Türkiye'de televizyon kanallarında gösterilen dizilerde insanlar bir meyhanede rakı içerken veya bir yalıda ziyafet sofrasında güzel kadehlerden şarap yudumlarken görülmezler. Daha doğrusu bütün tamamlayıcı unsurlarla, mezesiyle, kadeh kaldırmalarla, nutuklarla, sohbetlerle, müzikle, fırlayıp göbek atmalarla, sarhoş kavgalarıyla, romantik danslarla vs oyuncular ne içildiğini gösterirler, seyirciler de ne içildiğini bilirler. Görüntüde bir tek kadehler fludur. Sonradan buğulanmış kırmızımsı kadehler görürüz. Resmen şarap buğusu değil terlemiş soğuk şerbettir belki, beyaz, kırmızı pembe şarap mıdır, şurup mudur, meyve suyu mu, kola mı, bunların hiçbiri mi? En azından "bunların hepsi" şıkkını elimine edebiliriz. Resmen ne idüğü belli değildir içilenin. Aynı şekilde sigara olmayan, ne olduğu da belli olmayan, karartılmış bir şeyden dumanlar tüter. Bu şey görünmez, ne olduğunun görülmesi istenmez. Öte yandan polis haberleri üzerinde bazı yorumlarda görsel olarak değilse de bir karartma olabilir. Meselâ birtakım tozların pudra şekeri olduğu konusunda birtakım yetkililerin sözlü beyanları nettir. Abdi İpekçi ve Uğur Mumcu'dan Hrant Dink, Tahir Elçi ve en son Sinan Ateş'e, duvar yıkacak diye çekilmeyen tuğlalar, çuvala sığmayan mızraklar, minare kılıfları esasen yokturlar, olmaları gereken yerde karartılmış bir şeyler vardır.

* * *

Bir nesne, bir olay herkesçe kötü ise, ya da kötü mü iyi mi olduğu tartışmalı ise ya da çoğu olayda olduğu gibi durum karmaşıksa, doğrular, yalanlar, yanlışlar karışmışsa, birçok taraftan hangilerinin hangi noktalarda ne ölçüde doğru söylediği, haklı olduğu tartışmalıysa, o zaman bu nesne veya olay yok demek değildir. Yoktur iddiası, konudan bahsettiği için, tam da bu yüzden, şarap kadehinin üstünü gölgelediği için, nasıl bir şey olduğunu örterek, orada bir şey olduğunu işaret etmiş olur. Görmemek ve göstermemek nesneleri ve olguları yok etmez.

* * *

RTÜK Açık Radyo'ya önce ceza verdi. Şimdi de lisansını iptal ediyor. Gerekçe, RTÜK kararındaki ifadeye göre; yayına katılan konuğun "…Osmanlı topraklarında gerçekleşen tehcir ve katliamların, soykırım olarak adlandırılan katliamlar"la ilgili ifadeleri. Radyo'nun program konuğunun sözünü ettiği olaylarla ilgili "adlandırılan" diyerek de olsa, yayın konuğu tarafından mı, herkes tarafından mı, kim tarafından olayların soykırım diye adlandırıldığı belli edilmese de, yayın konuğunun kullandığı kelimeyi sansür etmedikleri için, devlet yetkisini kullanan şimdiki yönetimin -(hükümet? cumhurbaşkanlığı? sadece RTÜK?) hiçbir şekilde geçmesini istemediği bir kelimenin yayında geçmiş olması üzerine RTÜK önce yayın durdurma cezasına sonra da Açık Radyo'nun lisansının iptaline yani Açık Radyo'nun kapatılmasına karar verdi.

Şimdi ve daha uzun süre ve belki her zaman Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri kendi resmî söylemlerinde, müzakerelerinde "soykırım" kelimesini kullanmayacaklardır. Ya da 1915 olaylarının belli tanımlara göre bu kelimenin kapsamına girmediğini söylemek bağlamında kelimeyi kullanabilirler. Peki bu kararla üstü örtülen nedir? 1915'te hiçbir olay olmamış mıdır? Ya da bu olaylar her ne ise, "kötü şeylerdir, o yüzden üstü örtülmelidir" -mi? Ya da bazılarına göre kötü de değildir, ama yine de konu konuşulmasın diye mi örtülmelidir? Tam olarak ne olduğu, nasıl olduğu, tarafların kimler olduğu, kimin ne yaptığı tartışılmasın diye mi örtülmelidir? Ya da olayları konuşun ama şu şu şu kelimeler kullanılmasın diye mi? Kötü olan olay mı, olayın konuşulması mı, kullanılan bazı kelimeler mi? Bu son karar bir kelimenin kullanılması etrafında, ama bu kelime kullanılmasa da 1915'te olup bitenlerle ilgili resmî bir örtme gayreti var. Sonunda öyle veya böyle her örtme ister istemez örtülen şeye işaret eder.

Bir de tabiî RTÜK ve başka kamu kurumları, kurumların yöneticileri başka hangi olayları örtmek istiyor sorusu akla geliyor. Hani Abraham Lincoln'ün meşhur sözden gidersek, insanların bir kısmına karşı her konu sürgit örtülebilir; kimilerinden bazı konular bazan saklanabilir, lâkin konuşulmaması istenen her konu herkesten ilelebet saklanamaz.

Ve tekrar vurgulayayım: Bir sözü örtmek veya örtmemek, o sözün yanlış veya doğru olduğunu belirtmek değildir. Ama örtmek orada bir söz olduğunu belirtmektir.