2023 yılında yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavının (KPSS) sonuçları 25 Ağustos 2023 tarihinde açıklandı. Yani üzerinden tam 7 ay geçti. Yazdı geçti, sonbahar geldi, geçti, kış geldi geçti, leylekler göçtü geri geldi, üzerinden 210 gün geçti… Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) öğretmen atama takvimini açıklamadı.

Peki söz konusu takvim neden açıklanmıyor? Bu sorunun cevabına geçmeden önce atama sürecini ve yaşananları kısaca özetleyelim.

Eğitim fakültesi mezunları ya da sonradan formasyon alan adaylar KPSS’ye girerek bu sınavdan aldıkları puanla MEB’e bağlı okullarda öğretmen kadrosunda çalışmak için başvurabilirler. KPSS sonuçları açıklandıktan sonra MEB bir öğretmen atama takvimi açıklar. Sonrasında da hangi öğretmenlik branşından kaç alım yapılacağı, hangi okullara hangi branştan atama gerçekleştirileceği, il-ilçe ve okul bazında bir kılavuzla açıklanır. Adaylar da açıklanan atama takvimi ve yayımlanan kılavuza göre tercihlerini yaparlar ve puanları tutarsa atamaları gerçekleşir ve göreve başlarlar.

Fakat gelin görün ki 2023 yılı KPSS puanına göre yapılacak öğretmen atamasının takvimi henüz kamuoyuyla paylaşılmadı. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin bu konuyla ilgili çeşitli tarihlerde çok sayıda açıklama yaptı. İlk açıklama sınavdan sonra atama takviminin sonbaharda açıklanacağı ve atamaların 2024 Şubat ayı itibarıyla yapılacağı yönündeydi. Takvim açıklanmayınca adaylar anladılar ki bu iş başka bahara kaldı.

Bakan Tekin sonrasında açıklamalarına yenilerini ekledi ve daha önceki bir yazıda ele aldığımız öğretmenliğe girişte mülakat konusunu gündeme taşıdı. Buna göre; adaylara atama döneminde 45 dakikalık bir örnek ders anlattırılacağı ve bunun da atama puanına yüzde 50 düzeyinde etki edeceği belirtildi. Üstelik bu açıklama 30 Haziran 2023 tarihinde yapılan genel seçimler öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve dönemin Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in “Bundan sonra, öğretmenlikler dahil kamuya alımlarda mülakatı kaldırdık” demesinden kısa bir süre sonra yapıldı. Bakan Tekin adeta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ve selefi Mahmut Özer’i tekzip ediyordu. Gelen tepkiler ve Erdoğan’ın seçim vaadinin hatırlatılması üzerine Bakan Tekin yeni bir açıklama yaparak mülakat konusunun yeniden değerlendirileceğini söyledi. Bu açıklamanın da üzerinden mevsimler geçti ve mülakatın yapılıp yapılmayacağı henüz netleşmedi. Bakan Tekin’in mülakat yapma arzusu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “mülakatları kaldırdık” sözünün önüne geçecek mi bunu bize zaman gösterecek.

Daha sonra bir açıklama daha yapan Tekin, öğretmen atamalarının şubat ayına yetiştirilemeyeceğini ve adayların 2024 yılı Eylül ayında göreve başlatılabileceğini, takvim ve branş bazında kontenjanlar konusunda Cumhurbaşkanından onay beklediklerini söyledi. Bu açıklamayla beraber adayların seçim öncesi yüksek kontenjanlı atama beklentisi de gerçekleşmemiş oldu. Bazı dönemlerde aynı yılın puanıyla çift atama yapan hükümetin şu ana kadar tek atama için bile takvimi açıklamamış olması, adaylarda “Acaba 2024 yılında KPSS’ye girecek adaylarla birlikte ortak bir atama mı yapılacak?”  korkusunun yaşanmasına neden oldu. Öte yandan kısa süre önce Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Hiçbir bakanlığa personel noktasında emekli olanların harici personel alımına izin vermiyoruz” şeklindeki açıklaması ortaya çıkan korkuyu daha da artırdı.

Peki neden takvim bir türlü açıklanmıyor?

Bize göre bunun temel sebeplerinden biri hükümetin yürüttüğü bütçe politikası. Kaba bir hesapla 2024 Eylül ayında göreve başlayacak bir öğretmen brüt 65 bin lira maaş alacak. Net maaş yaklaşık 45 bin lira dolaylarında olacak.  (Toplu sözleşme kapsamında temmuz ayından itibaren yapılacak yüzde 10 zam dahil edilmiştir.)  Şimdi 30 bin öğretmen ataması yapıldığını varsayalım. Bu atamanın bütçeye aylık yükü 1 milyar 950 milyon TL, yıllık maliyeti 23 Milyar 400 milyon TL’dir. (Hesaplamalar brüt maaş üzerinden yapılmıştır.) Yani yaklaşık 2023 yılı Özel İletişim Vergisi (ÖİV) hasılatı kadar. Bu hesaplamaların bize gösterdiği iki şey var: Birincisi, hükümet kaynak yaratmakta zorlanmaktadır. İkincisi, yeni alımların enflasyonla mücadele kapsamında yürütülen daraltıcı maliye politikasına ters düşmesidir.

Atama takviminin açıklanamamasının temel sebeplerinden biri de bize göre mülakat belirsizliğidir. Yukarıda da değindiğimiz üzere Bakan Tekin, öğretmen atamalarında mülakat yapılması konusunda ısrarcıdır. Oysa Cumhurbaşkanı Erdoğan ve önceki Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, mülakatın olmayacağını söylemişti. Görünen o ki, hükümet öğretmen atamalarında mülakat yapılıp yapılmayacağı konusunda net bir karar verebilmiş değil. Bu durum atama sürecinin uzamasında etkili olan faktörlerden biri olarak değerlendirilebilir.

O ya da bu sebeple açıklanmamış olan takvim, adayları bir belirsizliğin içine sürüklemekte, psikolojilerini olumsuz etkilemekte ve geleceğe dönük kararlar almalarını engellemektedir. Artık Milli Eğitim Bakanı Tekin’den adayların beklediği ve duymak istediği tek yeni şey, yüksek kontenjanlı atama takviminin zaman geçmeden açıklanmasıdır.