Bu hafta gösterime girecek olan bu film, birkaç festivalde gösterilip ilgi toplamış, aslen Meksikalı yazar-yönetmen Alonso Ruizpalacios’un son derece kişisel ve her türlü ilgiye layık bir filmi. Keşke biraz daha kısa olsa (2 saat 40 dakika) ve içerdiği çeşitli ögelerle (biçimden öze) bu denli karmaşık olmasaydı!..

Aslında film ismiyle sinemada hayli örneği bulunan ‘mutfak filmleri’ni akla getiriyor. O kadar çok yapıldı ki, şimdi saymak istemiyorum. Evet, bu film de bir gerçek mutfağın çevresinde gelişiyor. Ama ne mutfak, görürseniz şaşıracaksınız!.. Ayrıca birçok önemli çağdaş soruna da değiniyor.

Yönetmen Ruizpalacios, daha önce Gueros. Museo gibi filmlerle ilgi çekmiş. Bu filmse tümüyle New York’da geçiyor. Orada yasa dışı durumda çalışan erkek-kadın emekçilerin sorunlarını anlatan ve Arnold Wesker’in yazdığı The Kitchen- Mutfak adlı bir oyundan alınmış. Film aslında siyah-beyaz; ama bu sadece aldatıcı. Çünkü görüntü yönetmeni Juan Pablo Pamirez’in yardımıyla birçok renge dönüşüyor: Maviden yeşilimsiye; bejden pembeye!.. Aslında biçim olarak çok marifeti var: Üzerinde duracağım...

19. yüzyıl yazarı Henry David Thoreau’nun bir şiiriyle açılan film, daha başlarda bize biçim oyunları sunuyor: Kesik hareketlerle oynayan kamera, sanki Nouvelle Vague- Yeni Dalga dönemini hatırlatan bir deneysel çaba ruhu… Tam o arada bir tür hamamda çırılçıplak yıkanan kadınları ve onları röntgenleyen erkekleri görüyoruz. Bu bölüm kadın vücudunu çok iyi kullanıyor.

Ve sonra da ana kahramanımız Pedro Ruiz’i tanıyoruz: Çirkine yakın, ama parlak oyuncu Raoul Briones. New York’un en büyük restoranlarından birinin mutfağına iniveriyoruz. Böylesine etkin, böylesine nizam içeren ve saat gibi çalışan bir yer, en azından sinemada hiç görmemiştim!.. O Latin mutfağı Meksikalı, İspanyol, Dominikli, İtalyan lezzetlerini beceriyor; o ıstakoz, kremalı Brocoli çorba, Margaret pizza, dondurmalı cheesecake gösteren sahneler iştah açıyor.

Ama asıl sorunlar elbette daha büyük. Öncelikle Pedro onca kadın arasında Julia’yla tanışıyor. Unutulmaz oyuncu Rooney Mara... Kırılgan ama yetenekli, marifetli ama inatçı bir kadın. Bu bir büyük aşktır ve evlenmeye gidebilir. Ama kısmen talih, kısmen de Julia’nın inatçılığı belki kapıları kapayacaktır. Beklenen bir bebeğin hayatını daha doğmadan yok etme riskine kadar... Bu kırık aşk filmin en hüzünlü bölümlerinden biri.

Öte yandan, film içerdiği ve kaderin bir araya getirdiği tüm o insanlar sayesinde görkemli bir ırklar, diller, kültürler çatışmasına dönüşüyor. Ve de yabancı göçmenlerin çektikleri... Biri bir ara “Ne olur, hepimize hayal kurma fırsatı verin” diyor. Ama bu kolay değildir elbette...

Ve de sinemasal ögeler, biçim özellikleri… Ekran anlatılana göre değişik boyutlar içeriyor; özellikle genişlik açısından... Kamera sabitlikle kayganlık arasında gidip geliyor. Örneğin mutfaktaki kaydırma harika... Tek çekimlik kimi uzun sahneler ise has sinefilleri zevkten dört köşe edebilir.

Bir başka özellikse filmin dili. Dil olarak aslında hem İngilizce hem de İspanyolca içerdiğini söyleyeyim. Ama sinema dili dersek, elbette bu aslen senaryonun marifeti... Ben hayatımda bu denli küfür, bu denli ağzı bozukluk, bu ölçüde açık-saçık laf görmedim, duymadım. Ne hayatta ne de bir filmde... Bir yerde bu lafların 5-6 dakikaya dek uzadığını fark ettim... Finale doğru biri müşteriye şöyle diyor: “En boktan bir göçmen mi görmek istediniz? O yemekler meni, sidik ve boktan ibaret. Bir de para verip yiyorsunuz!” Ve bu laf elbette ona bir dayağa mal oluyor...

Demek ki bu film hayli kendine özgü şeyler içeriyor. Başta dediğim gibi, keşke biraz daha kısa ve derli-toplu olsaydı... Yine de sanırım görülmeyi hak ediyor.

YARIN: SAMİ ŞEKEROĞLU ÜZERİNE