Amerikalıların, Tel Aviv ve Kiev yönetimleri ile İsrail’in elindeki Patriot hava savunma sistemlerinden sekizini Ukrayna’ya teslim etmesi için görüşmelerde bulunduğu bildiriliyor.

Financial Times gazetesinin taraflar arasında yürütülen görüşmelere yakın kaynaklara dayandırarak verdiği perşembe günkü haberine bakılırsa, amaç Rusya ile savaşta hava savunması anlamında büyük sıkıntısı yaşayan Ukrayna’ya destek olmak. Anlaşma henüz sonuçlandırılmış değil ancak sonuçlanırsa Tel Aviv yönetiminin elindeki ABD yapımı Patriot’lar önce Washington yönetimine teslim edilecek, oradan Kiev’e sevkiyatı yapılacak.

Patriot sistemlerinin Ukrayna'ya dolaylı yolla da olsa tedarik edecek bir anlaşma, bugüne dek Moskova’yı Ukrayna meselesi üzerinden karşısına almamayı yeğlemiş İsrail'in Rusya ile ilişkilerinde bir krize sebep olabilir.

Üç ülkeden bakanlar ve üst düzey yetkililerin katıldığı bildirilen görüşmelerde, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın yanı sıra Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba ile Genelkurmay Başkanı Andrey Yermak’ın da yer aldığı verilen haberler arasında.

İsrail eskileri yenilemek istiyor

İsrail yönetimi, envanterinde bulunan ve 30 yıldan daha eski olan sekiz adet M901 PAC-2 hava savunma bataryasını kullanımdan kaldırmayı ve bunları daha gelişmiş hava savunma sistemleriyle değiştirmeyi planladığını geçtiğimiz nisan ayında duyurmuştu. Ancak söz konusu sekiz Patriot sistemi, Lübnan Direnişinin en büyük bileşenlerinden olan Hizbullah ile tırmanan gerginliğin yerini topyekûn bir savaşa bırakabileceği yönündeki endişeler nedeniyle hizmet dışı bırakılmamıştı.

Financial Times’a bakılırsa, Kiev yönetiminin elinde şu anda ABD ve Almanya tarafından tedarik edilmiş en az dört Patriot sistemi bulunuyor. Rusya Savunma Bakanlığı, geçen Mart ayında yaptığı bir açıklamada, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin kullanımında olan beş Patriot'un 2024 yılı başından bu yana imha etmiş olduklarını açıklamıştı.

Ukrayna lideri Zelenski de nisan ayında yaptığı bir açıklamada, silahlı kuvvetlerinin ihtiyaçlarının karşılanması için ABD’den 25 Patriot sistemi talep etmişti.

Moskova’yı karşılarına almak istemiyorlar

Mayıs ayında bu kez Hollanda’dan bir ses geldi. Hollanda hükümeti, Kiev yönetimine bir hava savunma bataryası daha teslim etmek için ortak bir girişim başlattı. Hollanda hükümeti elinde Patriot bataryası bulunan diğer NATO üyesi ülkelere Ukrayna’ya sistemin farklı bileşenlerinden bağış yapmaları çağrısında bulundu. İspanya, Yunanistan, Romanya ve Polonya’nın ellerinde Patriot olsa da bu ülkeler şu ana kadar davete olumlu karşılık vererek Ukrayna'ya bu yönde bir bağış yapmış değiller.

Bu ülkelerin Ukrayna’ya hava savunma sistemi verme konusuna çekinceli davranmalarının ardında, Kremlin ile ilişkileri daha da kötüye götürmeme yaklaşımı yatıyor. Zira, Moskova, Ukrayna’ya silah teslimatı yapan, istihbarat paylaşımında bulunan veya Ukraynalı askerleri eğiten ülkeleri çatışmalara doğrudan müdahil olmuş sayacağını açıklamıştı. Moskova ayrıca, Ukrayna'ya yapılan askeri yardımların Rusya'nın hedeflerine ulaşmasını engellemeyeceğini, yalnızca çatışmaları uzatacağını savunmuştu.

Orta menzilli balistik füzelere karşı

Tüm bu gelişmeler ile Ukrayna’ya Patriot sağlama konusunda bir ilerleme kat edildiğini göremeyen ABD yönetimi, muhtemelen inisiyatifi ele alarak İsrail üzerinden bir sonuç üretmek istedi. Bu arada, geçen cuma günü ABD savunma sanayii devi Lockheed Martin’in Füzeler ve Atış Kontrol biriminin Pentagon’un açtığı Patriot Füze sistemleri için 4,5 milyar dolarlık bir ihaleyi olumlu sonuçlandırarak sözleşme imzaladığı duyuruldu. Reuters’in konuya ilişkin haberine bakılırsa, anlaşma 870 PAC-3 MSE füzeleri ve ilgili donanımları kapsıyor. Kısa menzilli ve orta menzilli balistik füzelere karşı geliştirilmiş performansa sahip bu sistem aynı anda birden fazla hedefe angaje olabiliyor.

Pentagon açıklamasında, Patriot hava savunma sistemlerinin üretimini genişletme yönündeki kararın, ABD askeri güçlerinin yanı sıra Ukrayna’nın da aralarında olduğu bazı müttefik ülkelerin askeri birliklerini destekleme kabiliyetini artırmayı amaçladığı belirtildi.