, EMLAK MÜŞAVİRİ

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. ÖZGÜR TANIŞ, YÜKSEK, ECZACI
2. DİCLE AKTÜRK, ORTA, İŞÇİ

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. ÖZGÜR ERDEM İNCESU, YÜKSEK, EKONOMİST
2. ASIM KARABACAK, YÜKSEK, EĞİTİMCİ

İYİ PARTİ

1. AYTEKİN KAYA, ORTA, İŞ ADAMI
2. NABİRE REÇBER, YÜKSEK, ÖĞRETMEN

 

---

Iğdır

---

Nüfusu 203.594, kayıtlı seçmen sayısı 133.683 olan Iğdır, TBMM’ye geçen seçimde olduğu gibi yine 2 vekil gönderecek.

Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partilerin seçime ayrı listelerle katılacağı Iğdır’da TİP aday göstermiyor. Simülasyonumuzu bu duruma uygun olan Senaryo 4 üzerinden yapacağız:

Simülasyonumuzun temel aldığı oranlar geçerli olursa Iğdır’da 2 sandalyeyi de Yeşil Sol alıyor. Böylece MHP 2018 seçimlerinde kazandığı sandalyeyi kaybetmiş oluyor.  

Ancak Yeşil Sol’un son sandalyesi 23.170 oy sınırında ve çok sağlam değil.  Hem AKP hem de MHP ekstra 2.500 kadar oyla bu sandalyeyi Yeşil Sol’dan alabilir.

Eğer Seçim Yasası değişmemiş olsa (Senaryo 6) ya da AKP ve MHP ortak listeyle seçime girmiş olsa Iğdır’daki iki sandalyeden birisini Cumhur İttifakı almış olurdu:

Iğdır’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Iğdır’da adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. CANTÜRK ALAGÖZ, YÜKSEK, KİMYA MÜHENDİSİ
2. AHMET TUTULMAZ, YÜKSEK, AVUKAT

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. YAŞAR KARADAĞ, YÜKSEK, ÖĞRETMEN
2. İBRAHİM DİZMAN, YÜKSEK, EĞİTİMCİ

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. YILMAZ HUN, YÜKSEK, SİYASETÇİ
2. AYSEL ARAS, ORTA, İŞÇİ

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. YUSUF ASLAN, YÜKSEK, AVUKAT
2. İSMAİL SARIBOĞA, YÜKSEK, TIP DOKTORU

İYİ PARTİ

1. KEREM KARABULUT, YÜKSEK, AKADEMİSYEN
2. TANER BAŞARAN, YÜKSEK, DİŞ HEKİMİ

 

---

Yalova

---

Nüfusu 296.333, kayıtlı seçmen sayısı 204.748 olan Yalova, son seçimde olduğu gibi TBMM’ye yine 3 temsilci gönderecek.

İttifaklardaki partilerin seçime ayrı listelerle katılacağı Yalova’da simülasyonumuzu Senaryo 1 üzerinden yapacağız:

Simülasyonun varsaydığı genel oranlar Yalova’ya uyarlandığında 2018 milletvekili dağılımı değişmiyor: AKP 2, CHP 1.

Birçok başka ilde olduğu gibi, AKP’nin ildeki oy oranı 8 puan düşse de yazının başında açıkladığım üç ana nedenden dolayı AKP’nin kazandığı milletvekili sayısı değişmiyor.

Millet İttifakı’nın kaybı

Eğer seçim Yasası değiştirilmeyip milletvekili dağılımı ittifakların toplam oyları üzerinden yapılsaydı Millet İttifakı bir sandalye fazla kazanırdı. Senaryo 6’da görülebilecek bu varsayımsal senaryodaki sonuç Millet İttifakı’nın Yalova’da seçime tek listeyle katılması durumunda da tekrar ederdi:

Yalova’da 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Yalova’da adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. AHMET BÜYÜKGÜMÜŞ, YÜKSEK, SİYASET BİLİMCİ
2. MELİHA AKYOL, ORTA, SERBEST
3. ERHAN DEDE, YÜKSEK, İL MÜDÜRÜ

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. NAMIK ÖZ, YÜKSEK, EKONOMİST
2. CEMİL TANRIKULU, YÜKSEK, İŞ İNSANI
3. ERKAN AKÇAL, YÜKSEK, İŞ İNSANI

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. TUNCAY TURANLI, YÜKSEK, EMEKLİ
2. TÜRKAN ASLAN, ORTA, EV KADINI
3. ABDURRAHMAN APAK, ORTA, SERBEST

TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ

1. BUKET ÇINAR GELİR, YÜKSEK, MAKİNE MÜHENDİSİ
2. EMRAH KAZDAL, YÜKSEK, YAZILIM GELİŞTİRME UZMANI
3. BURKAY HASDEMİR, YÜKSEK, DENİZCİ

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. TAHSİN BECAN, YÜKSEK, INŞAAT MÜHENDISI
2. MEHMET GÜREL, YÜKSEK, ŞEHİR PLANCISI
3. YASEMİN FAZLACA, YÜKSEK, SERBEST MUHASEBECİ – MALİ MÜŞAVİR- İŞ KADINI

İYİ PARTİ

1. AYHAN KÜÇÜK, YÜKSEK, İŞ ADAMI
2. ERSİN AKYÜZ, YÜKSEK, MÜHENDİS
3. NİLGÜN TURAN HAYBEK, YÜKSEK, SAYMAN

 

---

Karabük

---

Nüfusu 252.058, kayıtlı seçmen sayısı 181.842 olan Karabük, TBMM’ye son seçimde olduğu gibi yine 3 vekil gönderecek.

TİP’in aday göstermediği ilde diğer ittifak partileri seçime ayrı listelerle katılıyorlar. Senaryo 4’e göre yaptığımız simülasyon şöyle:

Simülasyon sonuçlarına göre 2018 milletvekili dağılımında değişme olmuyor: AKP 2, CHP 1.

AKP’nin simülasyonda çıkan varsayımsal oyları 2018’e göre 9 puan kadar düşmüş olsa bile hala yüzde 45’in üzerinde. Bu oran da AKP için 2 vekilliği almaya yetiyor.

Karabük’ün son sandalyesi 30.496 oyla CHP’nin oluyor. Bu sandalye için CHP’nin en yakın rakibi İYİP.

Eğer İYİP 5 bin kadar ekstra oy toplarsa CHP’nin sandalyesini kapabilir.

Farklı ittifak senaryolarında da milletvekili dağılımı değişmeyen Karabük’ün 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Karabük’te adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. CEM ŞAHİN, YÜKSEK, AVUKAT
2. DURMUŞ ALİ KESKİNKILIÇ, YÜKSEK, GENEL MÜDÜR YARDIMCISI-KAMU
3. HÜSEYİN GÜNDOĞDU, YÜKSEK, KİMYA MÜHENDİSİ

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. AHMET DÖNMEZ, ORTA, İŞ İNSANI
2. MURAT ORHAN, ORTA, İŞ İNSANI
3. DİLEK ÜNVER, YÜKSEK, AVUKAT

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. İBRAHİM EKER, ORTA, SERBEST
2. EZGİ ÇADIRCI, ORTA, SERBEST
3. EFKAN DAŞKAYA, ORTA, SERBEST

TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ

1. GÜNUZ FULYA UZ, YÜKSEK, İŞ GELİŞTİRME YÖNETİCİ
2. ARZU GENLİK, YÜKSEK, EV KADINI
3. ÖZÜM HANCI, YÜKSEK, AVUKAT

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. CEVDET AKAY, YÜKSEK, İŞ ADAMI YÖNETİCİ
2. ABDULLAH ÇAKIR, YÜKSEK, EMEKLİ ELEKTRİK TEKNİKERİ
3. BAYRAM KARADAĞ, ORTA, AĞIR SANAYİİ İŞÇİSİ

İYİ PARTİ

1. KÜBRA DURSUN, YÜKSEK, PSİKOLOG
2. OZAN CANYURT, YÜKSEK, YÖNETİCİ
3. GÖKÇE ÖZDEMİR, YÜKSEK, İŞ KADINI

 

---

Kilis

---

147.919 nüfusuyla Türkiye’nin en düşük nüfuslu 5. ili olan Kilis’te 96.925 kayıtlı seçmen var.

TİP’in aday göstermediği Kilis’te diğer ittifak partileri seçime ayrı listelerle katılıyorlar. Senaryo 4’e göre yaptığımız simülasyon şöyle:

Simülasyonun varsayımları altında AKP Kilis’teki 2 milletvekilini de kazanıyor.  2018 seçimlerindekiyle aynı olan sonucun değişebilmesi CHP’nin 5 bin kadar fazla oy almasıyla mümkün olabilir. CHP yüzde 22,7 oy oranına ulaşırsa 19.707 oy sınırıyla AKP’nin kazandığı sandalyeyi kapabilir.

Yasa değişikliği AKP’ye yaradı

Eğer Seçim Yasası değişmeseydi ve milletvekili dağılımı 2018’deki gibi ittifak oyları üzerinden yapılsaydı (Senaryo 6) Kilis’in iki milletvekili Cumhur ve Millet ittifakları arasında paylaşılırdı:

İttifaklar arasındaki bu eşitlik, CHP ve İYİP tek listeyle seçime girse de sağlanabilirdi.

Kilis’te 2018 seçim sonuçları şöyle:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Kilis’te adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. AHMET SALİH DAL, YÜKSEK, SERBEST
2. FAZIL ARISOY, YÜKSEK, KARDİYOLOJİ UZMANI

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. MUSTAFA DEMİR, YÜKSEK, İŞÇİ
2. FATİH KAYA, YÜKSEK, İŞ İNSANI

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. MEHMET SEFA ÖZDEMİR, YÜKSEK, MÜHENDİS
2. GÜLŞEN KARASU, YÜKSEK, TERCÜMAN

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. MEHMET AKİF PERKER, YÜKSEK, İŞ İNSANI
2. MUSTAFA YAVUZ YEDİLİOĞLU, YÜKSEK, ÖĞRETMEN

İYİ PARTİ

1. MUSTAFA ARAZ, YÜKSEK, DOKTOR
2. MUSTAFA POLAT, YÜKSEK, MÜHENDİS

 

---

Osmaniye

---

Nüfusu 559.405, kayıtlı seçmen sayısı 385.998 olan Osmaniye, son seçimdeki gibi TBMM’ye 4 vekil gönderecek.

MHP lideri Devlet Bahçeli'nin MHP 1. sıra adayı olduğu Osmaniye'de İttifak partilerinin ayrı listelerle seçime girdiği için Senaryo 1 üzerinden ilerleyeceğiz:

Simülasyonun dayandığı varsayımlar ışığında Osmaniye’deki ittifaklar arası milletvekili dağılımı değişmiyor: Cumhur İttifakı 3, Millet İttifakı 1.

2018 milletvekili dağılımına göre tek fark CHP’nin ildeki tek sandalyesinin İYİP’e geçmesi. Zaten 2108’de de İYİP sandalyeyi yaklaşık 650 oy farkla CHP’ye kaptırmıştı.

Son sandalye rekabeti ve kaçan fırsat

Osmaniye’deki son sandalye 55.105 oy sınırıyla AKP’ye gidiyor. Ancak CHP bu sandalyeyi yaklaşık 350 oy daha alırsa AKP’nin elinden alabiliyor. Eğer bu gerçekleşirse ittifaklar arası eşitlik gelebilir.

Eğer CHP ve İYİP Osmaniye’de ortak liste çıkarsaydı (Senaryo 3) Millet ittifakı rahatlıkla 2 sandalye kazanabiliyordu:

6 Şubat depremlerinden etkilenen iller arasında olan Osmaniye'ye, memleketi ve seçim bölgesi olmasına rağmen Bahçeli'nin afetten 16 gün sonra gitmesinin çok konuşulduğunu hatırlatalım.

Bahçeli, bu ziyareti Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'la birlikte yapmıştı.

Çok küçük oy kaymalarının milletvekili dağılımını değiştirebileceği gözlenen Osmaniye'de deprem günleri Cumhur İttifakı'na saldalye kaybettirir mi, 14 Mayıs akşamı göreceğiz.

Osmaniye’de 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Osmaniye’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. DERYA YANIK, YÜKSEK, HUKUKÇU
2. SEYDİ GÜLSOY, YÜKSEK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR
3. İLYAS YİĞİT, YÜKSEK, EMLAKÇI
4. MESUT TOKUR, YÜKSEK, EMLAKÇI

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. DEVLET BAHÇELİ, YÜKSEK, İKTİSATÇI
2. RUHİ ERSOY, YÜKSEK, ÖĞRETİM ÜYESİ
3. HAKAN HAKKOYMAZ, YÜKSEK, AKADEMİSYEN
4. ALİ FUAT KARDAŞ, YÜKSEK, ZİRAAT, YÜKSEK, MÜHENDİSİ

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. SEVGÜL AYDİN, İLK, EV KADINI
2. ZİYA BAYRAM, YÜKSEK, AVUKAT
3. SEREN ELATAŞ, YÜKSEK, SERBEST
4. SABAHATTİN OKUDUCU, YÜKSEK, İŞ İNSANI

TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ

1. SABİHA GÜNDÜZALP, ORTA, EĞİTMEN
2. MUSTAFA DÜZENLİ, YÜKSEK, GAZETECİ
3. ONUR TOSUNÖZ, ORTA, İŞÇİ
4. BURAK SARIBIYIK, ORTA, İŞÇİ

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. ASU KAYA, YÜKSEK, TIP DOKTORU
2. ÜNAL KÖKSAL, YÜKSEK, MALI MÜŞAVIR
3. MEHMET ORHUN DÖĞÜŞCÜ, YÜKSEK, IŞ INSANI
4. RIZA TEKEREK, YÜKSEK, AVUKAT

İYİ PARTİ

1. ELİF LOĞOĞLU, YÜKSEK, AKADEMİSYEN
2. MEHMET DEMİR, YÜKSEK, DİĞER
3. ADEM KIDIK, YÜKSEK, DOKTOR
4. FATİH KILIÇ, ORTA, DİĞER

 

---

Düzce

---

Nüfusu 405.131, kayıtlı seçmen sayısı 294.327 olan Düzce son seçimdeki gibi Meclis’e 3 temsilci gönderecek.

Cumhur İttifakı ve Emek Özgürlük İttifakı partilerinin ayrı listelerle katılacağı seçime Millet İttifakı CHP adı altında ortak listele katılacak. Simülasyonumuzu bu ittifak taktiğine uygun Senaryo 3 ile yapacağız:

Simülasyon varsayımları altında Düzce’de Cumhur İttifakı’nın Millet İttifakı karşısında 2018’de kurduğu 3-0’lık üstünlük kırılıyor. Cumhur İttifakı 2, Millet İttifakı 1.

Eğer Millet İttifakı seçime fermuar listeyle değil de ayrı ayrı girseydi de (Senaryo 1) sonuç değişmiyordu:

Düzce’de 2018 seçim sonuçları şöyleydi:

YSK'nın ilan ettiği kesin aday listesine göre Düzce’de adayların listedeki sırası, ad, soyad, öğrenim ve meslek bilgileri şöyle:

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1. AYŞE KEŞİR, YÜKSEK, GAZETECİ
2. ERCAN ÖZTÜRK, YÜKSEK, BÜROKRAT
3. HAKAN KUŞÇUOĞLU, ORTA, KUYUMCU-PERAKENDE SATIŞ

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

1. ÜMİT YILMAZ, YÜKSEK, ECZACI
2. RÜMEYSA ATASEVEN, YÜKSEK, ULUSLARARASI TİCARET BİLİM UZMANI
3. ÖMER ALBAYRAK, YÜKSEK, İŞ İNSANI

YEŞİLLER VE SOL GELECEK PARTİSİ

1. EKİM DEVRİM ÇAPARTAŞ, ORTA, SERBEST
2. MUSTAFA ADAY, ORTA, İŞÇİ
3. BERİVAN BUDAKBEYOĞLU, ORTA, EV KADINI

TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ

1. ALEV İŞLER, YÜKSEK, EMEKLİ
2. IRMAK SAÇKESEN, YÜKSEK, ÖĞRENCİ
3. EBRU ŞEN, ORTA, ÖĞRENCİ

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

1. TALİH ÖZCAN, YÜKSEK, DIŞ TİCARET ŞİRKET SAHİBİ
2. HATİCE ASLIHAN AKBAL TÜYSÜZ, YÜKSEK, SERBEST ÖZEL
3. JALE UZUNHASAN, YÜKSEK, KAMU EMEKLİSİ

Yarınki yazımda değişen oy oranlarının ardından büyük illerin yenilenmiş simülasyon özetleri ve genel Türkiye değerlendirmemi paylaşacağım. 

Simülasyonun uygulandığı sekiz ittifak senaryosu 14 Mayıs 2023'te yapılacak milletvekili seçimleri için hazırladığımız seçim simülasyonunda, her seçim çevresinde farklı ittifak biçimleri dikkate alınarak olası sonuçlar sekiz farklı ittifak senaryosunda ele alındı. DEVA Partisi, Gelecek Partisi, DP, DSP, Hüda Par ve BBP; AKP ve CHP listelerinden seçime gireceğinden ayrıca ele alınmadı. Baraja takılmayacağı görülen üç ittifakın (Millet, Cumhur, Emek ve Özgürlük ittifakları) dışında kalan partiler, hesaplamada DİĞER adı altında birleştirildi. Ülke barajını aşacak üç ittifak ve partilerinin seçim çevrelerindeki anlaşmalarına bağlı olarak, olası bütün senaryolar simülasyona dahil edildi. Bu senaryolar şöyle: Senaryo 1: Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler seçime AYRI listelerle girerse… Senaryo 2: Cumhur ittifakındaki partiler AYRI, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK listelerle seçime girerse… Senaryo 3: Cumhur ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI, Millet ittifakındaki partiler ORTAK listeyle seçime girerse… Senaryo 4: Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler AYRI, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki partiler ORTAK listeyle seçime girerse… Senaryo 5: Cumhur İttifakı'ndaki partiler ORTAK, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… Senaryo 6: Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK listelerle seçime girerse… Senaryo 7: Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler ORTAK, Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki partiler AYRI listelerle seçime girerse… Senaryo 8: Cumhur ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ORTAK, Millet İttifakı'ndaki partiler AYRI listelerle seçime girerse…

 

Seçim Simülasyonu dizisinin daha önceki bölümleri TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: Şanlıurfa, Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt ve Karaman’da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon ve Tunceli’de olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, ve Sakarya'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin ve Muğla'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: Kırşehir, Kocaeli, Konya ve Kütahya'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: Kars, Kastamonu, Kayseri ve Kırklareli'de olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: İzmir'de farklı oy oranlarında ittifaklar ve partilere göre olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim Simülasyonu: TBMM'de 98 sandalyesi bulunan İstanbul'da, ittifaklar ve partilere göre olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN |Seçim simülasyonu: Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta ve Mersin'de olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elâzığ, Erzincan, Erzurum ve Eskişehir'de olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Bursa, Çanakkale, Çankırı ve Çorum'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu ve Burdur'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Antalya, Artvin ve Aydın'da olası milletvekili dağılımları TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: Ankara'da 1., 2. ve 3. seçim bölgeleri ve Amasya'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | Seçim simülasyonu: İstanbul 2. Bölge, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar ve Ağrı'da olası milletvekili dağılımı TIKLAYIN | "Hangi ilin kaç milletvekili çıkaracağını, medyada okuduğunuz sayıların eksik ve yanlış olduğunu biliyor musunuz?"

 

Simülasyonun dayandığı varsayım ve veriler Seçmen Sayısı Toplamı 64 milyon 113 bin 941 olarak açıklanan yurt içi (Yİ) ve yurt dışı (YD) seçmen sayıları YSK'dan alınmıştır. (Dizinin ilk 11 yazısında YSK kesin verileri ulaşılabilir olmadığı için yurt içi seçmenlerin illere / seçim çevrelerine göre dağılımı 31 Aralık 2022 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verileri temel alınarak tahmin edilmiştir.) Seçimlere Katılım Oranı Seçime katılım oranında, 24 Haziran 2018'de yapılan son TBMM seçimine katılım oranı temel alınmıştır. Uzmanların, seçimin önemi nedeniyle 14 Mayıs'ta katılım oranının biraz daha yükseleceği tahmini senaryolara yansıtılmıştır. Böylece, yurt içi (Yİ), yurt dışı (YD) seçime katılım oranları sırasıyla yüzde 89 ve yüzde 55 olarak kabul edilmiştir. Yüzde 89'luk yurt içi katılım oranına, her seçim çevresinde 2018 seçimlerindeki katılım düzeyi 1,0095 oranında artırılarak ulaşılmıştır.   Geçerli Oy Oranı Geçerli oy oranının, her seçim çevresinde bir önceki parlamento seçimindeki gibi olacağı kabul edilmiştir. Oyların Partilere Genel Dağılımı 14 Mayıs seçimleri için ilan edilen kayıtlı seçmen sayısına yukarıda paylaştığımız seçime katılım ve geçerli oy oranları uygulanarak, her seçim çevresindeki olası geçerli oy sayısına ulaşıldı. İkinci adımda; ilgili seçim çevresi için hesaplanan "geçerli oy" sayılarından, Türkiye geneli için "geçerli oy" sayısına ulaşıldı. Geçerli oyların partilere dağıtılmasında, partilerin Türkiye genelinde alacağı tahmin edilen oy oranları temel alındı. Tahmini oy oranlarında, kamuoyu araştırma şirketlerinin yaptığı anketlere yansıyan oylarının ortalaması esas alındı.  Simülasyonda kullandığımız oy oranları, Nisan ayında yapılan ve kamuyouna yansıyan anket sonuçları ortalaması üzerinden yenilendi. Yeni yayınlanacak araştırma sonuçları da dikkate alınarak 11 Mayıs'ta son bir güncelleme daha yapılacaktır. Türkiye Raporu'nun derlediği Avrasya, Aksoy, Yöneylem, Metropoll, MAK, Saros, ORC, ADA ve Bulgu araştırma şirketlerinin anket sonuçlarının ortalaması, araştırmalarındaki şeffaflık ve tahminlerindeki isabet nedeniyle en güvenilir kamuoyu araştırma şirketlerinden olan KONDA'nın kamuoyuna yansıyan oranlarıyla birleştirilerek Nisan oy oranlarına ulaşıldı.  Oyların Seçim Çevrelerinde Partilere Dağılımı Her parti için hesaplanan toplam geçerli oyun seçim çevrelerine dağıtılmasında, her partinin bir önceki seçimde o seçim çevresinde elde ettiği nispi/oransal gücü temel alındı. Örneğin; 2018 seçimlerinde A partisinin aldığı toplam 1000 oyun 50 adedi (yüzde 5) Diyarbakır'dan, 20 adedi (yüzde 2) Samsun'dan gelmiş olsun. 14 Mayıs 2023 seçimi için A partisinin toplam oyu 1500 olarak hesaplandıysa, bu 1500 oyun 75'i (yüzde 5) Diyarbakır'dan, 30'u (yüzde 2) Samsun'dan alınmış olarak varsayılacaktır. Önceki seçimde yer almayan partilerin oylarının seçim çevrelerine dağılımında ise şu yöntem izlendi: DEVA ve Gelecek partilerinin seçim çevrelerindeki oransal durumları, yukarıda açıklanan hesapların ortaya koyduğu AKP eğilimlerine göre, Yeşil Sol Parti'nin oransal durumu da HDP'deki eğilime göre tahmin edildi. TİP'in oransal durumu, CHP ve HDP eğilimleri sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 30 oranlarında yansıtılarak tahmin edildi. Aynı şekilde, Zafer Partisi ağırlıklandırılması MHP üzerinden, Memleket Partisi de CHP üzerinden yapıldı. Milletvekili Dağılımı Hesabı Yurt dışı geçerli oylar da önce yukarıdaki gibi tahmin edilerek her seçim bölgesine ağırlıklı olarak dağıtıldı. Ardından, partilerin yurt dışı oylardaki ağırlığı dikkate alınarak partilerin seçim bölgesindeki oylarına eklendi.  Milletvekili dağılımının hesaplanmasında siyasi partilerin her seçim çevresinde sahip olduğu yurt içi ve yurt dışı oylarının toplamı dikkate alındı. Yüzde 7'lik ülke barajını sadece 3 ittifakın (Millet, Cumhur, Emek ve Özgürlük) geçebileceği, bu ittifakların dışında kalan partilerin listelerinden milletvekili seçilemeyeceği varsayılmıştır. Ülke barajına takılma olasılığı bulunmayan üç ittifaktaki partilerin yukarıda açıklanan hesaplarla elde edilen oylarından hareketle, d'Hondt yöntemi kullanılarak milletvekili dağılımı yapıldı. D'Hondt Yöntemi Uygulaması Bu yöntemde baraj sorunu olmayan partilerin seçim bölgesindeki oyları alt alta yazılır. Daha sonra her partinin oyu sırasıyla 1'e, 2'ye, 3'e,… ta ki o seçim çevresinden çıkacak toplam milletvekili sayısına ulaşana kadar bölünür. Elde edilen sayılar büyükten küçüğe doğru sıralanır ve milletvekillileri bu sırayla o sayıların karşısındaki partilere dağıtılmış olur. İttifak oylarının hesaplanması Partilerin ittifak gereği ortak listeyle seçime girmeleri durumunda alacakları toplam oyun, seçime ayrı ayrı girselerdi alacakları oyların basit toplamı olacağı varsayılmıştır. Her seçim çevresinde ve/veya parti için farklı sonuçlar doğurabilecek ittifak politikaları, oyların basit toplamından farklı sonuçlara neden olabilecektir. Ancak simülasyonda hesaplama zorluğu ve çok büyük etki yaratmayacağı düşünüldüğü için bu etkilerin toplamı sıfır olacağı kabul edilerek ihmal edildi.  Simülasyon Hakkında Bir Uyarı 2018 seçimi verileriyle test edildiğinde oldukça güvenilir şekilde çalışan bu simülasyonun birçok önemli faktörü göz ardı ettiği unutulmamalıdır. Bu simülasyon, il il yapılmış bir kamuoyu çalışmasının ürünü değildir. Açıklanan varsayımlar altında, alternatif ittifak modelleriyle ve farklı oy oranlarında ne tür sonuçlar ortaya çıkabileceği hakkında kamuoyuna fikir vermeyi hedeflemektedir. Depremin neden olduğu, boyutları ve sonuçları tam olarak bilinmeyen seçmen mobilitesi başta olmak üzere bazı önemli faktörler, simülasyonun bu durumdan etkilenen seçim çevreleri için daha ihtiyatlı okunmasını gerektirmektedir.

 

Sertuğ Çiçek kimdir? Sertuğ Çiçek, Ankara'da doğdu. Yenimahalle Öğretmen Kubilay İlkokulu ve Mustafa Kemal Lisesi Orta kısmında okudu. Elektroniğe olan merakı nedeniyle başladığı Yenimahalle Endüstri Meslek Lisesi Elektronik Bölümü'nü 12 Eylül 1980 darbesi döneminde iki yıl ara vermek zorunda kaldığı için ancak 1983 yılında bitirebildi. Aynı yıl girdiği Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye) İktisat Bölümü'nden 1987 yılında mezun oldu. Gazeteciliğe 1989 yılında Cumhuriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda başladı. Sırasıyla gece, belediye ve ekonomi muhabiri olarak çalıştı. YÖK'ün düzenlediği yurtdışı yüksek lisans ve doktora bursu sınavını kazanarak 1993 yılında İngiltere'ye gitti. Birmingham Üniversitesi'nde ekonomi yüksek lisans (MsSoc) programını bitirdi. Türkiye'ye dönükten sonra Kırıkkale Üniversitesi'nde mecburi hizmetini tamamladı ve 2005'te istifa ederek özel sektöre geçti. İstanbul'da dershane sektöründe yöneticilik ve öğretmenlik yaptı. 2015'ten bu yana, Cumhuriyet'te işe girmesini teşvik ederek kendisini gece muhabirliğinden kurtaran Mülkiye sıralarından arkadaşı Doğan Akın'ın kurucusu olduğu T24'ün genel koordinatörlüğünü sürdürüyor.